Ali Ulvi ÖZDEMİR

TÜRKİYE’DE MERKEZ SAĞ PARTİLERİN GELİŞİMİ, ÖRGÜTLENİŞİ VE AYRIŞMASI (1960-2002)

Türkiye’de siyasi partiler yelpazesinin en önemli parçalarından birini “Merkez Sağ” diye nitelendirebileceğimiz partiler oluşturur. Bu ayrım, Osmanlı-Türk modernleşmesinin başlangıcına kadar götürülebilecek önemli bir ayrımın devamıdır. Merkez Sağ, özellikle modernleşmeci ve bir anlamda yukarıdan aşağıya doğru biçimlenen ve Cumhuriyet sonrası büyük ölçüde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile temsil olunan bir değişimci/devrimci devlet geleneğinin karşısında konumlanan, daha çok sivil siyasetin ve akımların ana gövdeyi oluşturduğu daha muhafazakar çevreleri içine alan bir siyasi akım ve bu akımı işaret eden kavram olarak karşımıza çıkar. 1950 -1960 arası Demokrat Parti (DP)ile temsil edilen bu akım, 1960 sonrası siyasi hayatta Adalet Partisi (AP) ile karşılık bulmuş, sonrasında bu ana akımın çevresinde yer alan sağ siyasetin diğer partileri ile çeşitlenmiştir. 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi sonrası Türk siyasal hayatı yeniden Merkez-sol ve Merkez–sağ gibi iki ana eksen etrafında şekillense de Anavatan Partisi (ANAP) ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile birlikte Merkez-Sağ kavramına karşılık gelen alanın giderek daralması olgusu, Türk siyasal hayatında yeni bir dönemin kapısını açmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Merkez Sağ, Türk Siyasal Hayatı, Siyasal Partiler

DEVELOPMENT, ORGANIZATION AND DISINTEGRATION OF CENTER-RIGHT PARTIES IN TURKEY (1960-2002)

PDF

___

KAYNAKLAR: 1-Kitaplar: Ahmad, Feroz; Modern Türkiye’nin Oluşumu, Sarmal Yayınevi, Ekim 1995 Ahmad, Faroz ve Bedia Turgay; Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi 1945-1971, Bilgi Yayınevi, Birinci Basım, Temmuz 1976
Ahmad, Feroz; Bir Kimlik Peşinde Türkiye, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, Nisan 2007
Demirel, Tanel ; Adalet Partisi, İdeoloji ve Politika, İletişim Yayınları, 1. Baskı, İstanbul 2004
Demiral, Cafer; (Haz.) Türkiye’nin 42 Hükümeti, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı, Cumhuriyetin 50. Yıldönümü Yayınları, Ankara, 1973
Kieser, Hans – Lukas; Iskalanmış Barış, Doğu Vilayetleri’nde Misyonerlik, Etnik Kimlik ve Devlet, 1839-1938, İletişim Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2005
Küçük, Yalçın; Epilepsi ile Orgazm, Arkadaş Yayınları, Ankara 2008
Küçük, Yalçın; Ders 1, Küçülme Savaş, Salyangoz Yayınları, Ekim 2006
Mert, Nuray; Merkez Sağın Kısa Tarihi, Selis Kitaplar, Birinci Baskı, Ağustos, 2007
2-Makaleler: Ahmad, Faroz; “Türkiye’nin Cumhuriyet Dönemi Siyasal Gelişmeleri”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, C.7
Eroğul, Cem; “Çok Partili Düzenin Kuruluşu: 1945-71”, Geçiş Sürecinde Türkiye, (Der.) İrvin Cemil Schick, Ertuğrul Ahmet Tomak, Belge Yayınları, Aralık 1990
Soysal, İlhami; “12 Eylül Sonrasının Başlıca Partileri”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, C.8
Tunçay, Mete; “Siyasal Gelişmenin Evreleri,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, C.7
3-Gazete Köşe Yazıları: Bulut, Yiğit ; “ ‘Kan emiciler’ sırtımıza 1850’lerde bindiler...”, Vatan Gazetesi, 27 Nisan 2008.
Güzel, Hasan Celal ; “Özal Yaşasaydı…”, Radikal Gazetesi, 17 Nisan 2008. 4-İnternet Kaynakları:
http://www.sodev.org.tr/Haberler/2007/secim2007/siyasi_partiler_hakkinda_kisa_bilgiler.htm https://tr.wikipedia.org/wiki/Demokrat_Türkiye_Partisi.
5-Televizyon Haberi: Abdüllatif Şener’in “Erdoğan 22 Temmuz seçimleri sonrası Abdullah Gül’den Cumhurbaşkanlığına aday olmamasını istedi.” açıklaması. CNN Türk saat 10 haberleri. 4 Mayıs 2008
6-Gazeteler: Hürriyet Gazetesi, 4 Mayıs 2008