SURİYE VİLÂYET GAZETESİNE GÖRE OSMANLI SURİYESİ’NDE SOSYAL VE DÎNÎ YAŞAM (1899-1902)

1864’te yayımlanan vilâyet nizamnamesiyle ülke toprakları vilâyetlere ayrılarak yönetilmeye başlanmıştır. Şüphesiz ki Suriye Vilâyeti gerek devletin dini İslam’ın çıkış noktasına olan yakınlığı, gerekse içerisindeki demiryolu ve telgraf hattıyla ticarî ve sosyal bir geçit olması sebebiyle devletin yakından ilgilendiği vilâyetlerden biriydi. Suriye Vilâyeti’yle ilgili çalışmaların sayısı fazla olmasa da devletin bölgedeki idârî yapılanması, bağlı olduğu ve etkilediği ticarî ağlar ve özellikle de Osmanlı Devleti’nden ayrılışı öncesinde yaşanan siyasî olaylar hakkında çalışmalar mevcuttur. Bölge hakkında konulara dair bilgi edinmek ve Osmanlı Devleti’ne dair ayrıntıları keşfetmek eskiye oranla daha kolay olsa da sosyal açıdan boşlukları doldurabilecek nitelikteki bilgi kaynaklarının işlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Osmanlı Suriyesi’nin sosyal yaşamının ayrıntıları devletin resmî gazetesindeki haberler kaynak alınarak incelenmiştir. Gazete aracılığıyla farklı dînî görüş ve etnik yapıya sahip tebaanın sosyal etkinlikler vasıtasıyla bir araya geldiği ve birbirlerine hoşgörü gösterdiği anlaşılmaktadır. Devlet ise sosyal yardım ve dayanışma faaliyetleri yürüterek tebaanın sosyal ve dînî yaşamına hizmet etmiştir.

SOCIAL AND RELIGIOUS LIFE IN THE OTTOMAN SYRIA ACCORDING TO THE SYRIAN PROVINCE NEWSPAPER (1899-1902)

In 1864, the Provincial Reform Law was published, and accordingly, the territory of the country was divided into provinces and started to be administered. The Vilayet of Syria was close to the birthplace of Islam and undoubtedly, this feature of the Syria Vilayet and the railway and telegraph lines providing commercial and social gateway has made this province closely associated with the Ottoman Empire. There are not many studies on Syria Province, however, it is possible to find works on the administrative organization of the state in the region, the commercial networks it influenced, and especially on the political events that preceded its separation from the Ottoman Empire. Even though it is easier than in the past to obtain information about the region and to discover details about the Ottoman Empire, it is necessary to process the sources of social information that can fill in the lack of information. In this research, the details of the social life of Ottoman Syria are analyzed based on the news in the official newspaper of the state. Through the newspaper, it is understood that people of different faiths and ethnicities come together through social events and treat each other with grace. The state supported the social and religious life of the community through social aid and solidarity activities.

___

  • Suriye Vilâyet Gazetesi 1704, 1710, 1711, 1713, 1714, 1717, 1718, 1723, 1731, 1735, 1742, 1743, 1745, 1749, 1757, 1771, 1777, 1783, 1792, 1793, 1794, 1795, 1797, 1800, 1805, 1817, 1829, 1830, 1832, 1839, 1846, 1850, 1851, 1853, 2508.
  • Suriye Vilâyet Salnamesi 1900/ H. 1318/ R.1316-1317
  • Akyıldız, Ali, (2015). “Osmanlı İstanbul’unda Deniz Ulaşımı (Modern Dönem)”, Antik Çağ’dan XVI. Yüzyıla büyük İstanbul Tarihi, İBB Kültür A. Ş. Yayınları, İstanbul, 436-479
  • Buzpınar, Tufan, (2009). “Surre”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:37 559-565
  • Düzgün, Mehmet Ali, (2009). “Sultan II. Abdülhamid Döneminde Muhtacin Maaşı ve Uygulaması” (Yüksek Lisans Tezi)
  • Geçili, Derya, (2017). “Osmanlı Devleti’nde Hacıların Gemilerle Nakledilmesi Sırasında Alınan Önlemler”, Tarih Okul Dergisi, Sayı:XXX Yıl:10 61-83
  • Gümüşsoy, Emine (2021). “Osmanlı Devleti’nin Son Dönemlerinde Gayrimüslim Mektepler Yararına Düzenlenen Piyangolar”, Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı:6 No:1
  • İnbaşı, Mehmet, (2001). “Yavuz Sultan Selim’in Şam’daki Vakfiyesi”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı:16 219-232 Kasaba, Reşat, (2018). “Osmanlı İmparatorluğu’nda Göçebeler ve Aşiretler”, Osmanlı Dünyası, Alfa Basım Yayım Dağıtım San. Ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul
  • Küpeli, Özer, (2019) “Osmanlı Devleti’nde Panayır Organizasyonları ve Gönen Hacı İsa Panayırının Tarihine Dair”, Osmanlı 3, Ankara Özşenel Mehmet, (2013). “Sahih-i Buharî Neşirleri: Sehârenpûrî Neşri ile II. Abdülhamid Neşrinin Karşılaştırılması”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt:11 Sayı:21 457-484
  • Samur, Sabahattin, (1988). Suriye Vilayetinin İdari ve Sosyal Yapısı (1840-1908). (Yayımlanmış Doktora Tezi). Yöktez Saylan, Kemal, (2017). “Suriye Vilâyetine Göç Eden Kafkas Muhacirlerinin İskân ve İaşe Meselesi”, Geçmişten Günümüze Göç I, 433-442
  • Topal, Mehmet., Erdemir, Erkan., Kırlı, Engin, (2012). “Tanzimat Dönemi Sanayileşme Hareketinin Türkiye’de İşletmecilik Anlayışının Oluşumuna Etkileri Hereke Fabrikası ve Nizamnamesi”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:25 37-64