SOSYAL MEDYAYA ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM: EKONOMİK VE SİYASİ BİR GÜÇ OLARAK SOSYAL MEDYA

Sosyal medya, toplumda azınlıkta kalan düşüncelerin ifade edilmesi, yayılması; bilgiye kolay, hızlı ulaşım ve katılımcı kültürün oluşturulması gibi beklenen ve umulan faydaların yanında yarattığı ekonomik, siyasi ve toplumsal değişim ve dönüşümler nedeniyle de tartışılmaktadır. Sosyal medya alanları, farklı ideoloji ve düşünceye sahip insanların, karşılaştığı, gruplaştığı, çatıştığı ya da uzlaştığı kamusal bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak bu alanlar aynı zamanda serbest piyasada faaliyet gösteren birer ticari işletmenin mülkiyetindedir ve esas olarak kâr amacı güderler. Kullanıcılarına kendi kullanım şartları çerçevesinde bilgi, özgürlük ve içerik oluşturma vb. hakları veren bu kurumlar, sahip oldukları bu güçle aynı zamanda birer ekonomik erk konumundadırlar. Bu noktada sosyal medya platformlarının uyguladığı kullanım kuralları, denetim mekanizmaları ve yaptırımlarının görece zayıf birer uluslararası hukuk kuralı kisvesine büründüğünü ve hatta politik bir boyut kazandığını söylemek de mümkündür. Küresel anlamda ekonomik ve siyasi birer aktör haline gelen sosyal medya platformlarının sahip oldukları bu gücün kötüye kullanımlarının engellenmesi adına yasal düzenlemelerin de uluslararası boyutta ele alınması ve kullanıcı içerikleri ve kişisel verilerin işlenmesi üzerinden güç kazanan sosyal medya şirketlerinin temel hak ve özgürlükler çerçevesinde denetimlerinin gerçekleştirilmesi de önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı sosyal medya platformlarının ekonomik, siyasi ve toplumsal boyutlarıyla incelenmesi suretiyle sosyal medyaya eleştirel bir perspektiften bakmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Instagram, Sosyal Medya, Sosyal Medya Ekonomisi, Sosyal Medya Fenomeni, Facebook, Twitter, Sosyal Medya Kanunu

A CRITICAL APPROACH TO SOCIAL MEDIA: SOCIAL MEDIA AS AN ECONOMIC AND POLITICAL POWER

Today, social media in addition to the expected and anticipated benefits such as regarding as the expression and dissemination of the minority thoughts in the society; easy and fast access to information and the creation of a participatory culture; it is also discussed because of the economic, political and social changes and transformations it creates. Social media platforms emerge as a public space where people with different ideologies and opinions meet, group, clash or compromise. However, these platformas are also the property of a commercial enterprise operating in the free market and are mainly for profit. It provides its users with information, freedom and content creation, etc. within the framework of their own terms of use. These institutions that give rights are also in the position of economic power with this power they have. On the other hand, social media platforms offer their own user rules and can impose sanctions on those who do not comply with them. At this point, it is possible to say that the rules of use, control mechanisms and sanctions applied by social media platforms have been disguised as relatively weak international law rules and even have gained a political dimension. In order to prevent the abuse of this power of social media platforms, which have become economic and political actors in the global sense, it is also important to deal with the legal regulations on an international scale and to inspect the social media companies, which have gained strength through the processing of user content and personal data, within the framework of fundamental rights and freedoms. The aim of this study is to look at social media from a critical perspective by examining these changes and transformations with their economic, political and social dimensions.

Keywords:

Instagram, Social Media, Social Media Economy, Facebook, Twitter, Social Media Regulations,

PDF

___

Akalın, U. & Ünüvar, İ. (2020). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Krizler: Peacock ve Wiseman Sıçrama Tezi Çerçevesinde Türkiye Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 43, 298-309.
Aydos, T. (2020). Sosyal Medya Fenomenleri Aylık 20 Bin TL’ye Yakın Kazanıyor. Erişim Adresi: https://pchocasi.com.tr/sosyal-medya-fenomenleri-aylik-20-bin-tlye-yakin-kazaniyor-48338/, Erişim Tarihi: 27.01.2020.
Bbc.com. Erişim Adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-50152185, Erişim Tarihi: 12.02.2021.
Boyd, D. & Ellison, J. (2004). Social Network Sites: Definition, History and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13.
Diamond, L. (2010). Liberation technology. Journal of Democracy 21(3), 69–83.
Ekşisözlük.com. Erişim Adresi: https://eksisozluk.com, Erişim Tarihi: 09.02.2021.
Eren, V. & Aydın, A. (2014). Sosyal Medyanın Kamuoyu Oluşturmadaki Rolü ve Muhtemel Riskler. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 3, 197-205.
Fuchs, C. (2016). Sosyal Medya Eleştirel Bir Giriş. (Çev.). Diyar Saraçoğlu, İlker Kalaycı. Ankara: NotaBene Yayınları.
Göker, Z. (2008). Kamusal Mallar Tanımında Farklı Görüşler. Maliye Dergisi 155, ss.105-118.
Jones, K. (2010). Ranked: The Most Valuable Brands in the World. Erişim Adresi: https://www.visualcapitalist.com/ranked-the-most-valuable-brands-in-the-world/, Erişim Tarihi: 13.10.2020.
Kaplan A. M., Haenlein M. (2010). Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media. Business Horizons 53(1), 59-68.
Kara, T. (2013). Sosyal Medya Endüstrisi, İnsan, Toplum, Ekonomi. İstanbul: Beta Yayınları.
Kemp, S. (2021). Digital 2021 Turkey. Erişim Adresi: https://datareportal.com/reports/digital-2021-turkey, Erişim Tarihi: 13.03.2021.
Koçer, S. & Çetinkaya, A. (2014). Medyanın Ekonomisi Youtube Facebook. Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi. Vol. 2, Kocaeli, Turkey, 694-724.
Kıran, S., Yılmaz, C. & Emre, İ. (2019). Instagram’daki Influencer’ların Takipçiler Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi 3(2), 100-111. OECD. (2007). Participative Web and User-Created Content: Web 2.0, Wikis and Social Networking.
Opennet.net. (2010). Turkey, 18.12.2010, Erişim Adresi: https://opennet.net/research/profiles/turkey, Erişim Tarihi: 14.10.2020.
Oymak, H. (2020). 7253 Sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un” Getirdikleri. Yeni Medya 9, 129-141.
Poell, T. (2014). Social Media Activism and State Censorship. In Social Media, Politics and the State: Protests, Revolutions, Riots, Crime and Policing in an Age of Facebook, Tiwitter and YouTube. (Ed.). D. Trottier & C. Fuchs. 189-206. Routledge.
Sasse, R. (2016). A Micro-Economic Perspective on Social Media in Context of the New Economy. Microeconomics and Macroeconomics 4(2), 56-59.
Sevinç, S. S. (2018). Blogger, Influencer, Fenomen, Instagrammer, Youtuber, Celebrity Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl İstifade Edilir?. Erişim Adresi: http://salihseckinsevinc.com/blogger-influencer-fenomen- instagrammer-youtuber-celebrity-nedir-ne-ise-yarar-nasil-istifade-edilir/, Erişim Tarihi: 04.08.2021.
Taner, G. & Yükçü, S. (2019). Sosyal Medya Ekonomisinde Maliyet ve Fayda Analizi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 33(4), 1381-1393.
Tosun, L. P. (2012). Motives for Facebook Use and Expressing "True Self" on the Internet. Computers in Human Behavior 28(4), 1510-1517.
Vogel, E. A., Rose, J. P., Roberts, L. R. & Eckles, K. (2014). Social Comparison, Social Media, and Self-Esteem. Psychology of Popular Media Culture 3(4), 206–222.
Whiting, A. & Williams, D. (2013). Why People Use Social Media: a Use and Grafications Approach. Qualitative Market Research: An International Journal 16(4), 362-369.