Ekolojik Sistem Yaklaşımı Açısından Çocuk İhmal ve İstismarında Bireysel, Ailesel ve Çevresel Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi

Günümüzde çocuk ihmal ve istismarı vakaları yerel ve global düzeyde artan oranlarıyla toplumsal bir sorundur. Bu nedenle çocuk ihmal ve istismarıyla ilgili her araştırma önem teşkil etmektedir. Çocuk ihmal ve istismarı olgusunun çocuktan, anne babadan, aile yapısından ve toplumun özelliklerinden kaynaklanan risk etmenleri bulunmaktadır. Bu risk etmenleri tek başına istismarın nedeni olmamakla birlikte varlığında ve etkileşime girdiklerinde çocuğun ihmal ve istismara uğrama riskini artırmaktadır. Toplumda mevcut risk faktörlerinin bilinmesi ve çocuk adalet sistemine girmeden bu risklerin tespit edilerek koruyucu önleyici çalışmaların multidisipliner anlayışla gerçekleştirilmesi önem taşımaktadır. Mikro, mezzo, makro düzeyde çoklu olarak risklerin değerlendirmesi ve önlem alınmasıyla bu sorunun azalacağı düşünülmektedir. Bu makalede çocuğun ihmal ve istismara uğramasında rol oynayan risk faktörlerinin sosyal hizmetin önemli kuramlarından biri olan ekolojik sistem yaklaşımı açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmayla çocuğun ihmal ve istismara uğrama riskini artıran risk faktörlerinin azaltılması ve bu risk faktörlerinin azaltılmasına yönelik koruyucu önleyici çalışmaların yapılmasının önemine dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk İhmali ve İstismarı, Ekolojik Sistem Yaklaşımı, Risk Faktörleri, Sosyal Hizmet

Evaluation Of Individual, Familial and Environmental Risk Factors In Child Neglect And Abuse In Terms Of Ecological System Approach

Today, the cases of child neglect and abuse is a social problem with increasing rates at the local and global level. For this reason, every research on child neglect and abuse is important. The phenomenon of child neglect and abuse has risk factors arising from the child, parents, family structure and the characteristics of the society. Although these risk factors alone are not the cause of abuse, their presence and interaction increase the risk of neglect and abuse of the child. It is important to know the existing risk factors in the society and to determine these risks before they enter the juvenile justice system and to carry out preventive and preventive studies with a multidisciplinary approach. It is thought that this problem will be reduced by evaluating the risks and taking precautions at micro, mezzo and macro levels. In this article, it is aimed to evaluate the risk factors that play a role in the neglect and abuse of the child in terms of the ecological system approach, which is one of the important theories of social work. With the research, attention is drawn to the importance of reducing the risk factors that increase the risk of neglect and abuse of the child and conducting preventive studies to reduce these risk factors.

Keywords:

Child Neglect and Abuse, Ecological System Approach, Risk Factors, Social Work,

PDF

___

Ateşoğlu, N. (2018). İlkokul çocuklarına yönelik ihmal ve istismarı önleme: Bir anababa eğitim programının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=as2oTjW5jfr9IKSvmCdJYrdnq0FFTDuU0Bm_U2mp1_daRmVyDyTgGBPwZLy4d9vf
Can, V. (2016). Öğretmen adaylarının çocuk ihmal ve istismarına yönelik bilgi ve farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=OykDDeWBWTL9-Wm52sZBrDd6eWn5FvyENPrpinYBZoGL5YFnn4jONllQwYybDcr4
Doğan, A. A. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk ihmal ve istismarı belirti ve riskleri konusunda bilgi düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=4J_FzTwlrMCH4qBROpXPH0sINvIiJ6yWlL7C65mlRMcPjog5Lm-O1ekvjzYUTk-m
Erginer, F. (2007). Ankara ili ilköğretim okulu yöneticilerinin öğrencilerin aileleri tarafından istismarı ve ihmaline ilişkin görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Güldeste, A. (2018). Çocuk cinsel istismarının medyada değerlendirilme biçimi (Habertürk gazetesi üzerinden medyaya sosyolojik bir bakış). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, 11(55), 490- 497.
Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z., Aydoğan, S. (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 128-134.
Karaçor, Ö. (2019). Rehber öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarına yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi (Tarsus ilçesi örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=T1mWGp9MngYYkCSgiJvtVmlXKoOly8lVZFXhNLBHfpRpM8v07ffhfRPwFTRmN1I4
Karakoç, F. (2017). Öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarına yönelik farkındalık düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=vbVkXe1KChYWNElr1MuLZmFtDogf_5_UlOJAOz5Cdd_eF21EbJVUnbM1MTXQ4f-D
Kürklü, A. (2012). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=EEdeQgIdFRxX5NbvVau-Agz7os21rXAX7QLvuJbaivgZN6uJAlh8l7xAg9wRJ1uw
Nadir, U. (2011). Suça yönelen çocuk ve ailesi ile çalışma: Ekolojik sistem perspektifi çerçevesinde örnek bir vaka sunumu. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22(1), 165-174.
Paslı, F. (2017). Cinsel istismara uğrayan çocukların ekolojik sistem yaklaşımı açısından incelenmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 39-53.
Sağır, M. (2013). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=1zw6GvYMe-q3Hf6HR-3USxXYr48LkgM7Vp2NAlj6bvX4g4VvGPCD7p7Sb1IzrXAJ
Sarı, H. Y., Ardahan, E., Öztornacı, B. Ö. (2016). Çocuk ihmal ve istismarına ilişkin son 10 yılda yapılan sistematik derlemeler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 501-511.
Schumacher, J. A., Slep, A. M. S., Heyman, R. E. (2001). Risk factors for child neglect. Aggression and violent behavior, 6(2-3), 231-254.
Sibert J.R., Payne E.H., Kemp A.M., Barber M., Rolfe K., Morgan R.J., Lyons R.A., Butler I. (2002). The incidence of severe physical child abuse in wales. Child Abuse and Neglect, 26(3), 267-276.
Taner, Y., Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
Turhan, E., Sangün, Ö., İnandı, T. (2006). Birinci basamakta çocuk istismarı ve önlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(9), 153-157.
Türker, G. (2017). Aile hekimleri, hemşire ve ebelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda farkındalık düzeyleri: Burdur örneği (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=q3-d9QtLoVA2OMExHSkJpdOfnYmZ292oBNktAgahZuG4F0J5OnuAxA11AQ4Xqfup
Ünal, F. (2019). Çocuk cinsel istismarında cinsel kimlik ve mahremiyet eğitiminde rehberlik öğretmenlerinin rolü (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=FgmkGchPKo23qQqBeqzVZnJuuH7qoR4jrVjE-O_ELuQF_lAAv46PRP_q932a2jKt
Yılmaz, B. (2015). Bir hastanede çalışan hemşirelerin çocuk ihmal ve istismarına yönelik bilgi ve yaklaşımlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=WBc656i315e2eV6-EZV1ojC9idA1aeQcYEQBIgNj021EmIdqqdQmpABtmuJTvCq5
Yolcuoğlu, İ. G. (2010). Çocukların ihmal-istismara uğramasında aile ve çocuklara yönelik risk faktörleri ve sosyal hizmet müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(1), 73-83.
Zeytinoğlu S. (1999). Sağlık, sosyal hizmet, hukuk ve eğitim alanlarında çalışanların Türkiye’de çocuk istismarı ve ihmali sorunu ile ilgili görüşleri. Çocuk İstismarı ve İhmali. (İ. G. E. Konanç, Dü.) Ankara: Çocuk İstismarı ve İhmalini Önleme Derneği.
Zorbaz, O., Bilge, F. (2019). Suça sürüklenen çocukların değerlendirilmesinde ekolojik sistem yaklaşımının kullanımı: Olgu sunumu. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(44), 793-813.
World Health Organization: WHO. Report of the Consultation on Child Abuse Prevention WHO, Geneva, 29-31 March 1999. Erişim Adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/65900
World Health Organization: WHO. Çocuklara Karşı Şiddet. (2019, 7 Haziran). Erişim Adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-children.
World Health Organization: WHO. Çocuklara Kötü Muamele (2020, 8 Haziran). Erişim Adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment.