MÜZE DENEYİMİ BOYUTLARI: İSTANBUL OYUNCAK MÜZESİ ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı yaygın olarak kullanılan tüketici deneyimi ölçeklerinden yararlanılarak müze deneyimlerini açıklamaya yönelik yeni bir ölçek ortaya koymaktır. Müze deneyimlerini oluşturan faktörlerin neler olduğu sorusuna cevap aranmaktadır. Literatürde son yıllarda tüketici deneyimi üzerine gerçekleştirilen çalışmaların yoğunlaştığı görülmekle beraber müze deneyimlerini açıklamaya yönelik yeterli bir çalışma bulunmamaktadır. Literatürdeki bu boşluğu doldurmak ve müze deneyimlerini daha net bir şekilde açıklamak adına bu araştırmada müze çalışmalarında kullanılmaya elverişli bir deneyim ölçeğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu sebeple tüketici deneyimi literatürü üzerinde yoğun bir tarama faaliyeti ve İstanbul Oyuncak Müzesi’nde çeşitli gözlemler ve anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Akabinde, toplanan veriler ışığında müze deneyimi boyutlarını özetlemek üzere bir takım faktör analizleri gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, ortaya çıkan ölçek Pine ve Gilmore’un (1998) deneyim boyutları modelinde yer alan öğrenme, eğlence, gerçeklikten kaçış boyutları ile akışa kapılma ve nostalji olmak üzere beş boyuttan oluşmaktadır. Ek olarak, bu boyutların ziyaretçi memnuniyeti üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen etki analizinde eğlence, nostalji ve akışa kapılma boyutlarının memnuniyet üzerinde anlamlı etkiye sahip olduğu görülürken öğrenme ve kaçış faktörlerinin anlamlı bir etkisinin olmadığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Müze Deneyimi, Tüketici Deneyimi, Deneyim Boyutları, Memnuniyet, Nostalji, Müşteri Deneyimi

PDF

___

Aaker, D. A. (1991). Managing brand equity: capitalizing on the value of a brand name. New York: Free Press.
Binkhorst, E. and Dekker, T.D. (2009). Agenda for co-creation tourism experience research. Jour-nal of Hospitality Marketing & Management, 18(2-3), 311-327.
Brakus, J.J., Schmitt, B.H., and Zarantonello, L. (2009). Brand experience: what is it? how is it measured? does it affect loyalty?. Journal of Marketing, 73 (May), 52-68.
Cameron, C. A. and Gatewood, J. B. (2000). Excursions into the un-remembered past: what people want from visits to historical sites. The Public Historian, 22(3), 107-127.
Cameron, C.A. and Gatewood, J. B. (2003). Seeking numinous experiences in the unremembered past. Ethnology, 42(1), 55-71.
Chahal, H. and Dutta, K. (2014). Measurement and impact of customer experience in banking sector. Decision, 42(1), 57-70.
Chang, S. and Lin R. (2015). Building a total customer experience model: applications for the tra-vel experiences in Taiwan’s creative life industry. Journal of Travel and Tourism Marketing. 32(4), 438-453.
Chauhan, V. and Manhas, D. (2014). Dimensional analysis of customer experience in civil aviation sector. Journal of Services Research, 14(1), 75.
Clatworthy, S. (2012). Bridging the gap between brand strategy and customer experience. Man-aging Service Quality, 22(2), 108-127.
Csikszentmihalyi, M. (1997). Finding Flow. New York: Basic.
Dirsehan, T. (2012). Analyzing museum visitor experiences and post experience dimensions using SEM. Boğaziçi Journal Review of Social, Economic and Administrative Studies, 26, (1): 103-125.
Fırat, A.F., Dholakia, N. and Venkatesh, A. (1995). Marketing in a postmodern world. European Journal of Marketing, 29(1), 40-56.
Goulding, G. (2000). The museum environment and the visitor experience. European Journal of Marketing, 34 (3/4), 261 – 278.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., and Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. Harlow, Essex: Pearson.
Holak, S.L. and Havlena, W.J. (1998), Feelings, fantasies, and memories: An examination of the emotional components of nostalgia, Journal of Business Research, 42(3), 217-226.
Holbrook, M., and Hirschman, E. (1982). The experiential aspects of consumption: Consumer fan-tasies, feelings, and fun. The Journal of Consumer Research, 9, 132-140.
Hosany, S., and Witham, M. (2010). Dimensions of cruisers’ experiences, satisfaction, and inten-tion to recommend. Journal of Travel Research, 49(3), 351-364.
Hwang, J., and Lyu, S. O. (2015). The antecedents and consequences of well-being perception: An application of the experience economy to golf tournament tourists. Journal of Destination Marketing & Management, 4(4), 248-257.
Kesner, L. (2006). The role of cognitive competence in the art museum experience. Museum Management and Curatorship, 21, 4–19.
Kessous, A and Roux, E. (2010). Brands considered as “nostalgic”: consequences on attitudes and consumer-brand relationships. Recherche et Applications en Marketing, 25: 3.
Kim, J. (2014). The antecedents of memorable tourism experiences: The development of a scale to measure the destination attributes associated with memorable experiences. Tourism Man-agement, 44, 34-45.
Kim, S., Cha, J., Knutson, B.J and Beck, J.A. (2011). Development and testing of the consumer ex-perience index (CEI). Managing Service Quality, 21(2), 112-132.
Latham, K.F. (2007). The poetry of the museum: a holistic model of numinous museum experi-ences. Museum Management and Curatorship, 22(3), 247-263.
Lee H. M. and Smith S. L. J. (2015). A visitor experience scale: historic sites and museums. Journal of China Tourism Research, 11(3), 255-277.
Maklan, S., and Klaus, P. (2011). Customer experience: are we measuring the right things? Inter-national Journal of Market Research, 53(6), 771.
Mehmetoglu, M. and Engen, M. (2011). Pine and Gilmore's concept of experience economy and its dimensions: An empirical examination in tourism. Journal of Quality Assurance in Hospita-lity & Tourism, 12(4), 237-255.
Oh, H., Fiore, A. M. and Jeoung, M. (2007). Measuring experience economy concepts: Tourism applications. Journal of Travel Research, 46(2): 119–132.
Pine, B.J.II and Gilmore, J.H. (1998). Welcome to the experience economy. Harvard Business Re-view, 76(4): 97-105.
Radder, L., and Han, X. (2015). An examination of the museum experience based on Pine and Gilmore’s experience economy realms. Journal of Applied Business Research, 31(2), 455.
Ren L., Qiu H., Wang P. and Lin P. M. (2016).Exploring customer experience with budget hotels: dimensionality and satisfaction. International Journal of Hospitality Management, 52, 13-23.
Schmitt, B. (1999). Experiential marketing: How to get customers to sense, feel, think, act, relate to your company and brands. New York: The Free Press.
Sheng, C. W. and Chen, M.C. (2012). A study of experience expectations of museum visitors. Tourism Management, 33 (2012): 53-60.
Triantafillidou, A. and Siomkos, G. (2014) Consumption experience outcomes: satisfaction, nos-talgia intensity, word-of-mouth communication and behavioural intentions. Journal of Con-sumer Marketing, 31 (6/7): 526 – 540.