Hatice ÖZKOÇ, Mehmet MARANGOZ, Ali Emre AYDIN

ÖĞRENCİLERİN KARİYER ALTERNATİFLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİ

Bu çalışmanın amacı öğrencilerin kariyer alternatiflerini değerlendirmelerinde etkili olabilecek kriterleri ve bu kriterlerin göreli önemlerini belirlemektir. Ayrıca çalışmada söz konusu kriterler alternatif kariyer tercihleri bazında değerlendirilmiştir. Bununla birlikte özellikle girişimcilik ve girişimcilik eğitiminin bu süreçteki rolü irdelenmiştir. Çalışmanın amaçları doğrultusunda Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencilerine anket uygulanmıştır. Yüz yüze anket tekniği kullanılarak toplanan anketlerden 292 tanesi analize dahil edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre öğrenciler için en tercih edilebilir meslek akademisyenliktir ve onu girişimcilik takip etmektedir. Kriterler bağlamında değerlendirildiğinde öğrenciler özel sektör hakkında olumsuz bir yaklaşıma sahiptir. Kariyer tercihlerinin belirlenmesinde öğrenciler için öne çıkan ana kriter iş güvencesi ve bu kriter altında ele alınan yüksek gelir olmuştur. Öğrencilerin kariyer alternatif tercihlerinde girişimcilik ön planda olmasına karşın kariyer seçim kriterleri bağlamında girişimcilik eğitiminin gerekli önemi görmediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum göz önüne alındığında girişimcilik eğitimi konusunda gerçekleştirilen çabaların artırılması ve bu konuya eğitimin erken dönemlerinden itibaren odaklanılması gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Kariyer, Kariyer tercihi, Akademisyenlik, Girişimcilik, Girişimcilik Eğitimi

FACTORS AFFECTING STUDENTS’ CAREER CHOICES AND ENTREPRENEURSHIP EDUCATION: A QUANTITATIVE RESEARCH

One of the most important decisions in an individual's life is career choice. The choice of a profession according to his/her own abilities and criteria is especially important for all persons and institutions that will be affected by this disorder, especially for themselves and their families. For this reason, it is necessary to understand the attitudes of the students to career alternatives and to explain the factors affecting these preferences. It is also important to understand their approaches to entrepreneurship as a career alternative that has received more attention recently. In this context, the aim of this study is to determine the factors that may affect the career alternatives evaluation of the students and the relative importance of these criteria. In addition, these factors were evaluated on the basis of alternative career preferences. Especially, the role of entrepreneurship and entrepreneurship education in this process is examined. In line with the aims of the study, a questionnaire was applied to the students of Muğla Sıtkı Koçman University Faculty of Economics and Administrative Sciences. Of the questionnaires collected using the face-to-face survey method, 292 were included in the analysis. Data were analyzed using the Microsoft Excel and SPSS 22 programs. According to the results of the study, the most preferable profession for the students is academicianship and it is followed by entrepreneurship. When assessed in the context of criteria, students have a negative attitude towards the private sector. The main criterion for students in career preferences is job security and high income under this criterion. In the study, although entrepreneurship indicated as an important career alternative, entrepreneurship education is not seen as an important career choice criterion by students. Taking these findings into consideration, it can be said that the efforts for entrepreneurship education should be increased and these efforts should be focused from the early stages of education.

Keywords:

Career, Career choice, Academicianship, Entrepreneurship, Entrepreneurship Education,

PDF

___

Adıgüzel, O. (2009), Shein’in Kariyer Çapaları Perspektifinde Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Öğrencilerini Kariyer Değerlerine İlişkin Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), s. 277-292.
Ahmadi, M., Helms, Y. M., Modoushani, P. (1995), A Factor Analytic Approach Profiling Job Selectiob Differences of Male and Female Accountants, Managerial Auditing Journal, 10(7), s. 17-24.
Ağlargöz, O. (2017), Kuşaklar ve Çalışma Hayatı, Özkoç, H. ve Bayrakdaroğlu, F. (Ed.), Kuşaklar Kavramına Disiplinler Arası Bakış içinde, (s. 27-57), Nobel Yayınevi, Ankara.
Aktaş, R., Doğanay, M. M., Gökmen, Y., Gazibey, Y., ve Türen, U. (2015), Sayısal Karar Verme Yöntemleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Arslan, K. (2002), Üniversiteli Gençlerde Mesleki Tercihler ve Girişimcilik Eğilimleri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, s. 1-11.
Aytaç, S., Bayram, N. (2002), Üniversite Gençliğinin İş ve Eş Seçimindeki Etkin Kriterlerin Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ile Analizi, İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(1).
Aytaç., M., Gürsakal, N. (2015), Karar Verme, Bursa: Dora Yayıncılık.
Bae, T. J., Qian, S., Miao, C., ve Fiet, J. O. (2014), The Relationship Between Entrepreneurship Education and Entrepreneurial Intentions: A Meta‐Analytic Review, Entrepreneurship Theory and Practice, 38(2), s. 217-254.
Balaban, Ö., Özdemir, Y. (2008), Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerindeki Etkisi: Sakarya Üniversitesi İİBF Örneği, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 3(2), s. 133-147.
Batur, Z. H., Adıgüzel, O. (2014), Schein’in Kariyer Değerleri Perspektifinde Öğrencilerin Kariyer Tercihlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma: Isparta İli Fen Lisesi Öğrencileri Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42, s. 327-348.
Cansız, M. (2016), Türkiye’de Akademik Girişimcilik, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Yayın No: 2692.
Castrogiovanni, G., Ribeiro-Soriano, D., Mas-Tur, A., & Roig-Tierno, N. (2016), Where to acquire knowledge: Adapting knowledge management to financial institutions. Journal of Business Research, 69(5), s. 1812-1816.
Cheng, E. W., & Li, H. (2001), Information priority-setting for better resource allocation using analytic hierarchy process (AHP). Information Management & Computer Security, 9(2), s. 61-70.
Çınar, Y. (2013), Kariyer Tercihi Probleminin Yapısal Bir Modeli ve Riske Karşı Tutumlar: Olasılıklı DEMATEL Yöntemi Temelli Bütünleşik Bir Yaklaşım, Sosyo-Ekonomi, 1, s. 157-186.
Dick, T. P., Rallis, S. F. (1991), Factors and Influences on High School Student’s Career Choices, Journal for Research in Mathematics Education, 22(4), s. 281-292.
Doğan, E. (2015), The Effect of Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Intentions of University Students in Turkey, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 23, s. 79-93.
Gati, I., Karusz, M., Osipow, H. S. (1996), A Taxonomy of Difficulties in Career Decision Making, Journal of Counseling Psycology, 43(4), s. 510-526.
Hodkinson, P., Sparkes, C. A. (1997), Careership: A Sociological Theory of Career Decision Making, British Journal of Sociology of Education, 18(1), s. 29-44.
İskender, E., İskender, H. Y. (2016), Akademik Girişimcilik Bağlamında TÜBİTAK Desteklerinin Dağılımının İncelenmesi, Uluslararası İşletme, Ekonomik ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(3), s. 54-75.
Kılıç, S. H., Çevikcan, E. (2011), Job Selection Based on Fuzzy AHP: An Investigation Including The Students of İstanbul Technical University Management Faculty, International Journal of Business and Management Studies, 3(1), s. 173-182.
Lam, K., & Zhao, X. (1998), An application of quality function deployment to improve the quality of teaching. International Journal of Quality & Reliability Management, 15(4), s. 389-413.
Lim, H., Soon, J. (2006), Job Selection Criteria and Job Sector Preference of Economics Student: An Ordered Logit Model Analysis, International Journal of Business and Society, 7(1), s. 53-69.
Marangoz, M. (2017), Girişimcilik, İstanbul, Beta Yayınları.
Meece, J. L., Parsons, J. E., Kaczala, C. M., Goff, S. B., Futterman, R. (1982), Sex Differences in Math Achievement: Toward a Model of Academic Choice, Psychological Bulletin, 91, s. 324-348.
Önder, G. ve Önder, E. (2015), Analitik Hiyerarşi Süreci, Yıldırım, B. F., & Önder, E. (Ed.), İşletmeciler, Mühendisler ve Yöneticiler için Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri içinde (s. 21-74). Bursa: Dora Yayınları.
Pala, O. (2016), Bulanik Analitik Hiyerarşi Prosesi Ve Meslek Seçiminde Uygulanmasi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), s. 427-445.
Pekkaya, M., Çolak, N. (2013), Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Faktörlerin Önem Derecelerinin AHP ile Belirlenmesi, The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), s. 797-818.
Pekkaya, M. (2015), Career Preference of University Students: An Application of MCDM Methods, Procedia Economics and Finance, 23, s. 249-255.
Peterman, N. E., ve Kennedy, J. (2003), Enterprise Education: Influencing Students’ Perceptions of Entrepreneurship, Entrepreneurship Theory and Practice, 28(2), s. 129-144.
Phillips, C. R., Phillips, A. S., & Cappel, S. D. (1994), Research note: how management students select prospective employers. International Journal of Manpower, 15(1), s. 55-59.
Saaty, T. L. (1977), A scaling method for priorities in hierarchical structures. Journal of mathematical psychology, 15(3), s. 234-281.
Saaty, T. L. (2004), Decision making—the analytic hierarchy and network processes (AHP/ANP). Journal of systems science and systems engineering, 13(1), s. 1-35.
Sarıkaya, T., Khorshid, L. (2009), Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi, Türk Eğitim Biimleri Dergisi, 7(2), s. 393-423.
Soysal, A., Söylemez, C. (2014), İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinin Bireysel Kariyer Planlamalarına Etki Eden Faktörler: Kilis 7 Aralık Üniversitesi Örneği, International Journal of Economic and Administrative Studies, 6(2), s. 23-38.
Şimşek, Ş. (2008), Yönetim ve Organizasyon, Konya, Adım Ofset Matbaacılık.
Tanrıverdi, H., Bayram, G. N., ve Alkan, M. (2016), Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerine Etkisinin İncelenmesi, Journal of Entrepreneurship & Development/Girisimcilik ve Kalkinma Dergisi, 11(1), s. 1-26.
Tarhan, M., ve Kılıç, F. (2017), Sosyal Bilgiler Eğitiminde Girişimcilik Becerisinin Kazandırılmasına Yönelik Kaynaklar Bibliyografyası, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), s. 1974-1993.
Tur-Porcar, A., Roig-Tierno, N., & Llorca Mestre, A. (2018), Factors Affecting Entrepreneurship and Business Sustainability. Sustainability, 10(2), s. 452.
Turan, G. (2015), Çok Kriterli Karar Verme, Yıldırım, B. F., & Önder, E. (Ed.), İşletmeciler, Mühendisler ve Yöneticiler için Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri içinde (s. 15-20). Bursa: Dora Yayınları.
Wong, J. K., & Li, H. (2008), Application of the analytic hierarchy process (AHP) in multi-criteria analysis of the selection of intelligent building systems. Building and Environment, 43(1), s. 108-125.
Yılmaz, İ. A., Dursun, B., Pektaş, K., Altay, A. (2012), Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Seçimlerinin Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi: Pınarhisar MYO Örneği, Electornic Journal of Vocational Colleges.
Vargas, L. G. (1990), An overview of the analytic hierarchy process and its applications. European journal of operational research, 48(1), s. 2-8.
Yılmaz, N., Şenol, M. B. (2017), İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirme Süreci İçin Bulanık Çok Kriterli Bir Model Ve Uygulaması, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(1), s. 77-87.
http://turkeyses.net/wp-content/uploads/2015/05/Türkiye-Mesleki-İtibar-Skalası-Sunumu-Son.pdf (Erişim tarihi: 20.05.2017)