Umut AVCI, Filiz GÜMÜŞ DÖNMEZ, Cemal ARTUN

MESLEKİ DOYUM VE MESLEĞİ BIRAKMA NİYETİ İLİŞKİSİ: TURİZM ÇALIŞANLARI ÜZERİNE GÖRGÜL BİR ARAŞTIRMA

Turizm sektörü, işgören devir hızının birçok hizmet sektörüne göre daha yüksek olduğu sektörler arasında yer almaktadır. Turizm sektörü, turizm mesleğine bağlılığın da düşük olduğu bir sektördür ve birçok faktör mesleği bırakma niyeti üzerinde etkilidir. Bu faktörlerin önde gelenlerinden birisi de mesleki doyumdur. Bu çalışmada, turizm mesleğini bırakma niyeti üzerinde önemli bir değişken olarak kabul edilen mesleki doyum olgusu incelenmiştir. Bu amaçla, araştırmanın hipotezlerini test etmek için nicel bir araştırma tasarlanmış ve Muğla ilindeki sekiz otelin 435 çalışanından anket tekniği ile veri toplanmıştır. İlk aşamada, korelasyon analizi ile değişkenler arası korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Daha sonra, regresyon analizi yapılarak araştırmanın hipotezleri test edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, gelişme isteği boyutunun, mesleği bırakma niyeti üzerinde negatif ve anlamlı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşın, “niteliklere uygunluk” değişkeninin mesleği bırakma niyeti üzerinde anlamlı etkisi olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Meslek ve iş kavramı, mesleki doyum, mesleği bırakma niyeti

PDF

___

AbuAlRub, R. ve diğ. (2016). Exploring the Relationship Between Work Environment, Job Satisfaction and Intent to Stay of Jordanian Nurses in Undersserved Areas. Applied Nursing Research, 31: 2-5.
Allen, N. J. Ve Meyer, J. P. (1990), The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization, Journal of Occupational Psychology, 63 (1): 1–18.
Aryee, S. ve Klein, T. (1992), Antecedents and Outcomes of Career Commitment, Journal of Vocational Behavior, 40 (3): 288-305.
Avcı N. ve Küçükusta D. (2009). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Öğrenme, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 2081): 33-44.
Baum, A. ve Kagan, I. (2015). Job Satisfaction and Intent to Leave Among Psychiatric Nurses: Closed Versus Open Wards. Archives of Pyschiatric Nursing, 29: 213-216.
Beydağ, K., Gündüz, A., Gök Özer, F. (2008). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Eğitimlerine ve Mesleklerine Bakış Açıları, Meslekten Beklentileri. Pamukkale Tıp Dergisi, 1(3):137-142.
Bilge, F., Sayan, A. ve Kabakçı, Ö. M. (2009). Aile Mahkemesi Uzmanlarının Meslek Doyumları, Yaşam Doyumları ve İlişkilere Yönelik İnançlarının İncelenmesi, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(32):20-31.
Borg, M. G., Riding, R. J. ve Falzon, J. M. (1991). Stress in Teaching: A Study of Occupational Stress and Its Determinants, Job Satisfaction and Career Commitment among Primary Schoolteachers, Educational Psychology – An International Journal of Experimental Educational Psychology, 11(1):59-75.
Brown, D. (2002). The Role of Work and Cultural Values in Occupational Choice, Satisfaction and Success: A Theoretical Statement,Journal of Counseling &Development, 80(1): 48-56.
Carmeli, A. ve Weisberg, J. (2006). Exploring Turnover Intentions among Three Professional Groups of Employees. Human Resource Development Journal, 9(2): 191-206.
ChangHuo, T, ChiNai, W. ve MiaoMin, C. (2007), Testing the Relationship BetweenThree Component Organizational/Occupational Commitment and Organizationa lOccupational Turnover Intention Using a Nonrecursive Model, Journal of Vocational Behaviour, 70 (2): 352-368.
Cho, S. J, M. M. ve Guchait, P. (2009). Employees Intent to Leave: A Comparision of Determinants of Intent to Leave versus Intent to Stay. International Journal of Hospitality Management, 28: 374-381.
Choi, K. (2006), A Structural Relationship Analysis of Hotel Employees' Turnover Intention, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 11(4): 321-337.
Cohen, A. (2000), The Relationship Between Commitment Forms and Work Outcomes: A Comparison of Three Models, Human Relations, 53(3): 387–418.
Coomber, B. ve Barriball, K. L. (207). Impact of Job Satisfaction Components on Intent to Leave and Turnover for Hospital-based Nurses: A Review of the Research Literature, International Journal of NursingStudies, 44: 297-314.
Çalışkan, A., Akkoç, İ ve Turunç, Ö. (2011), Örgütsel Performansın Artırılmasında Motivasyonel Davranışların Rolü: Yenilikçilik Ve Girişimciliğin Aracılık Rolü, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y.2011, C.16, S.3, s.363-401.
Çalışkan, A. ve Hazır, K. (2012), Psikolojik Güçlendirmenin İş Tatminine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-30.
Çiftçioğlu A. (2011). Investigating Occupational Commitment and Turnover Intention Relationship with Burnout Syndrome, Business and Economics Research Journal, 2(3): 109-119.
Çoştu, Y. (2013). Din Görevlilerinde Mesleki Doyum; Çorum İl Merkezi Örneği. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1: 1-18.
Emiroğlu, D.B, Akova, B. ve Tanrıverdi, H. (2015). The relationship Between Turnover Intention and Demographic Factors in Hotel Businesses: A Study at Five Star Hotels in İstanbul, Precedia-Social and Behavioral Sciences", 207(2015): 385-397.
Ertürk, E. ve Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların İş Doyumları ile Mesleki Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama, Ege Akademik Bakış, 12(1):39-52.
Harrera, Ruth, S., Robert I. Delcampo ve Michael H. Arnes (1993). Serial Approach for Translating Family Science Instrumentation, Family Relations, 42 (3): 357- 360.
Hill, N. R. (2009). An Empirical Exploration of the Occupational Satisfactio of Counselor Educators: The Influence of Gender, Tenure Status and Minority Status. Journal of Counseling &Development, 87: 55-61.
Hudak, C. J., Varghese, R. ve Politzer, R. M. (1989). Family, for Marital, and Occupational Satisfaction Recovering Pathological Gamblers, Journal of Gambling Behavior, 5(3): 201-210.
İlhan, S. (2008). Yeni Kapitalizm ve Meslek Olgusunun Değişen Anlamları Üzerine, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21: 313-328.
Karavardar G. (2013). Determining The Mediating Effect of Job Satisfaction on Turnover Intention: A Study in The Hazelnut Industry of Giresun, Journal of Academic Research in Economics, 5(3): 376-396.
Koelbel, P.W., Fuller, S.G., Misener , T.R. (1991). Job Satisfaction of Nurse Practitioners: An Analysis Using Herzberg’ s Theory, Nurse Practitioner, 25(2):43-56.
Kuzgun, Y., Sevim, A. S. ve Hamamcı, Z. (1999). Mesleki Doyum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11):14-18.
Lee, K., Carswell, J. ve Allen, N. (2000). A Meta-Analytic Review of Occupational Commitment: Relations With Person And Work-Related Variables, Journal Of Applied Psychology, 85(5): 799-811.
Lee, C.C, Huang S.H. ve Zhao C.Y. (2012). A Study on Factors Affecting Turnover Intention of Hotel Employees, Asian Economic and Financial Review, 2(7): 866-875.
MacIntosh, E. W. ve Doherty, A. (2010). The Influence of Organizational Culture on Job Satisfaction and Intent onto Leave, Sport Management Review, 13: 106-117.
McKillop, J. M. ve Minnes, P. (2011). Occupational Satisfaction, Strain and Intent onto Quitamong Direct Care Providers Assisting Individuals with Developmental Disabilities, Journal on Developmental Disabilities, 17(2): 7-14.
Morgan, W. J. (2008). What, exactly, is occupational satisfaction? Journal of Occupational Science, 17(4): 216-223.
Munger, M. A. ve diğ. (2013). Community pharmacists’ occupational satisfaction and stress: A profession in jeopardy? Journal of the American Pharmacists Association, 53(3):282-296.
Onay, M. ve Kılcı, S. (2011). İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2): 363-372.
Oshagbemi, T. (1999). Academics and Their Managers: A Comparative Study in Job Satisfaction. Personnel Review, 28, 108–123.
Oshagbemi, T. (2000) Is Lenght of Service Related to the Level of Job Satisfactıon? International Journal of Social Economics, 27(3):213-226.
Recepoğlu, E. ve Tümlü-Ülker, G. (2015). Üniversite Akademik Personelinin Mesleki ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4): 1851-1868.
Sarıtaş, Ç. S., Derin, N. ve Sarıtaş, S. (2014). Hemşirelik Öğrencilerinde Mesleki İmaj Algısının Meslekte Kalma Niyeti Üzerine Etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1): 29-32.
Sennet, R. (2015). Yeni Kapitalizmin Kültürü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Şirin, E.F. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Görevli Araştırma Görevlilerinin Mesleki Doyum Düzeylerinin İncelenmesi, BESBD, 4(1):31-40.
Tao, H. ve diğ. (2015). Examining Perception of Job Satisfaction and Intent onto Leave among ICU Nurses in China, International Journal of Nursing Sciences, 2: 140-148.
Tongchaiprasita P. ve Ariyabuddhiphongs V. (2016). Creavity and Turnover Intention among Hotel Ches: The Mediating Effects of Job Satisfaction and Job Stress, International Journal of Hospitality Management, 55(2016): 33-40.
Townsend, E. (1997). Occupation: Potetial for Personal and Social Tansformation, 4(1): 18-26.
Turunç, Ö. (2011). Örgütsel Adaletin Çalışanların Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(1): 145-168.
Yelboğa, A. (2008). İnsan Kaynakları Bölümünde Çalışanların İş Doyumlarındaki Farklılıkların İncelenmesi. Yönetim, 61: 125-142. Weng. Q. ve McElroy J.C. (2012). Organizational Career Growth, Affective Occupational Commitment and Turnover Intentions, Journal of Vocational Behavior, 80(2012): 256-265.
Zhang, L. ve diğ. (2014). The Association of Chinese Hospital Work Environment with Nurse Burnout, Job Satisfaction and Intent onto Leave. Nursing Outlook, 62: 128-137.