Türkiye'nin dış politikası bağlamında Ortadoğu'ya yönelik tutumlar: Üniversite öğrencilerinin algıları hakkında bir alan tartışması

21. yüzyılın başından beri Türk dış politikası çok önemli bir dönüşüm geçirmektedir. “Çok yönlü dış politika” anlayışına bağlı olarak dış politikada kamuoyu önemli bir parametre olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, öncelikle Türkiye’nin 1950’li yıllardan beri izlediği dış politika, Ortadoğu merkeze alınarak özetlenmekte, ardından da dış politika ile ilgili tutumlar değerlendirilmektedir. Çalışmada 800 üniversite öğrencisi ile yapılan bir anketin sonuçları incelenerek dış politika ile ilgili algıların ampirik bir çözümlemesi verilmektedir. Kamuoyunun ve seçmenlerin en dinamik kesimi olan üniversiteli gençlerin çok yönlü bir dış politika algısına sahip oldukları ve dış politikada Türk dünyası ve Avrupa Birliği’ni (AB), İslam dünyası ve Ortadoğu’ya göre öncelikli gördükleri belirtilmektedir.

Turkish foreign policy and attitudes toward Middle East: A case study on college students

With the transformation of Turkish foreign policy into multidimensionalism, public opinion has emerged as a significant new parameter. After providing a brief survey of the Turkish foreign policy choices, especially in the Middle East, the paper examines youth attitudes toward foreign policy. A survey carried on 800 university students is used to empirically demonstrate the youth perceptions of foreign policy. The results show that as the most dynamic section of the public, the educated Turkish youth have favorable views of multi-dimesional foreign policy. Furthermore the educated youth appear to prioritize the Turkic World and EU over the Middle East and Islamic World.

PDF

___

Akgün, Mensur, “TESEV’in Önsözü”, Arap Dünyasında Türkiye Algısı, Dış Politikası Serisi 11, (İstanbul: TESEV Yayınları, 2010).
Aldrich, John H., Gelpi, Christopher, Feaver, Peter, Reifler, Jason, and Sharp, Kristin Thompson, “Foreign Policy and the Electoral Connection”, Annual Review of Political Science, Cilt: 9, 2006, s. 477-502.
Altunışık, Meliha Benli, Arap Dünyasında Türkiye Algısı, Dış Politikası Serisi 11, (İstanbul: TESEV Yayınları, 2010).
Aras, Bülent, Ortadoğu ve Türkiye, (İstanbul: Q-Matris, 2003).
Aras, Bülent, “Davutoğlu Era in Turkish Foreign Policy”, SETA (Foundation for Political, Economic and Social Research), www.setav.org, (Erişim Tarihi, 08.22.2010).
Aras, Bülent and Gorener, Aylin, “National Role Conceptions and Foreign Policy Orientation: The Ideational Bases of The Justice and Development Party's Foreign Policy Activism in The Middle East”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, Cilt:12, Sayı:1, 2010 , s. 73-92
Arı, Tayyar, Geçmişten Günümüze Orta Doğu Siyaset, Savaş ve Diplomasi, 4. Baskı, (Bursa: MHM Yayınları, 2008).
Arı, Tayyar, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika, 8. Baskı, (Bursa: MKM Yayınları, 2009).
Aydın, Mustafa, “Determinants of Turkish Foreign Policy: Historical Framework and Traditional Inputs”, Middle Eastern Studies, Cilt: 35, Sayı:4, 1999, s. 152-186.
Aydınlı, Ersel, “Bölgesel Güç Olmak ve Türk Dış Politikasında Yön Arayışları”, Osman Bahadır Dinçer et. al. (der.), Yeni Dönem Türk Dış Politikası Uluslararası IV. Türk Dış Politikası Sempozyumu Tebliğleri, (Ankara: Cantekin Mat., 2010).
Ayman, Gülden, “Türk Dış Politika Seçkinlerinin Ortadoğu Algılamaları ve Irak Savaşı”, Akademik Orta Doğu, Cilt:1, Sayı:1, 2006, s. 1-20.
Baum, Matthew A. and Potter, Philip B.K., “The Relationships Between Mass Media, Public Opinion, and Foreign Policy: Toward a Theoretical Synthesis”, Annual Review of Political Science, Cilt: 11, 2008, s. 39-65.
Davutoğlu, Ahmet, “Turkey’s Foreign Policy Vision: An Assessment of 2007”, Insight Turkey, Cilt: 10, Sayı:1, Ocak-Mart 2008, s. 77-96.
Davutoğlu, Ahmet, Stratejik Derinlik Türkiye’nin Uluslararası Konumu, 38. Baskı, (İstanbul: Küre Yayınları, 2009).
Dedeoğlu, Beril, “Türkiye’nin Türk Dünyası ile İlişki Kurması Rusya’ya Rağmen Olamaz”, Habibe Özdal et. al. (der.), Mülakatlarla Türk Dış Politikası Cilt I, (Ankara: USAK Yayınları, 2009).
Erhan, Çağrı, “Türkiye Ortadoğu’da ABD Ne İstediyse Yapmıştır”, Habibe Özdal et. al. (der.), Mülakatlarla Türk Dış Politikası Cilt I, (Ankara: USAK Yayınları, 2009).
Erol, Mehmet Seyfettin, “11 Eylül Sonrası Türk Dış Politikasında Vizyon Arayışları ve ‘Dört Tarz-ı Siyaset’”, Gazi Akademik Bakış, Cilt: 1, Sayı:1, Kış 2007, ss. 33-55.
Gamze Güngörmüş Kona, “Ortadoğu Siyasetini Belirleyen Üç Temel Aktör: Türkiye- ABD-Rusya Federasyonu”, Global Strateji, Cilt: 4, Sayı:14, 2008, ss. 81-91.
Holsti, Ole R., Public Opinion and American Foreign Policy, (Ann Arbor: University of Michigan Press, 1996).
Kahraman, Hasan Bülent, Türk Siyasetinin Yapısal Analizi I, (İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008).
Kardaş, Şaban, “Turkey: Redrawing the Middle East Map Or Building Sandcastles?”, Middle East Policy, Cilt:17, Sayı:1, 2010, s. 115-136.
Kirişçi, Kemal, “Türkiye Daima Kendisini AB’ye Yakınlaştıracak Politikalar İzlemelidir”, Habibe Özdal et. al. (der.), Mülakatlarla Türk Dış Politikası Cilt I, (Ankara: USAK Yayınları, 2009).
Kuloğlu, Armağan, “Soğuk Savaş Döneminden Günümüze Ortadoğu’daki Gelişmeler ve Türkiye’nin Güvenliğine Etkileri”, Sedat Laçiner et. al. (der.), Türk Dış Politikası, III. Türk Dış Politikası Sempozyumu Tebliğleri, (Ankara: Cantekin Mat., 2009).
Kürkçüoğlu, Ömer, “Çok Bir Dış Politika İzleyebilecek Birikim ve Maharet Dışişlerinde Var”, Habibe Özdal et. al. (der.), Mülakatlarla Türk Dış Politikası Cilt I, (Ankara: USAK Yayınları, 2009).
Oğuzlu, Tarık, “Middle Easternization of Turkey's Foreign Policy: Does Turkey Dissociate from the West?”, Turkish Studies Cilt: 9, Sayı: 1, 2008, s. 3-20.
Öniş, Ziya, “Multiple Faces Of The “New” Turkish Foreign Policy:Underlying Dynamics And A Critique”, Glodem Working Paper Series, 04/2010 Center for Globalization and Democratic Governance, Koç University.
Risse-Kappen, Thomas, “Public Opinion, Domestic Structure and Foreign Policy in Liberal Democracies”, World Politics Cilt: 43, 1991, s. 479–512.
Rosenau, James N., Public Opinion and Foreign Policy: An Operational Formulation, (New York: Random House, 1961).
Sözen, Ahmet, “A Paradigm Shift in Turkish Foreign Policy: Transition and Challenges”, Turkish Studies, 1743-9663, Cilt:11, Sayı: 1, 2010, ss. 103-123.
Svistunova, Irina, “Irak Faktörünün Türkiye’nin Dış Politikasına Etkisi”, Ortadoğu Analiz, Cilt: 2, Sayı: 19-20, 2010, s. 87-92.
Şahin, Mehmet, “Türkiye’nin Orta Doğu Politikası: Süreklilik ve Değişim”, Akademik Orta Doğu, Cilt: 4, Sayı: 2, 2010, s. 9-22.
Şimşek, Halil, “Johnson Mektubu ve Türk-Amerikan İlişkilerine Etkisi”, Osman Bahadır Dinçer et. al. (der.), Yeni Dönem Türk Dış Politikası Uluslararası IV. Türk Dış Politikası Sempozyumu Tebliğleri, (Ankara: Cantekin Mat., 2010).
Uslu, Nasuh, “Türkiye’nin Yeni Ortadoğu Yaklaşımı”, Bilig, Cilt: 52, Kış 2010, ss. 147- 180.
Uzgel, İlhan, “Türk Dış Politikasında Bölgesel Güç İllüzyonu”, Osman Bahadır Dinçer et. al. (der.), Yeni Dönem Türk Dış Politikası Uluslararası IV. Türk Dış Politikası Sempozyumu Tebliğleri, (Ankara: Cantekin Mat., 2010).
Wittkopf, Eugene R., Faces of Internationalism: Public Opinion and American Foreign Policy, (Durham, NC: Duke University Pres, 1990). http://www.tumgazeteler.com/?a=231890, (Erişim Tarihi, 18.10.2010)
http://www.turkiye.net/mbinay/news/analiz14.htm, (Erişim Tarihi, 18.10.2010)
http://www.turksam.org/tr/yazdir1483.html, (Erişim Tarihi, 18.10.2010)
“USAK Türk Dış Politikası’nda Yön Değişimi Anketi-Aralık 2009”, USAK, 31 Aralık 2009, http://www.usak.org.tr/anket.asp?id=26, (Erişim Tarihi, 13.03.2011)
“USAK 4. Dış Politika Algılaması Anketi - Ağustos 2009”, USAK, 14 Ağustos 2009, http://www.usak.org.tr/anket.asp?id=25, (Erişim Tarihi, 13.03.2011)
“USAK Ortadoğu Algılama Anketi - Mart 2006”, USAK, 24 Mart 2006, http://www.usak.org.tr/anket.asp?id=16, (Erişim Tarihi, 13.03.2011)
“USAK 3. Dış Politika Algılama Anketi (DPAA) - Aralık 2005”, USAK, 12 Aralık 2005, http://www.usak.org.tr/anket.asp?id=15, (Erişim Tarihi, 13.03.2011)
“Ortadoğu’da Türkiye Algısı”, TESEV, 2 Şubat 2011, http://www.tesev.org.tr/UD_OBJS/ PDF/DPT/OD/YYN/Ortadogu_arastirma_2010.pdf, (Erişim Tarihi, 13.03.2011)
“Arap Dünyasında Türkiye Algısı”, TESEV, 28 Haziran 2010, http://www.tesev.org.tr/U D_OBJS/PDF/DPT/OD/YYN/Arap%20Dunyasi_TR.pdf, (Erişim Tarihi, 13.03.2011).