İNSANA VE TOPLUMA ETKİSİ BAKIMINDAN İDEOLOJİYİ ANLAMAK / Understanding The Ideology From The Perspective Of Human And Society

İdeoloji kavramı üzerinde yapılan çalışmalar, onu daha iyi anlamaya ve insana olan etkisini tanımlamaya yardımcı olabilecektir. İdeolojinin; bilim, felsefe ve din ile olan ilişkisi incelenmiş ve her üçünden de farklı olduğu ortaya konulmuştur. Bilimin yanlışlanabilir doğası karşısında ideolojinin kendini mutlak doğru olarak takdim ettiği, felsefenin sorgulamayı esas alan yöntemine karşılık ideolojinin eleştiriye tahammülünün olmadığı anlaşılmıştır. İdeoloji en çok dine yakın durmakta, dinin aşkın olana iman ederek fizik ötesini izah etme işlevine karşılık, ideolojinin bilime konu edilebilecek dünyevi konuları inanç mevzusu haline getirdiği değerlendirilmiştir. Bu çerçevede, bilimle ideoloji arasında kesin bir ayrım yapılması gerekliliği öne çıkmaktadır. İdeolojinin insana yanlış bilinç verdiği ve onu yanlış yönlendirdiği gerçeği karşısında, insanın ideoloji ile ilişkisi kritik önem arz etmektedir. Modernite ve rasyonalitenin insan aklına mutlak bir güven duyma yaklaşımı, akılla kurgulanan büyük ideolojilerin ortaya çıkmasına zemin oluşturmuştur. İnsan aklına yönelik post modern eleştiriler, gelecek yüzyıllarda ideolojilerin yıkıcı etkisinden insanları koruma potansiyeli taşıyabilir.

Anahtar Kelimeler:

İdeoloji, İdeolojilerin Sonu, Bilim ve İdeoloji, Din ve İdeoloji, Felsefe ve İdeoloji, İnsan ve İdeoloji

UNDERSTANDING THE IDEOLOGY FROM THE PERSPECTIVE OF HUMAN AND SOCIETY / İnsana Ve Topluma Etkisi Bakımından İdeolojiyi Anlamak

Studies on the concept of ideology can help to better understand it and describe its impact on human beings. The differences of ideology from science, philosophy and religion was examined and it is understood that against the inaccurate nature of science, ideology presents itself as absolute truth and against the method of philosophy based on inquiry, ideology does not tolerate criticism. Ideology is similar to religion because both are based on faith but ideology evaluate the phenomena that can be subject of science. In this context, there is a need for a clear distinction between science and ideology. In the face of the fact that ideology gives false consciousness to man and misleads him, the relationship of man to ideology is critical. The approach of modernity and rationalism to an absolute trust in the human mind has been the basis for the emergence of the great ideologies conceived by reason. Postmodern critiques of the human mind can have the potential to protect people from the destructive influence of ideologies in the coming centuries.

Keywords:

Ideology, End of the Ideologies, Science and Ideology, Religion and Ideology, Philosophy and Ideology, Human Being and İdeology,

PDF

___

Althusser, L. (1991). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (3.Baskı). (Çev. Alp Y., Özışık M.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Barret, M. (1996). Marx'tan Foucault'ya İdeoloji, (Çev. Fethi, A.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
Borne, E. (1981). İdeoloji ve Felsefe. Arslan, F. (Çev.), İlimler ve İdeolojiler içinde. Ankara:Umran Yayınları.
Buis, G. (1981). İlim ve İdeoloji. Arslan, F. (Çev.), İlimler ve İdeolojiler içinde. Ankara: Umran Yayınları.
Çulhaoğlu, M. (1988). İdeolojiler Alanı ve Türkiye Örneği. Ankara: Öteki Yayınevi.
Dağtaş, B. (1999). İngiliz Kültürel Çalışmalarında İdeoloji. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16, 335-357.
Demirelli L. ve Aydın R. (2018). Türkiye’deki Kamu Yönetimi Disiplininde Marksist Geleneğin Kurucusu: Kurthan Fişek. Amme İdaresi Dergisi, 51(4) 51-88.
Dimitriu, P. (1981). İdeolojilerin Çöküşü. Arslan, F. (Çev.), İlimler ve İdeolojiler içinde. Ankara: Umran Yayınları.
Eagleton, T. (1996). İdeoloji. (Çev. Özcan M.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Ergil, D. (1983). İdeoloji ve Milliyetçilik. Ankara: Turhan Kitabevi Yayını.
Gallo, M. (1981). Faşist İdeoloji. Arslan, F. (Çev.), İlimler ve İdeolojiler içinde. Ankara:Umran Yayınları.
Hall, S., Bob L. ve Gregor Mc L. (1985). Siyaset ve İdeoloji "Gramsci". (Çev.Sadun Emeralp). Ankara: Birey ve Toplum Yayınları.
Lapierre, J.-W. (1981). İdeoloji Nedir?. Arslan, F. (Çev.), İlimler ve İdeolojiler içinde. Ankara: Umran Yayınları.
Mardin, Ş. (1969). Din ve İdeoloji. Ankara: A.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını.
Mardin, Ş. (1976). İdeoloji. Ankara: Sosyal Bilimler Derneği Yayını.
Marks, K. ve Engels, F. (1976). Alman İdeolojisi, (Çev. Sevim Belli). Ankara: Sol Yayınları. Erişim adresi: http://ciml.250x.com/archive /marx_engels/turkish/ karl-marks-friedrich-engels-alman-ideolojisi-feuerbach-2.pdf
Marks, K. ve Engels, F. (1976). Seçme Yapıtlar. Ankara: Eriş Yayınları. Erişim adresi: https://www.marxists.org/turkce/m-e/secme-yapitlar/yapitlar1.pdf
Merleau-Ponty, J. (1981). XX.Asırda Bir Kâinat İdeolojisi Mümkün müdür?. Arslan, F. (Çev.), İlimler ve İdeolojiler içinde. Ankara: Umran Yayınları.
Oçak, Z. (2018). İdeoloji Kavramına Marksist ve Post Marksist Yaklaşımlar: Karl Marks, Antonio Gramscı ve Louis Althusser. Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/585655
Oskay, Ü. (1980). Popüler Kültür Açısından 'İdeoloji' Kavramına İlişkin Yeni Yaklaşımlar. A.Ü. SBF Dergisi, 35(1-4), 197-254.
Özbilen, Ş. (1999). İdeolojilerin Sonu mu?. Finans Dünyası Dergisi, 113, 113-120.
Özdek, Y. (1999). Globalizmin İdeolojik Hegemonyası: Yanılsamalar. Amme İdaresi Dergisi, 32(3), 26-47.
Özyurt, C. (2014). Marx’ta Yanılsama ve İdeoloji Olarak Din. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(2), 207-240.
Şentürk, B. (2016). Özne, İdeoloji ve Söylem: Post- Marxism ve Laclau Üzerine Eleştirel Bir Deneme. Birey ve Toplum, 6(11), Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/224412
Therborn, G. (1989). İktidarın İdeolojisi ve İdeolojinin İktidarı, (Çev. İrfan Cüre). İstanbul: İletişim Yayınları.