HAVAYOLU ULAŞIMINDA TÜKETİCİ TERCİHLERİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ / Determination Of The Factors That Affect The Costumer Preferences In Air Transportation

Ulaştırma; kişilerin, eşyaların, hizmetlerin ve bilgilerin ekonomik, hızlı ve güvenli olarak, fayda sağlayacak şekilde yer değiştirmesidir. Ulaşım faaliyetleri hammaddelerin yer değiştirmesine, insanların iş ve tatil yerlerine ulaşarak tüketici ve üretici konuma gelmelerine neden olmaktadır. Ülkemizde 2003 yılında Ulaştırma Bakanlığının aldığı bir karar ile iç hat havayolu taşımacılığında yaşanan serbestleşme sonucunda birçok firma havayolu taşımacılığına başlamıştır. Bu çalışmada Türkiye’de şehirlerarası seyahatlerde bulunan bireylerin havayolu şirket tercihlerinde etkili olan faktörler analiz edilmektedir. Havayolu şirketini tercih etmede etkili olan faktörler 5’li likert analizine tabi tutulmuş ve şirketlerinden THY 3.84 ortalama ile ilk sırada yer alırken, 3.78 ile Onurair ikinci, 3.70 ile Pegasus üçüncü sırada yer almıştır. Ardından 3,67’şer ortalama ile Atlasjet ve Sun Express, 3,60’şar ortalama ile Anadolujet ve Borajet gelmektedir. Tüm havayolu şirketlerinde bilet fiyatlarıyla beraber zamanında kalkış-varış, güvenlik, konfor ve seferlerin iptal olmaması en yüksek ortalamaya sahip olan faktörler olarak tespit edilmiştir.Havayolu şirketini tercih etmede etkili olan faktörler 5’li likert analizine tabi tutulmuş ve şirketlerinden THY 3,84 ortalama ile ilk sırada yer alırken, 3,78 ile Onurair ikinci, 3,70 ile Pegasus üçüncü sırada yer almıştır. Ardından 3,67’şer ortalama ile Atlasjet ve Sun Express, 3,60’şar ortalama ile Anadolujet ve Borajet gelmektedir. Tüm havayolu şirketlerinde bilet fiyatlarıyla beraber zamanında kalkış-varış, güvenlik, konfor ve seferlerin iptal olmaması en yüksek ortalamaya sahip olan faktörler olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hava ulaşımı, Türkiye, Tüketici Tercihleri

DETERMINATION OF THE FACTORS THAT AFFECT THE COSTUMER PREFERENCES IN AIR TRANSPORTATION / Havayolu Ulaşımında Tüketici Tercihlerine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi

Transportation can be defined as the economic, rapid, secure and merit-based move of the persons, goods, services and information. Thanks to transportation activities, the raw materials are relocated and the persons reach to the business and holiday destinations and become customers and producers. With the decision taken by the Turkish Ministry of Transportation in 2003 for achieving liberalization in the domestic airway transportation, the number of companies operating in the field has increased. The factors affecting the airline company preferences of the persons in domestic travels are analysed. The factors affecting the airline company preferences were subjected to the 5-point Likert analysis. Among the companies, Turkish Airlines took the first place with the average of 3,84, Onur Air was the second with the average of 3,78, and Pegasus was ranked third with 3,70 average. These companies were followed by Atlasjet and Sun Express with the average of 3,67, and by Anadolujet and Borajet with the average of 3,60. For all of the airline companies, ticket prices, along with timely departure-arrival, safety, comfort, and cancellation status of the flights were identified as the factors having the highest averages.

Keywords:

Air transportation, Consumer Preferences, Turkey,

PDF

___

Akgüngör, A. P. ve Demirel A. (2004). “Türkiye’deki Ulaştırma Sistemlerinin Analizi ve Ulaştırma Politikaları”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(10), 423-430.
Aslan, M. (2007). Havayolu İşletmelerinde Müşteri Değeri ve İç Hatlarda Hizmet Sunan Havayolu İşletmelerinde Müşteri Değerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Battersby, B. (2003). “A Model of Demand for Regional Air Travel in New South Wales Australia”,http://www.researchgate.net/publication/228727605_A_Model_of_Demand_for_Regional_Air-Travel_in_New_South_Wales_Australia_by
Carlsson, F. (2003). “The Demand for Intercity Public Transport: The Case of Business Passengers” Applied Economics, 35(1), 41-50, http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00036840210158921#.Ueb8vI3wmQA
Çelikkol, E. S., Çelikkol, Ş., Tekin, N. V. ve Uçkun, G. C. (2012). “Türkiye’de İç Hatlardaki Havayolu Taşımacılığında Müşteri Tercihi ve Memnuniyetini Etkileyen Faktörlere Yönelik Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi,4(3),70-81, http://www.isarder.org/tr/2012cilt4no3/Vol.4_Issue3_05_full_text.pdf.
Devlet Planlama Teşkilatı. 9. Kalkınma Planı Havayolu Ulaşımı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, http://plan9.dpt.gov.tr/oik32_havayolu/havayol.pdf.
Dilek, Ö. (2007). Şehirlerarası Havayolu Talep Tahmini: Erzurum Üzerine Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dursun, M. E. (2008). Havayolu İşletmelerinde Uçuş Öncesi, Uçuş Esnası ve Uçuş Sonrasında Sunulan Hizmetlerin Kalitesinin Ölçülmesi: İç Hatlarda Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Geçen, E. (2011). Düşük Maliyetli Havayolu İşletmelerinde Hizmet Kalitesinin Marka Tercihi ve Müşteri Sadakati Üzerindeki Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gilberta, D., Robin K. ve Wong, C. (2003). “Passenger Expectations and Airline
Graham, A. (2000). “Demand for Leisure Air Travel and Limits to Growth”, Journal of Air Transport Management, 6, 109-118.
Kim, J. H. (2006). Price Dispersion in the Airline Industry: The Effect of Industry Elasticity and Cross-Price Elasticity. (PhD Dissertation). ABD, Texas: A&M University.
Kopsch, F. (2012). “Demand Model for Domestic Air Travel in Sweden”, Journal of Air Transport Management, 20, 46–48, http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0969699711001219.
Ryley, T. ve Davison, L. (2008). “UK Air Travel Preferences: Evidence From an East Midlands Household Survey”, Journal of Air Transport Management, 14, 43–46.
http://www.havaciliktarihi.com/1783-montgolfier-kardesler-ve-ilk-balon/#more-287, Erişim Tarihi: 06.02.2014
http://www.aahd.org.tr/havaambtarih.html, Erişim Tarihi: 12.02.2014
http://www.thk.edu.tr/about/story.php, Erişim Tarihi: 15.02.2014
http://www.nuveforum.net/1112-diger-resmi-kurluslar/253058-havacilik/,Erişim Tarihi: 15.02.2014
http://tr.wikipedia.org/wiki/Havacı1ık_tarihi,, Erişim Tarihi: 06.02.2014
http://www.turkishairlines.com/tr-tr/kurumsal/tarihce, Erişim Tarihi: 20.02.2014