İlkay NOYAN YALMAN, Şerife Merve KOŞAROĞLU

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN EKONOMİK BÜYÜME VE İŞSİZLİK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ / Effect On Direct Foreign Investments On Economic Growth And Unemployment

1980’lerde yoğunlaşan küreselleşme akımıyla gelişmekte olan ülkeler, sermaye yatırımları ve doğrudan yabancı yatırımlara cazip bakmaya başlamışlardır. Gelişmekte olan ülkeler, dışardan aldıkları doğrudan yatırımlarla birlikte teknoloji, Ar-Ge gibi bilgi yoğun unsurları öğrenme ve kullanma fırsatı yakalamıştır. Yapılan yatırımlar ülkede teknoloji yetersizliği nedeniyle atıl kalan kaynakları üretime katarak üretim düzeyini artırmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler bu yatırımlarla sürdürülebilir büyüme açısından önemli avantajlar elde etmeyi beklemektedir. Gelişmekte olan ülkeler açısından doğrudan yabancı yatırımların büyümeye destek olması gibi olumlu yanları savunulurken, ucuz kaynakların sömürülmesi ya da işsizliğe sebep olması gibi olumsuz yanlarını da savunan görüşler de mevcuttur. Bu çalışmada Türkiye için 1988-2016 dönemine ait yıllık verilerle doğrudan yabancı yatırımların büyüme ve istihdama olan etkisi araştırılmıştır. Toda-Yamamoto test sonuçlarına göre, Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımların milli gelir ve işsizlikle nedensellik ilişkisi bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğrudan Yabancı Yatırım, Ekonomik Büyüme, İşsizlik

EFFECT ON DIRECT FOREIGN INVESTMENTS ON ECONOMIC GROWTH AND UNEMPLOYMENT / Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme Ve İşsizlik Üzerindeki Etkisi

With the globalization trend intensified in the 1980s, developing countries began to look attractive to capital investments and foreign direct investments. Developing countries have had the opportunity to learn and use information-intensive elements such as technology, R&D and direct investments from outside. The investments made increase the production level by adding resources that are left idle due to technology inadequacy in the country. Developing countries expect to gain significant advantages in terms of sustainable growth with these investments. While advocating positive aspects such as the support of foreign direct investment for growth in terms of developing countries, there are also views that favor negative aspects such as the exploitation of cheap resources or unemployment. In this study, the effect of foreign direct investment on growth and employment are investigated for the year 1988-2016 for Turkey. According to Toda-Yamamoto test results, direct foreign investments in Turkey have not been found to have causality relationship with national income and unemployment.

Keywords:

Direct Foreign Investment, Economic Growth, Unemployment,

PDF

___

Adda, Jacques, (2002), Ekonominin Küreselleşmesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
Aktar, İsmail, Nedret Demirci ve Latif Öztürk, (2009), “Can Unemployment be Cured by Economic Growth and Foreign Direct Investment?”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(2), 453-467.
Alimi, Santos R. and Chris C. Ofonyelu, (2013), “Toda-Yamamoto Causality Test Between Money Market Interest Rate and Expected Inflation: The Fisher Hypothesis Revisited”, European Scientific Journal, 9(7), 125-142.
Bhattacharya, Basabi and Jaydeep Mukherjee, (2002). “Causal Relationship Between Stock Market and Exchange Rate, Foreign Exchange Reserves and Value of Trade Balance: A Case Study For India”, http://www.igidr.ac.in/conf/oldmoney/ mfc_5/basabi.pdf, E.T: 07.09.2017.
Bhattacharya, M. and Sharad Nath B., (2014), “Economic Growth and Energy Consumption Nexus in Developing World: The Case of China and India”, Journal of Applied Economics and Business Research JAEBR, 4, 150- 167.
Champlın, D., Paulette O., (1999), “The Impact of Globalization on U.S Labor Markets: Redefining the Debate” Journal of Economic Issues, 33(2).
Chang, Shu Chen, (2007), “The Interactions Among Foreign Direct Investment, Economic Growth, Degree of Openness and Unemployment in Taiwan”, Applied Economics, 39(13), 1647-1661.
Çetinkaya, Murat, (2004), “Türkiye Ekonomisinde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Sektörel Dağılımının Önemi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 239-260.
Djambaska, E., Aleksandra L., (2015), “Foreign Direct Investment and Unemployment Evidence from the Republic of Macedonia”, International Journal of Economics, Commerce and Management, 12(3), 73-85.
DPT, (2000), Küreselleşme (Özel İhtisas Komisyonu Raporu), Ankara.
Göçer, İ., Mehmet Mercan ve Osman Peker, (2013), “İhracat, Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve İşsizlik: Türkiye Örneği”, Business and Economics Research Journal, 4(1), 103-120.
Grahovac, Dijana and Senad Softic, (2017), “Impact of The FDI on Unemployment Rate in Countries of West Balkan”, Review of Innovation and Compatitiveness, 3(2), 65-82.
Gujarati, Damodar N. and Dawn C. Porter, (2014), Temel Ekonometri, Literatür Yayıncılık, İstanbul. Irpan, H. Muhd, Rosfadzimi Mat Saad, Abu Hassan Shaari Md Nor, Abd Halim Md Noor and Noorazilah Ibrahim, (2016), “Impact of Foreign Direct Investment on the Unemployment Rate in Malaysia”, Journal of Physics: Conference Series, 1-10.
Karadaş, H. Ahmet, Şerife Merve Koşaroğlu ve Esengül Salihoğlu, (2017), “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1), 129-141.
Karluk, Rıdvan. (2013), Uluslararası Ekonomi Teori – Politika, Beta Yayınevi, İstanbul.
Karluk, Rıdvan. (2014), Türkiye Ekonomisi Cumhuriyet’in İlanından Günümüze Yapısal Dönüşüm, Beta Yayınları, İstanbul.
Mucuk, Mehmet ve M. Tahir Demirsel, (2013), “The Effect of Foreign Direct Investments on Unemployment: Evidence from Panel Data fornSeven Developing Countries”, Journal of Business, Economic&Finance, 2(3), 53-66.
Oladipo, Olajide S., (2009), “Does Saving Really Matter for Growth in Developing Countries? The Case of a Small Open Economy”, https://economics.ca/ 2009/papers/0619.pdf, E.T: 07.09.2017.
Palat, M., (2011), “The Impact of Foreign Direct Investments on Unemployment ın Japan”, Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 59(7), 261-266.
Saray, Ozan, (2011), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar – İstihdam İlişkisi: Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, 161(2), 381-403.
Seyidoğlu, Halil, (2015), Uluslararası İktisat Teori, Politika ve Uygulama, Güzem Can Yayınları, İstanbul.
Shaari, M. Shahidan, Nor Ermawati Hussain and Mohd Suberi Bin Ab. Halim. (2012), “The Impact of Foreign Direct Investments on the Unemployment Rate and Economic Growth in Malaysia”, Journal of Applied Sciences Research, 8(9), 4900-4906.
Soydal, Harun, (2006), “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Verimlilik Analizi: Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 577-604.
Stamatiou, Pavlos and Nikolaos Dritsakis, (2014), “The Impact of Foreign Direct Investments on the Unemployment Rate and Economic Growth in Greece: A Time Series Analysis”, International Work-Conferance on Time Series Analysis (Granda), 1, 97-108.
Strat, V. Alecsandru, Adriana Davidescu and Andreea Maria Paul, (2014), “FDI and The Unemployment – A Causality Analysis for The Latest EU Members”, Procedia Economics and Finance, 23, 635-643.
Şahin, Hüseyin, (2014), Türkiye Ekonomisi, Ezgi Kitabevi, Bursa.
T.C. Hazine Müşteşatlığı, https://m.hazine.gov.tr/File/?path=ROOT%2F1%2F Documents%2FSayfalar%2FEkonomi_Sunumu.pdf
Taş, İsmail, (2013), “Büyümenin Dinamiği Üzerine Bir Nedensellik Analizi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 69-86.
Toda, Hiro Y. and Taku Yamamoto, (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integrated Process”, Journal of Econometrics, 66, 225-250.
UNCTAD (1999), “World Investment Report 1999 Foreign Direct Investment and the Challenge of Development”, United Nations Conferance on Trade and Development.
Velnampy, Thirunavukkarasu, Sivapalan Achchuthan and Rajendran Kajananthan. (2013), “Foreign Direct Investments, Economic Growth and Unemployment: Evidence from Sri Lanka”, Annamali Business Review, 4(1), 2013.
Vergil, Hasan ve Necla Ayaş. (2009), “Doğrudan Yabancı Yatırımların İstihdam Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 24(275), 89-114.