GEOPARK POTENTIAL EVALUATION OF TINAZTEPE CAVE AND ITS SURROUNDING

Yerkabuğu üzerinde, özellikleri açısından insanların dikkatini çeken oluşumlar bulunmaktadır. Bu oluşumlar, jeolojik ve jeomorfolojik açıdan jeosit ya da jeopark olarak adlandırılmakta ve koruma altına alınmaktadır.Doğal miras kapsamında koruma altına alınan bu alanlar, hem bilimsel çalışmaların yürütülmesi, hem de sosyo-ekonomik kalkınma için sınırları belirlenebilen coğrafi bir sit alanıdır. Ülkemizde her geçen gün bu sit alanları keşfedilmekte ve tüm insanlığın hizmetine sunulmaktadır. Bu potansiyeli taşıyan sahalardan birisi de Tınaztepe Mağarası ve çevresidir. Tınaztepe Mağarası ve çevresi, Seydişehir (Konya) ilçe merkezinin 20 km güneydoğusunda yer alır. Saha, jeolojikjeomorfolojik açıdan doğal anıt olarak nitelendirilebilecek oluşumları bünyesinde barındırmaktadır. Özellikle karstik aşınım ve birikim şekillerinin bir arada görülebileceği açık hava müzesi karakterindedir. Ancak bu açık hava müzesi, boksit maden yataklarının işletilmesi ile açığa çıkan molozların bu alanlara yığılması, Seydişehir-Antalya karayolunu genişletme çalışmaları, koruma tedbirlerinin yetersizliği gibi nedenlerle hızlı bir şekilde tahribata uğramaktadır. Bu çalışmada Tınaztepe Mağarası ve çevresi, jeopark kriterleri yönünden incelenerek; sahanın korunması, tanıtılması ve turizme kazandırılması amaçlanmıştır

TINAZTEPE MAĞARASI VE ÇEVRESİNİN JEOPARK POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

There have been formations upon the earth’s crust that attract attention of people in terms of their features. Those formations are named as geosit or geopark geologically and geomorphologically and have been taken under protection. Those areas that have been taken under protection within the scope of natural heritage are geographical protected areas for both carrying out some scientific researches and socio-economic development. Every passing day, such protected areas have been discovered in our country and put into service of human. One of the areas that have that kind of potential is Tınaztepe Cave and its surrounding. Tınaztepe Cave and its surrounding takes place in 20 km southeast of Seydisehir (Konya) county town. The site contains formations that can be qualified as geologically-geomorphologically natural monuments within itself. Especially, it has the quality of open-air museum where both karstic erosion and accumulation features can be seen together. However, this open-air museum has been exposed to destruction for any reasons such as massing rubbish that come off because of the operation of bauxite ore deposit, Seydisehir-Antalya road extension work and inadequacy of protection precautions. In this study, it has been aimed to protect, publicize and offer Tınaztepe Cave and its surrounding to tourism analyzing the site in geopark criteria

PDF

___

Akbulut, G. (2014). Önerilen Levent Vadisi Jeopark’ında Jeositler. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 38, Sayı: 1
Akkuş, A. ve Bozyiğit, R. (2000). Çarşamba Çayı Havzası’nın Fiziki Coğrafyası, S.Ü., Araştırma Fonu, Proje no:97/002, Konya.
Bozyiğit, R. (2011). “Batı Toroslar ve Gidengelmez Dağlarında Karstik Oluşumlar”, içinde Beyşehir Doğa Eğitimi: Bilim ve Doğa İle Başbaşa 12 Gün, Ankara: Maya Akademi, 17-30
Çiftçi, Y. ve Güngör, Y. (2016). Jeopark Projeleri Kapsamındaki Doğal ve Kültürel Miras Unsurları İçin Standart Gösterim Önerileri. Maden Tetkik ve Arama Dergisi. 153: 223-238
Doğan, U. (1997). Suğla Ovası ve Çevresi’nin Fiziki Coğrafyası, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara.
Doğu, A. F., Çiçek, İ. ve Gürgen, G. (1994). “Orta Toroslarda Karstlaşma Tipleri”, içinde Ankara Üniversitesi Türkiye Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 3, Ankara, 129-140 EGN (2017). http://www.europeangeoparks.org/ GGN, (2015). http://www.globalgeopark.org/aboutGGN/ list/index.htm
Güldalı, N. (1975). “Seydişehir ve Akseki Havalisinde Boksit Yataklarının Torosların Paleokarstlaşması İle İlişkisi”, içinde Cumhuriyetin 50. Yılı Bilimler Kongresi Kitabı, Ankara, 391-407
Güldalı, N. ve Nazik, L. (1984). Tınaztepe Mağara Sistemi ve Yakın Çevresinin Karstik Gelişimi, M.T.A. Rap. Derleme no: 8059, Ankara
Güldalı, N., Nazik, L. ve Önal, Ö. (1980). Akseki-Seydişehir Yörelerinin Önemli Mağarası, M.T.A. Rap. Derleme No: 6704, Ankara
Güngör, Y. (2014). Narman Peri Bacaları’nın jeosit özellikleri ve jeopark düzenleme projesi. İ.Ü BAP ÖNAP Projesi .
Güngör, Y., Çiftçi, Y., Kasapçı, C., Azaz, D. (2014). Gökçeada’nın Jeopark Potansiyeli. 67. TJK. Bildiri özleri kitabı, p. 436, Ankara.
Güngör, Y., Çiftçi, Y., Şerifoğlu, T. E., Yıldırım, M. A., Çelik, E. (2014). Türkiye’de Jeopark Çalışmalarına Bir Örnek: Nemrut – Süphan Jeopark, Bitlis. 67. TJK. Bildiri özleri kitabı, p. 424, Ankara.
Gürler, G., Timur, E. (2007). Jeoparkların Koruma Kullanım Yöntemlerinin Belirlenmesi; Karapınar Potansiyel Jeopark Alanı İçin Bir Değerlendirme, Türkiye. Proceedings of The Second International Symposium on Development Within Geoparks Environmental Protection and Education, Lushan, Jiangxi Province, China, 12-15 June, 2007.
JEMİRKO (201’). www.jemirko.org.tr
Kazancı, N. (2010). Jeolojik Koruma (Kavram ve Terimler), Jemirko ve TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları, p 60, Ankara
Kurt, H. (2000). Batı Toros Polyeleri (Jeomorfolojik Etüt), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul
Monod, O. (1977). Recherches Geologiques dans le Taurus Occidental au sud de Beyşehir (Turquie) These d’Etat. Üniv. Sud. Orsay, Paris.
Nazik, L. (2008). Mağaralar; Araştırma, Koruma ve Kullanım İlkeleri, MTA Genel Müd., Yer Bilimleri ve Kültür Serisi-2, Ankara.
Selçuk Biricik, A. (1982). Beyşehir Gölü Havzasının Stürüktüral ve Jeomorfolojik Etüdü., İst. Üniv. Coğr. Enst. Yay. No: 119, İstanbul.