Kemal Sulhi GÜNDOĞDU

Sayısal yükseklik modellerinin arazi boy kesitlerinin çıkarılmasında kullanımı

Coğrafi Bilgi Sistemlerinin geliştirilmesine paralel olarak Sayısal Yükseklik Modellerinin (SYM) çeşitli alanlar için oluşturulması ve kullanımı daha da kolaylaşmıştır. Bir sayısal yükseklik modeli yeryüzünün sürekli bir biçimde değişen topografik yüzeyim göstermek için uygun bir yapıdır. Bu model arazi analizleri ve diğer 3 boyutlu uygulamalar için genel bir veri kaynağıdır. Genel arazi özelliklerinden olan arazi eğimi, arazi bakısı, arazi eğriliği, havza alanı, eğim uzunluğu gibi özellikler SYM'den kolaylıkla belirlenebilir. Bu çalışmada, Arc/Info Coğrafi Bilgi Sistemi yazılımı kullanılarak sayısal yükseklik modelinden arazi boy kesitlerinin elde edilmesi için oluşturulan bir program tanıtılmaya çalışılacaktır. Sayısal yükseklik modeli, bir arazi yüzeyini en iyi temsil eden düzenli/düzensiz aralıklarla yapılmış çok sayıda yükseklik ölçümünden oluştuğundan istenilen güzergah boyunca boy kesit kolaylıkla çıkarılabilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

coğrafi bilgi sistemleri, topoğrafya, benzetim modelleri, arazi kullanımı

Use of DEM in creating land profile sections

As a parallel to development in GIS technology, Digital Elevation Model (DEM) become popular for many area to be created and used. DEMis important tool to depict topographical surface of earth, which is subjected to change. DEM is main data source for land analysis and 3-dimensional applications. DEM easily determines specific features such as land slope and aspect, land curves, basin area, slope length. In this study, it is aimed at present a computer program, which is used to create land profile sections from DEM, through GIS techniques. Since DEM, which is formed by elevation surveys, with systematic/unsystematic length intervals representing land surface, land profile can be easily created in selected way.

Keywords:

geographical information systems, topography, simulation models, land use,

PDF

___

Anonim, 1994a. Arcplot Commands, Arc/Info Ver. 7, GIS by ESRI, Environmental Systems Research Institute, Inc., Redlands, USA.
Anonim, 1994b. Grid Commands, Arc/Info Ver 7, GIS by ESRI, Environmental Systems Research Institute, Inc., Redlands, USA.
Ayyıldız, M., 1994. Ölçme Bilgisi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın no: 1365, Ankara.
Balcı, A. ve M., Avcı, 1998. Ölçme Bilgisi-I, Ege Üniversitesi Ziraat Fa- kültesi Yayınları, No: 532, İzmir.
Martz, L. W. ve J. Garbrecht. 1992. Numerical Definition of Drainage Network and Subcatchment Areas from Digital Elevation Models. Computers and Geosciences 18 (6):747-61.
Moore, I.D., Grayson, R.B., Ladson, A.R., 1991. Digital Terrain Modeling: a Review of Hydrological, Geomorphological and Biological Applications, Hydrological Processes 5 (1), 3-30.
Moore, I.D., Gessler, P.E., Nielsen, G.A., Peterson, G.A., 1993. Soil attribute prediction using terrain analysis, Soil Sci. Soc. Am. J. 57, 443-452.
Thomson, J.A., Bell, J.C., Butler, C.A., 2001, “Digital elevation model resolution: effects on terrain attribute calculation and quantitative soil-landscape modeling”, Geoderma 100 (2001) 67-89, Elsevier.
Tribe, A., 1992. Automated Recognition of Valley Heads from Digital Elevation Models. Earth Surface Processes and Landfroms 16 (1):33-49.
Yıldırım, H., Alpaslan, E., Aydöner, C., Ernst, F., 1996. Arc/Info ile Geniş Bir Alanlarda Sayısal Yükselti Modeli Oluşturulurken Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümler, Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, Say- fa No: 335-337, 26-28 Eylül 1996, İstanbul.