OYA KAÇAR, Nedime AZKAN

Sarı kantaron' da (Hypericum perforatum L.) Hiperisin ve üst drog herba verimi ile bazı morfolojik ve agronomik özellikler arasındaki ilişkiler

Bu araştırma 2001 yılında Uludağ Üniversitesi Görükle Kampüsü arazisinden, çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme ve çiçeklenme sonu olmak üzere farklı gelişme dönemlerinde toplanan Hypericum perforatum L. bitkilerinde hiperisin oranı ve üst drog herba verimi ile bazı morfolojik ve agronomik özellikler arasındaki ilişkileri ve bu özelliklerin Path analizi ile hiperisin oranı üzerine doğrudan ve dolaylı etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Korelasyon katsayılarına ilişkin sonuçlara göre; hiperisin oranı ile çiçeklenme başlangıcı ve çiçeklenme sonu döneminde tomurcuk sayısı, tam çiçeklenme döneminde ise bitki boyu arasında pozitif yönde ve önemli doğrusal ilişkiler saptanmıştır. Path analizi sonuçlarına göre hiperisin oranı üzerine etkili olan özelliklerin doğrudan etkilerinden çok genellikle üst drog herba, yaprak+sap drog herba verimi, çiçek drog verimi ve açmış çiçek sayısı özellikleri üzerinden dolaylı etkilerinin daha büyük olduğu sonucuna varılmıştır. Üst drog herba verimi ile tomurcuk sayısı, açmış çiçek sayısı, dal çapı, yaprak+sap drog verimi ve çiçek drog verimi arasında olumlu önemli ilişkiler belirlenmiştir. Sonuç olarak hiperisin oranı ve üst drog herba verimi bakımından tomurcuk ve çiçeği bol dalların sayısının yüksek olması seleksiyon kriteri olarak ele alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

antibakteriyel bitkiler, tarımsal özellikler, Hypericum perforatum, morfolojik özellikler, tıbbi bitkiler, Bursa (şehir), antiviral bitkiler

THe relations between hypericin and top drug herbage yield andsome morphological and agronomical traits at St. John' s wort (Hypericim perforatum L.)

This research was conducted to determine the correlations between the hypericin content and top drug herbage yield, some morphological and agronomical traits and also, the direct and the indirect effects of these traits on the hypericin content in Hypericum perforatum L., collected from Görükle Campus at Uludağ University, at different growing stages (the beginning of flowering, the full flowering, the end of flowering) at 2001. Results showed significant positive correlations between hypericin content and the number of buds at the beginning and at the end of flowering, also, between hypericin content and plant height at full flowering stage. The results of path analysis showed that indirect effects through top drug herbage yield, folia+stem drug herbage yield, flower drug yield and the number of opened flowers have more influence on hypericin content than the direct effects of factors like the number of buds and the plant height. Significant positive correlations were found between top drug herbage yield and the number of buds, the number of opened flower, diameter of stem, folia+stem drug herbage yield and flower drug yield. As a result, having more buds and flowering ramets should be regarded as selection criterion for the top drug herbage yield and the hypericin content.

Keywords:

antibacterial plants, agronomic characteristics, Hypericum perforatum, morphological properties, medicinal plants, Bursa, antiviral plants,

PDF

___

Anonim. 2001. Bursa Yöresi İklim Verileri. Bursa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtlar), Bursa. Baytop, A. 1972. Farmasötik Botanik. İstanbul Üniv.Eczacılık Fak.İstanbul. s.246. Baytop, T. 1999. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün). İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, İstanbul, s.166-167. Berghöfer, R. ve J. Hölz. 1986. Johanniskraut (Hypericum perforatum), URL: http://res2.agr.gc.ca/london/pmrc/english/study/stjohnswort. html Briskin, D.P. 2000. Medicinal Plants and Phytomedicines. Linking Plant Biochemistry and Physiology to Human Health. Plant Physiol. 124:507-514. Büter, B., C. Orlacchio, A. Soldati ve K. Berger.1998. Significance of Genetic and Environmental Aspects in The Field Cultivation of Hypericum perforatum. Planta Med. 64:431-437. Bombardelli, E. ve P. Morazzoni.1995. Hypericum perforatum. Fitoterapia 66: 43-68. Bomme, U. 1997. Produktion stechnologie von Johanniskraut (Hypericum perforatum L.). Z. Arzn. Gew. pfl., 2:127-134. Butterweck, V., F. Petereit, H. Winterhoff ve A. Nahrstedt. 1998. Solubilised Hypericin and Pseudohypericin from Hypericum perforatum Exert Antidepressant Activity in The Forced Swimming Test. Planta Med. 64:291-294. Çakmak, E.H. ve E. Bayram. 2003. Muğla Orijinli Sarı Kantaron (Hypericum perforatum L.) Populasyonlarının Bazı Agronomik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ege Univ. Ziraat Fak. Derg. 40(1):57-64. DAC 1986. Deutscher Arzneimittel-Codex 3. Erganzung (1991) Johanniskraut- Hyperici Herba. J- 010. Frankfurt am Main: Govi Verlag. Dachler, M., ve H. Pelzmann. 1999. Arznei-und Gewürzpflanzen, Anbau, Ernte und Aufbereitung Öster. Agrarverlag. Davis, P.H. 1967. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Pres, 2:355-401. Davis, P.H. 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press, 10:96-103. DeSmet, P.A. ve W.A. Mohen. 1996. St. John’s Wort as an Antidepressant. Brit. Med. J. 313:241-242. Duke, J.A.1985. Handbook of Medicinal Herbs. CRC, Boca Raton, Florida. s.242. Franke, R., R. Schenk ve U. Bauermann. 1999. Variability in Hypericum perforatum L. Breeding Lines. Acta Hort. 502, p.167-173. Fornasiero R.B., A. Bianchi ve A. Pinetti. 1998. Anatomical and Ultraestructure Observations in Hypericum perforatum L. Leaves. J. Herbs Spices Med. Plants, 5:21-23. Grünwald, J. 1999. The World Market for Hypericum Products. Nutraceuticals World, May/June, p. 22-25. Güner, A., N. Özhatay, T. Ekim ve K. H. C. Başer. 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement 2). Edinburgh University Press, 11:71-72. Heltom, J.A ve W.H. Hylton. 1979. The Complete Guide to Herbs. Rodale Press, Aylesburg. s:491. Hölzl, J. ve E. Ostrowski. 1987. Johnanniskraut (Hypericum perforatum L.) HPLC- Analyse der Wichtigen Inhalsstoffe und deren Varibialitat in einer Population. Deutsch Apoth Ztg, 23:1227-1230. Jensen, K.I.N., S.O. Gaul, E.G. Specht ve D.J. Doohan. 1995. Hypericin Content of Nova Scotia Biotypes of Hypericum perforatum L. Can. J. Plant. Sci. 75:923-926.

Katkat, A.V., F. Ayla ve İ. Güzel. 1985. Uludağ Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Çiftliği Arazisinin Toprak Etüdü ve Verimlilik Durumu. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, Sayı 3, Bursa, s. 71-78. Kireeva, T.B., U.L. Sharanov ve W. Letchamo. 1999. Biochemical and Eco-physiological Studies on Hypericum spp., J. JANICK (Editor), Perspectives on New Crops and New Uses. ASHS Press, Alexandria, VA: p. 467-468. Kootstra, A., D.E.A. Florack, L.J.W. Gilissen, H.J. Bouwmeester, R. Booij and R.J. Bino.2001. Plants For Food and Health. Plant Research International B.V Year Book, Wageningen, June 2001, Netherlands. Linde, K. G. Ramirez, C.D. Mulrow, A. Pauls, W. Weiden Hammer ve D. Melchart. 1996. St. John’s Wort for Depression-An Overview and Meta-Analysis of Randomised Clinical Trials. Brit. Med. J. 313:253-258. Marquard, R. ve E. Kroth.2001. Anbau und Qualitaetsanforderungen ausgewaehlter Arzneipflanzen-Agrimedia GmbH. Nahrstedt, A. ve V. Butterweck. 1997. Biologicially Active and Other Chemical Constituents of the Herb from Hypericum perforatum L. Pharmacopsychiatry, 30:p.129-134. Özcan, K. 1999. Populasyon Genetiği İçin Bir İstatistik Paket Program Geliştirilmesi. Doktora Tez Çalışması. E.Ü.Ziraat Fakültesi. İzmir. Özyurt, M.S. 1992. Ekonomik Botanik. Erciyes Üniv. Yayınları, No: 47, Kayseri, 190 s. Palevitch, D.1991. Agronomy Applied to Medicinal Plant Conservation. In The Conservation of Medicinal Plants. Edited by O. Akerele, V. Heywood and H. Synge. Cambridge University Pres, Cambridge, U.K. p:167-178. Patocka, J. 2003. The Chemistry, Pharmacology and Toxicology of The Biologically Active Constituents of The Herb Hypericum perforatum L. Journal of Applied Biomedicine, 1:61-70. Pluhar, Zs. ve J. Bernath. 2000. Variability of Production Biological Properties at Different Drug Types of Hypericum perforatum L. Populations. Lippay Janos and Vas Karoly Scientific Symposium, 6-7 November 2000. Section of Medicinal Plant Sciences: 227 p. Pluhar, Zs., J. Bernath ve E. Neumayer 2001. Morphological, Production, Biological and Chemical Diversity of St. John’s Wort (Hypericum perforatum L.). Proceedings of The International Conference on Medical and Aromatic Plants Possibilities and Limitations of Medicinal and Aromatic Plant Production in The 21 st Century, 8-11 July, Budapest, Hungary.

Porter, B., R. McVicar ve L. Bader. 1998. St. John’s wort in Saskatchewan. Saskatchewan Agriculture, Food and Rural Revitalization. http://www.agr.gov.sk.ca/docs/crops/special_crops/production_info rmation/johnswort02.asp;verified 28 January 2004. Sauer, E., N. Zeybek, U. Zeybek ve B. Saygıner. 1996. İletim Demetli Bitkilerin Tayin Anahtarları. Batı ve Güneybatı Anadolu Bölg.,E.Ü. Basımevi,İzmir,s.83-86. Tekel’ova, D., M. Repcak, E. Zemkova ve J. Toth. 2000. Quantitative Changes of Dianthrones, Hyperforin and Flavonoids Content in the Flower Ontogenesis of Hypericum perforatum. Planta Medica, 66:778-780. Tümen, G. Ve O.A. Sekendiz. 1989. Balıkesir ve Merkez Köylerinde Halk İlacı Olarak Kullanılan Bitkiler. Uludağ Üniv. Balıkesir Necatibey Eğitim Fakültesi s.70. Upton, R. 1997. American Herbal Pharmacopoeia Monograph: St. John’s Wort, Hypericum perforatum. HerbalGram, 40:1-32. Witchl, M. 1986. Hypericum perforatum L. Das Johanniskraut. Z. f. Phytotherapie, 3: p.87-90. Zeybek, N. ve U. Zeybek. 1994. Farmasötik Botanik. Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No:2, İzmir, 201 s.