Bursa koşullarında sıcaklık ve Co2 değişimlerinin mısır bitkisinin verim ve kuru madde miktarı üzerindeki etkisinin belirlenmesi

Bu çalışmada, Bursa koşullarında mısır bitkisine ilişkin toplam bitki gelişme süresi, verim ve kuru madde miktarı tahmini, CERES-Maize bitki gelişim modellemesi ile incelenmiştir. Dünyada sıcaklık artışları konusunda yapılan tahminlere göre, ülkemizin bulunduğu enlemlerde kışın sıcaklığın 2°C, yazın ise 2∼3°C arasında artacağı tahmini göz önünde bulundurularak, yıllık ortalama sıcaklığın 30C artması ve azalması ile, CO2 konsantrasyonun % 50 (495 ppm) ve % 100 (660 ppm) artması koşullarında bitki gelişimi üzerindeki etkisi sınanmıştır. Sonuç olarak, mısır bitkisinde sıcaklık artışlarının tek başına bitki gelişimini olumsuz yönde etkilediği, CO2 konsantrasyonundaki artışların etkili olmadığı, sıcaklık ve CO2 konsantrasyonlarındaki artışların verim miktarını arttırdığı ancak bu artışların Priestley-Taylor yöntemiyle bitki su tüketimi hesaplandığında daha az olduğu, sıcaklık azalışlarının da verim miktarlarında azalışa sebep olduğu bu azalışların, bitki su tüketiminin Penman-Monteith yöntemiyle hesaplaması durumunda daha az olduğu sonucu elde edilmiştir. Sıcaklık ve CO2 konsantrasyonlarındaki artışların kuru madde miktarını arttırdığı ancak bu artışların Priestley-Taylor yönteminde daha fazla olduğu, benzer şekilde sıcaklık azalışlarının da kuru madde miktarlarında artışa sebep olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bursa (şehir), büyüme, büyüme modelleri, mısır, sıcaklık, verim, karbondioksit, kuru madde

Effects of temperature and CO2 changes on maize yield and dry matter content in Bursa conditions

In this study, total plant growth period, yield and dry matter amonut of Maize were investigated with CERES-Maize crop growth models in Bursa region. According to the stduies related to temperature increases in the world, it is expected that temperature in Turkey will be increase 20C in winter and 2-30C in summer. Thus, effects of increases and decreases in average annual temperature with 30C and increases in CO2 concentration with 50 % and 100 % on crop growth were investgated. It is determined that temperature increases negatively effects plant growth alone, increases in CO2 concentrartion not to effects plant growth, increases in btoh temperature and CO2 concetration were increase yield, but these increases were lower in Priestley-Taylor method estimated of evapotranspiration, temperature decreases also reduce to yield, these reduce were lower in Penman-Monteith method of estimated of evapotranspiration. it is observed that increases in temperature and CO2 concentration led to increases in dry matter amount and it washigher in Priestley Taylor, similarly decreases in temperature als led to increase in dry matter amount.

Keywords:

Bursa, growth, growth models, maize, temperature, yields, carbon dioxide, dry matter,

PDF

___

Ahrens, C.D. 1988. Meteorology Today. An Introduction to Weather, Climate and the Environment, 3rd Edition, West Publishing Com., p. 581.
Alexandrov, V.A. ve G. Hoogenboom. 2000. The Impact of Climate Variability and Change on Crop Yield in Bulgaria. Agricultural and Forest Meteorology (104), p. 315-327.
Anonim 1990. Climatic Change. The IPPC Impact Assesment, Ed: W.J. McG. Tegart, G.W. Sheldon and D.C. Griffiths, Australian Government Pub. Service, Canberra, 52 p.
Anonim, 1999. İklim Verileri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
Curry, R.B., R.M. Peart, J.W. Jones, K.J. Boote, L.H. Allen. 1988.Simulation as a Tool for Analyzing Crop Response to Climate Change. ASAE. No:87-7512, 29 pp.
Durak, M. ve L. Şaylan. 1998. İklim Değişiminin Tarımsal Meteorolojik Etkilerinin Modellerle Belirlenmesi. Tarım ve Orman Meteorolojisi’ 98 Sempozyumu, İstanbul, 21-23 Ekim 1998, s. 292-295.
Gençoğlan, C. 1996. Mısır Bitkisinin Su-Verim İlişkileri, Kök Dağılımı ile Bitki Su Stresi İndeksinin Belirlenmesi ve CERES-Maize Bitki Büyüme Modelinin Yöreye Uygunluğunun İrdelenmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 220 s.
Hodges, T., D. Botner, L. Sakamoto, J. Hays-Haung. 1987. Using the CERES-Maize Model to Estimate Production for the U.S. Conbelt. Agricultural and Forest Meteorology 40 (4), p. 293-303.
Hoogenboom, G., J.W. Jones, K.J. Boote. 1998. Identifying Seasonal Environmental Stress Effects on Plant Growth and Development Using a Crop Simulation Model. Understanding Options for Agricultural Production, Kluwer Academic Publishers, p. 95-116.
Ritchie, J.T. 1985. A User-Orientated Model of the Soil Water Balance in Wheat. Models in Wheat Agronomy. Wheat Growth and Modelling. Vol:86(27), p. 293-307.
Rosenzweig, C. 1989.Climate Change and CO2 Effects on Wheat and Corn in the Great. Ninth Conference on Biometeorology and Aeorobiology, March7-10, Charleston, South Carolina, j.26-j.29.
Şaylan, L. 1995. Bitki Gelişimi Simülasyon Modellerinin Toprak, Bitki ve Su İlişkisinin Analizinde Kullanılması. 5. Ulusal Kültürteknik Kongresi Bildirileri, Kültürteknik Derneği, 30 Mart-2 Nisan 1995, Kemer-Antalya, s. 311-317.
Tatar, 2001. Uludağ Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezinde Bitki-İklim Modellemesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 77s.