Tülin PEKCAN, Bihter ÇOLAK ESETLİLİ, Hatice Sevim TURAN, Erol AYDOĞDU

Leonardit Kökenli Organik Materyallerin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi

Leonardit toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik aktivitesini artıran ve yüksek oranda humik ve fulvik asit içeren, toprağa uygulandığında toprakta alınamaz halde bulunan bitki besin elementlerinin bitkiler tarafından alınabilir hale geçmesini sağlayan organik bir materyaldir. Ülkemizde organik toprak düzenleyiciler grubunda yer alan leonarditler oluşum şartlarına göre farklı kalitelerde bulunabilmektedir. Bu nedenle, ülkemizde kullanılan yerli ve yabancı kaynaklı 28 adet leonardite ait bazı fiziksel ve kimyasal analizler Resmi Gazetenin, 20.03.2014 tarih ve 28956 sayılı Yönetmeliğinde belirtilen analiz yöntemlerine göre yapılmış ve değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda leonarditlerin farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere (pH, EC, organik madde, toplam humik+fulvik asit, C/N, KDK, makro ve mikro bitki besin elementleri ve ağır metal) içeriklerine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca leonardit örneklerinin % 71.42’si (20 adet) ülkemizde kullanılan ilgili yönetmeliğin tolerans sınırları dışında bulunmuştur.

Determination of Some Physical and Chemical Properties of Organic Materials Originated From Leonardite

Leonardite is an organic structure which increases physical, chemical and biological activities of the soil and contains a high proportion of humic and fulvic acid, enabling the plant to absorbe the plant nutrients which are insoluble in the soil when applied to the soil. Leonardites which are in the group of organic soil conditioners in our country are in different qualities according to the formation their conditions. For this aim, some physical and chemical analyses which belong to 28 leonardites with domestic and foreign origins used in our country have been done according to the analysis methods based on the Regulation of Official Gazette with the number 28956 and with the date March, 29, 2014. As a result of the analysis, it has been found that leonardites have different physical and chemical properties (pH, EC, organic matter (%), total humic+fulvic acid (%) , C/N, CEC (me 100 gr-1), macroelements (%), microelements (mg kg-1) and heavy metal (mg kg-1) . According to the obtained data, 71.42 % of the leonardite samples (20) were determined to be outside the tolerance limits of the releveant regulation used in our country.

PDF

___

Altınbaş, Ü.,Çengel, M., Uysal, H., Okur, B., Okur, N., Kurucu, Y.ve Delibacak, S., 2006.
Akıncı, Ş., 2011. Hümik Asitler, Bitki Büyümesi ve Besleyici Alımı. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 23(1) (2011) 46‐56, İstanbul.
Anonim, 2017. http://www.phelpstek.com/clients/humic_acid.html 10.02.2017.
Aşık, S., 2008. Bazı Hümik Asit İçerikli Toprakları Düzenleyicilerin Kimi Kimyasal Özellikleri. A.Ü. Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi.
Ay, F., 2015. Humik Asit ve Humik Asit Kaynaklarının Jeolojik ve Ekonomik Önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi, Fen Bilimleri Dergisi (CFD), ISSN: 1300-1949, Cilt 36, No. 1, Sivas.
Baran, A., Çaycı, G. Ve İnal, A., 1995. Farklı tarımsal atıkların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri. P.Ü. Müh. Bil. Derg., 1 (2-3):169-172.
Carson, P.L., 1980. Recommended Potasium Test. In: Recommended Chemical Soil Test Procedures For The North Central Region. Rev. Ed. North Central Regional Publication No:221, North Dakota Agric. Exp. Stn. North Dakota State University, Fargo, USA, pp. 20-21.
Engin, V. T. ve Çöcen, E. İ., 2012. Leonardit ve Hümik Maddeler. MT Bilimsel, 7- 2012.
Enerex, 2004. Some Humifulvate Science (www.Enerex.ca).
Erkoç, İ. 2009. Sera Şartlarında Domates Yetiştiriciliğinde Kükürt ve Leonardit Uygulamalarının Fosfor Yarayışlılığına Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniv. Fen Bil. Enst., Bahçe Bitkileri ABD, Adana, syf;10-13.
Faust, R. H., 1996. in a paper presented at the Conference of the International Federation of Organic Agriculture Movements; Copenhagen, Denmark: October, 1996; P2, 20.
Feagbenro, J. A. and Agboola, A. A., 1993. Effect of different levels of humic acid on their growth and nutrient uptake of teak seedlings. Journal of Plant Nutrition, 16 (8):1465-1483.
Günaydın. M., 1999. Yapraktan ve Topraktan Uygulanan Hümik Asitin Domates ve Mısırın Gelişimi ile Bazı Besin Maddeleri Alınımına Etkisi. A.Ü. Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s.32-42-46.
Horwitz, W. and Latimer, G. W., 2007. Official Methods of Analysis. AOAC International Suite 500. Revision 2. USA. Chapter 2: pp. 18, 29-34, 42-52, 53, 54.
İnal, A., Sözüdoğru, S. ve Erden, D., 1996. Tavuk gübresinin içeriği ve gübre değeri. A.Ü.Z.F. Tar. Bil. Derg., 2(3):45-50.
Jackson, R. W., 1994. Enviro Consultant Service of Evergreen, Humic, Fulvic and Microbial Balance: Organic Soil Conditioning, National First Place Nonfiction Award from Writer’s Digest Journal, Colorado.
Jackson, M. L., 1958. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall of India. Pvt. Ltd. New Delhi, pp. 1-498.
Karaçal, İ., Tüfenkçi, Ş., 2010. Bitki Beslemede Yeni Yaklaşımlar ve Gübre Çevre İlişkisi. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı-I, Ankara.
Kılınç, R., 1996. Toprak Kimyası Ders Notu. Bornova, İzmir.
Kolsarıcı, Ö., Kaya, M. D., Day, S., İpek. A. ve Uranbey, S., 2005. Farklı hümik asit dozlarının ayçiçeğinin (Helianthus annuus L.) çıkış ve fide gelişimi üzerine etkileri. Akdeniz Üniv. Zir. Fak. Derg., 18 (2):151-155.
Ministry of Environmental Protection. The People’s Republic of China. National Standards for Organic-inorganic Compound Fertilizers (GB18877-2002). www.mep.gov.cn (Erişim tarihi: 10 Mart 2017).
Olivella, M. A., del Rio. J. C. J., Palacios, M. A. and Vairavamurthy, de las Heras., 2002. Characterization of Humic Acid from Leonardite Coal: An Integrated Study of PY – GC – MS – XPS and XANES Techniques. J. of Analytical and Applied Prolyses, 63: 59-68.
Özkan, S., 2007. Türk Linyitlerinden Hümik Asit ve Gübre Üretimi. Ankara Üniv., Fen Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış).
Senn, T. L. ve Kingman, A. R., 1973. Agricultural experiment station. A review of humus and hümic acids. South Carolina, Clemson Univ. Research Series; 145.
Sözüdoğru. S., Kütük, C., Yalçın, R. ve Usta, S., 1996. Hümik Asitin Fasulye Bitkisinin Gelişimi ve Besin Maddelerini Alınımı Üzerine Etkisi. A.Ü.Z.F. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler. No:800 Yayın No:1452, Ankara.
TSE, 2003. TS 5869 ISO 5073, Kahverengi Kömürler ve Linyitler-Hümik Asitlerin Tayini, Ankara.
TSE, 2010. TS EN 15478, Gübreler - Üredeki Toplam Azotun Tayini. ICS 65.080, Ankara.
TSE, 2010. TS EN 15475, Gübreler - Amonyak Azotu Tayini. ICS 65080, Ankara.
TSE, 2010. TS EN 15476, Gübreler - Devarda Yöntemine Göre Nitrik ve Amonyak Azotu Tayini. ICS 65.080, Ankara.
TSE, 2012. TS EN 15958, Gübreler - Suda Çözünen Fosforun Özütlenmesi. ICS 65.080, Ankara.
TSE, 2012. TS EN 15959, Gübreler - Özütlenmiş Fosfor Tayini. ICS 65.080, Ankara.
TSE, 2010. TS EN 15477, Gübreler - Suda Çözünebilen Potasyum İçeriğinin Tayini. ICS 65.080, Ankara.
Zengin, M., Karaman, M. R. ve Gezgin, S., 2012. Hümik Asit ve Kimyasal Gübre Uygulamalarının Mısırda Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkileri. Sakarya Üniv. Fen Edebiyat Derg., (Uluslararası Katılımlı) I. Ulusal Humik Madde Kongresi Özel Sayısı.