Bursa Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Tritikale (X Triticosecale Witmack) Genotiplerinde Özellikler Arası İlişkiler ve Path Analizi

Bu çalışma 2014-2015 ve 2015-2016 yetiştirme döneminde Bursa ekolojik koşullarında tritikale yetiştiriciliğinde daha yüksek verim elde etmek için verim ve verim öğeleri arasında uygun seçim kriterlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, 15 tritikale genotipinde incelenen özellikler arası ilişkiler ve path analizi yöntemi kullanılmıştır. Denemeler Tesadüf Blokları Deneme desenine göre 3 tekerrürlü olacak şekilde Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde kurulmuştur. Korelasyon katsayıları denemenin yürütüldüğü her iki yıl için ve birleştirilmiş yıllar olarak ayrı ayrı hesaplanmıştır. 2014-2015 yılı baz alındığında, tane verimi ile bitki boyu (r = 0.392), başak boyu (r = 0.420) ve hektolitre ağırlığı (r = 0.396) arasında olumlu yönde önemli ilişkiler, 2015-2016 yılında ise tane verimi ile 1000 tane ağırlığı arasında (r = 0.571) olumlu ve önemli ilişkiler ve birleştirilmiş yıllar için özellikler arası ilişkiler incelendiğinde ise tane verimi ile başak boyu (r=367) ve hektolitre ağırlığı (r = 0.835)arasında olumlu ve önemli ilişkilerin olduğu gözlemlenmiştir. Path analizi sonucunda elde edilen sonuçlara göre yıllar farklılık göstermiş olsa da tane verimine doğrudan olumlu etkilere sahip bitki boyu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı ile özellikle 1000 tane ağırlığı ile hektolitre ağırlığı özellikleri üzerinde durulmalı ve bundan sonraki ıslah çalışmalarında bu özellikler seleksiyon kriteri olarak göz önünde bulundurulmalıdır.

Correlations and Path Analysis in Triticale (X Triticosecale Witmack) Genotypes in Bursa Ecological Conditions

This study was carried out in 2014-2015 and 2015-2016 cropping season in order to determine the appropriate selection criteria between yield and yield items in order to obtain higher yield in triticale improvement in Bursa ecological conditions. For this purpose, correlations and path analysis method were used in 15 triticale genotypes. Experiments were carried out using a randomized complete block design with three replications at Agricultural Application and Research Center of Uludağ University Faculty of Agriculture. Correlation coefficients were calculated separately for the two years and for the combined years in which the trials were conducted. Based on the results from 2014-2015, significant and positive relations were observed between grain yield and plant height (r = 0.392), spike height (r = 0.420) and test weight (r = 0.396), for the year of 2015-2016, positive and significant relationships between grain yield and 1000 grain weight (r = 0.571) and when the relations between the features for the combined years were examined, positive and significant relations between grain yield and spike length (r = 0.367) and test weight (r = 0.835) were found. Although the years differed according to the results obtained from the path analysis, plant height, the number of spikelets / spike, the number of seeds / spike and especially 1000 kernel weight and test weight properties had direct positive effects on grain yield, which should be emphasized and these properties should be considered as selection criteria in the following breeding studies.

PDF

___

Anwar, J., M. A. Ali, M. Hussain, W. Sabir, M. A. Khan, M. Zulkiffal and M. Abdullah. 2009. Assessment of yield criteria in bread wheat through correlation and path analysis. The Journal of Animal & Plant Sciences, 19(4):185-188
Blue, E.N., S.C. Mason and D.N. Sander. 1992. Influence of Planting Date, Seeding Rate, and Phosphorus Rate on Wheat Yield. Agronomy Journal, 82: 762-768.
Dewey, D.R. and K.H. Lu. 1959. A corelation and path coefficient analysis of components of crested wheat grass seed production. Agronmy Journal, 51:515-518
Doğan, R. and E. Senyiğit. 2016. Correlation and Path Coefficient Analysis of Yield and Yield Components in Hexaploid Triticale (X Triticosecale Wittmack) Genotypes under Mediterranean Conditions.J. Bıol. Envıron. Scı., 10(28): 21-27.
Fantahun, B. and G. Belay. 2014. Correlation and Path Coefficient Analysis of Some Breeding Lines of The Man-Made Crop, Triticale (X.Triticosecale Wittmak) JAD 4(2):1-10.
FAO, 2014. Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://faostat3.fao.org/download/Q/QC/E. (alıntının yapıldığı tarih:14.08.2017)
Farooq, M.O., M. Kashif, I. Khaliq and K. Rashid. 2016. Correlation and Cluster Analysis To Estimate Genetic Variability in Triticale. J. Agric. Res., 54(3):343-352.
Gelalcha, S. and R. R. Hanchinal. 2013. Correlation and path analysis in yield and yield components in spring bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes under irrigated condition in Southern India. African Journal of Agricultural Research, 8(24):3186-3192.
Gulmezoglu, N., O. Alpu and E. Ozer. 2010. Comparative Performance of Triticale and Wheat Grains By Using Path Analysis. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 16(4): 443-453.
Kara, B. ve Z. Akman. 2007. Yerel buğday ekotiplerinde özellikler arası ilişkiler ve path analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi,11-3:219-224.
Kendal, E., S. Tekdal, H. Aktaş, A. Altıkat ve M. Karaman. 2012. Güneydoğu Anadolu Yağışa Dayalı Şartlarında Yazlık Tritikale Hatlarının Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türk Doğa ve Fen Dergisi, 1 (1): 39-46, 2012. Bingöl.
Khodarahmi, M., A. Amini and M.R. Bihamta. 2006. Correlations and Path Analysis of Grain Yield in Triticale. Iranian Journal of Agricultural Sciences. 37 -177-83
Mohsin, T., N. Khan and F. N. Naqvi. 2009. Heritability, phenotypiccorrelation and path coefficient studies for some agronomic characters in synthetic elite lines of wheat. Journal of Food, Agriculture & Environment, 7(3-4):278-282.
Okuyama, L. A., L. C. Federizzi and J. F. B. Neto. 2004. Correlation and path analysis of yield and its components and plant traits in wheat. Ciência Rural, 34(6):1701-1708.
Oral, E. ve M.Ülker. 2016. Tritikale (X Triticosecale Wittmack) Çeşitlerinde Özellikler Arası İlişkiler ve Path Analizi Path Analysis and Relations Between Features in Triticale. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der.6(3): 153-160.
Polat, P.Ö.K., E. A. Çifçi ve K. Yağdı. 2015. Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.)’da tane verimi ile bazı verim ögeleri arasındaki ilişkilerin saptanması. Tarım Bilimleri Dergisi, 21:355-362.
Ramazani,S.H.R., H. Tajjali and M.G. Ghaderi. 2017. Correlation and Path Coefficient Analysis For Determining Interrelationships Among Grain Yield and Related Characters In Iranian Genotypes Of Triticale. Bulgarian Journal of Crop Science, 54(1), 35–39.
Şahin, M., A. Akçacık ve S. Aydoğan. 2011. Bazı ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ile kalite özellikleri arasındaki ilişkiler ve stabilite yetenekleri. Anadolu, 21(2):39-48.
Tonk, F.A., D. İştipliler ve M. Tosun. 2017. Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinde Özellikler Arası İlişkiler ve Path Analizi. Ege Univ. Ziraat Fak. Derg.54 (1):85-89
TÜİK, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu, “Bitkisel Üretim, Tahılların Üretim Miktarları”, https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (alıntının yapıldığı tarih:14.08.2017)
Yanbeyi, S. ve Sezer İ. 2006. Samsun Koşullarında Bazı Tritikale Hatlarının Verim ve Verim Ögeleri Üzerine Bir Araştırma. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21: 33-39.