Yöneticiler Üzerindeki Etkileri Açısından Stres Kaynakları ve Bir Uygulama

Son yıllarda örgütsel davranış alanında üzerinde durulan en önemli konulandan biri strestir. Gerçekten de, çalışma hayatında gerek örgütsel, gerekse bireysel düzeyde strese yol açan çok sayıda faktör bulunmaktadır. Bu faktörler yöneticileri olumsuz etkileyerek fiziksel ve zihinsel olarak zorlanmalarına neden olmaktadır. Yöneticilerin başarılı olmaları için, söz konusu faktörlerin olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi gerekir. Bu da strese yol açan kaynakların belirlenmesi ve olumsuz etkilerinin azaltılmasıyla olabilir. Bu çalışmada, işletme yönetimi açısından stresin ne anlama geldiği ve kaynaklarının neler olduğunun üzerinde durulmaktadır. Bunun için, Sivas ilinde faaliyette bulunan sanayi işletmelerinin yöneticilerini kapsayan bir alan araştırması yapılmıştır. Bu doğrultuda yöneticilerin demografik özellikleri ile etkilendikleri örgütsel ve bireysel stres kaynakları arasındaki ilişkilerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.

The Impact of Stress Sources on Managers: An Application

Stress is one of the most emphasized topics in organizational behavior in most recent years. In fact, there are many factors that cause stress in the individual and organizational level in a working environment. These factors cause managers to have mental and physical problems by influencing them negatively. For managers to be successful, the negative impacts of these factors must be minimized. This will be possible by identifying the sources of stress and reduce their negative impacts. In this study, the meaning and the sources of stress are highlighted from the business management perspective. For this purpose, a survey research was conducted on managers of manufacturing organizations operating in Sivas. The objective of this survey research was to investigate the relationship between decision-maker's demographics and individual and organizational sources of stress.

___

Akmel, Jale (1992), "Turizm Sektöründe Stres Kavramı", Marmara Üniversitesi İ.İ.B. F Dergisi, Sayı: 1 -2; 101 -113.

Aktaş, Aliye ve Ramazan Aktaş (1992), "İş Stresi", Verimlilik Dergisi, Sayı: 1; 153-171.

Baltaş, Acar ve Zuhal Batlaş (1998), Stres ve Başaçıkma Yolları, 18. b. Remzi Kitabevi, İstanbul.

Braham, Barbara J. (1998), Stres Yönetimi, (Çev. Vedat G. Diker), Hayat Yayıncılık, İstanbul.

Baruch-Feldman, Çaren, Elizabeth Brondolo, Dena Ben-Dayan and Joseph Schwartz (2002). "Sources of Social Support and Burnout, Job Satisfaction, and Productivity" Journal of Occupational Health Psychology, Volume 7, Issue 1, January; 84-93.

Bumin, Birol ve Arzu Şengül (2000), "İnsan Kaynaklarının Değerliliği ve Organizasyonlarda Role Dayalı Stres Kaynaklan Üzerine Bir Araştırma", 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, [Nevşehir]; 571-581.

Cartwright, Susan and Cary L. Cooper and Lawrence R. Murphy (1995), "Diagnosis a Healty Organization: A Proactive Approach to Stress in the Workplace", Job Stress Interventions, Ed. Lawrence R. Murphy, Joseph J. Hurrell, Steven L. Sauter and Cwendolyn Puryear Ketia, Washington D.C: American Psychological Assocation; 217-234.

Cartwright, Susan and Cary L. Cooper (1997), Managing Workplace Stress, Sage Pablications, Oaks.

Erdoğan, İlhan (1996), İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İşletme Fakültesi Yayını No:266, İstanbul.

Erdoğan, Samime (1999), "Bireylerin Yaşlılığa İlişkin Güven Objeleri", Standart, Yıl:38, Sayı:447, (Mart); 81-88.

Ertekin, Yücel (1993), Stres ve Yönetim, TODAİE Yayınları, No:253, Ankara.

Fıtzgerald, Louise F., Charles L. Hulin and Fritz Drasgow (1994), "The Antecedents and Consequences of Sexual Harrassment in Organizations: An Integrated Model", Job Stress in a Changing Workforce: Investigating Gender, Diversitiy and Family Issues, Ed. Cwendolyn Puryear Keita and Joseph J. Hurrell. Washington D.C: American Psychological Association; 55-74.

Greenberg, Jerald and Robert A. Baron (1995), Behavior in Organizations: Understanding & Managing the Human Side of Work, Fifth Edition Prentice- Hall International Inc., New Jersey.

Hındle, Tim (1998), Reducing Stres, Dorling Kindersley, London.

Ivancevıch, John M. andlvlicheal T. Matteson (1996), Organizational Behavior and Management, Fourth Edition, Irwin McGraw-Hill, Boston.

Johnson, Constance (1990), "Family Stress", U.S. News & World Report, Vol. 109 N. 26 (December); 14.

Johnson, Pamela R. and Julie Indvik (1996), "Stres and Violence in The Workplace", Employee Counselling Today, Vol.8 No.1; 19-24.

Kaldırımcı, Nurettin (1983), "Örgütsel Davranış Açısından Stres", Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Sayı: 5, (Aralık); .65-89.

Lau, Lames B. and A.B. Rami Shani (1988), Behavior in Organizations: An Experiential Approach, Fourth Edition, Irwin, Illinois.

Luthans, Fred (1992), Organizational Behavior, Sixth Edition: McGraw-Hill Inc., New York.

Markıdes, Kyriakos S. and Cary L. Cooper (1991), "Anging, Stress, Social Support and Health", Anging, Stress and Health, Ed. Kyriakos S. Markides and Cary L. Cooper. Chichester: John Wiley & Sons; 1- 13.

Norfolk, Donald (1989), İş Hayatında Stres, (Çev. Leyla Serdaroğlu), Form Yayınları, No:3, İstanbul.

Rosch, Paul J (1989), "Stress "Addiction": Causes, Consequences, and Cures", Stress and Its Management, Sixth Edition. Ed. Frederich Flach. New York: W. W. Norton& Company, Inc.; 103-116.

Ross, Randall R. and Elizabeth M. Altmaier (1994), Intervention in Occupational Stress, Sage, London.

Sabuncuoğlu, Zeyyat ve Melek Tüz (1998), Örgütsel Psikoloji, Alfa Yayınları, Bursa.

Schefer, Walt (1987), Stress Management for Wellness, Holt, Rinehart and Winston, New York.

Sezgin, Nilhan (1994), "Stresli ve Düşük Stresli Yaşam Tarzları", Stresle Başa Çıkına: Olumlu Bir Yaklaşım, (Der. Nesrin Hisli Şahin), Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No:2; 91-92.

Stora, Jean Benjamin (1994), Stres, (Çev. Ayşen Kaim), 2. Baskı, İletişim Yayın­cılık, İstanbul.

Trockı, Karen F. and Esther M. Orioli (1994), "Gender Differences in Stress Symptoms, Stress-Producing Contexts and Coping Strategies", Job Stress in a Changing Workforce: Investigating Gender, Diversitiy and Family Issues, Ed. Cwendolyn Puryear Keita and Joseph J. Hurrell. Washington D.C: American Psychological Association; 7-22.

Wooten, Kevin C, Jefferson L. Sulzer and John M. Cornwell (1994), "The Effect of Age, Financial Strain and Vocational Expectancies on the Stress-Related Affect of Adult Job Losers", Job Stress in a Changing Workforce: Investigating Gender, Diversitiy and Family Issues. Ed. Cwendolyn Puryear Keita and Joseph J. Hurrell. Washington D.C: American Psychological Association; 165-180.

Yates, Jere E. (1989), Gerilim Atındaki Yönetici, (Çev. Fatoş Dilber) İlgi Yayıncılık, İstanbul.

Yüksel, Öznur (1998), İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara.