XVIII. Yüzyılda Karesi Sancağı'nda Hububat Kaçakçılığı

XVI. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti bazı maddelerin ihracını yasaklamıştır. Bu maddeler arasında buğdayın önemli bir yeri bulunmaktadır. Ancak yasaklamalara ve alınan tedbirlere rağmen hububat kaçakçılığı XIX. yüzyılın ortalarına kadar devam etmiştir. Bu çerçevede, coğrafi konumu ve tarımsal yapısıyla hububat kaçakçılığı için elverişli bir bölgede yer alan Karesi Sancağı üzerinde durulacaktır. Üretici, tüccar, ayan ve devlet arasındaki ilişkilerin hububat kaçakçılığıyla bağlantıları ortaya konulacaktır. Böylece yerel bir bakış açısıyla hububat kaçakçılığının sancaktaki boyutları üzerinde durulmuştur.

Grain Smuggling in Karesi Sancağı: In the 18th Centuries

Ottoman state prohibited the exportation of some goods from the 16th century onward. Wheat has an important place among these goods. Despite all of the measures and prohibitions, grain smuggling continued into the 19th century. Within this perspective, we will try to analyse the grain smuggling in Karesi Sancağı which is situated in a convenient geographic area for smuggling. Relations among producers, merchants, notables and the state and their effects on smuggling will be focued on. Therefore, from a local perspective, the dimensions of grain smuggling in Karesi Sancağı will be studied.

PDF

___

Ahmet R.(1935) On Altıncı Asırda İstanbul Hayatı (1553-1591), İstanbul: Devlet Basımevi.
Arıkan, Zeki.(1991). "Osmanlı İmparatorluğu'nda İhracı Yasak Mallar (Memnu Mallar)", Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu'na Armağan, İstanbul: 1991, s. 279-306.
Aynural, Salih (2002). İstanbul Değirmenleri ve Fırınları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
BŞS (Balıkesir Şer'iyye Sicilleri) nr: 699,702, 713, 728, 730, 737.
Braudel, Fernand (1993). II. Felipe Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası (Çev: M.Ali Kılıçbay) İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
Cevdet Belediye, No: 2080, 5007.
Cevdet İktisat, No: 1329.
Emecen, Feridun.(1989) XVI.Asrın İkinci Yarısında İstanbul ve Sarayın İaşesi İçin Batı Anadolu'dan Yapılan Sevkıyat, Tarih Boyunca İstanbul Semineri, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
Erim, Neşe. (1984) Osmanlı İmparatorluğunda Kalebendlik Cezası ve Suçların Sınıflandırılması Üzerine Bir Deneme", Osmanlı Araştırmaları, Sy. IV, İstanbul.
EŞS (Edremit Şer'iyye Sicilleri) 1238, 1239, 1240, 1241,1242, 1243.
Güçer, Lütfî.(1953). XVI. Yüzyıl Sonlarında Osmanlı İmparatorluğu Dahilinde Hububat Ticaretinin Tabi Olduğu Kayıtlar, İÜ İktisat Fakültesi Mecmuası, c.13, s.79-98.
-----.(1949-1950) XVIII. Yüzyıl Ortalarında İstanbul'un İaşesi İçin Lüzumlu Hububatın Temini Meselesi, İÜ İktisat Fakültesi Mecmuası, c. 11, s. 397-416.
Güran, Tevfik.(1998). İstanbul'un İaşesinde Devletin Rolü, 19.Yüzyıl Osmanlı Tarımı, İstanbul: Eren Yayınları, s. 15-42.
İnalcık, Halil.(2000). Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, c.I, İstanbul: Eren Yayınları.İlgürel, Mücteba. (2004). Hububat Kaçakçılığı, CIEPO XIV. Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Türk Tarih Kurumu, s. 361-369.
Köroğlu, Yunus.(2000). İstanbul'a Zahire Sevkıyatı, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mühimme Defteri (90) (1993). İstanbul: Türk Dünyası Vakfı Yayınları.
Mühimme Defteri, nr: 6, s. 20.
Osman Köse.(1997). 1774 Küçük Kaynarca Andlaşması (Oluşumu-Tahlili-Tatbiki), On dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Özkaya, Yücel (1985). XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yaşantısı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Öntuğ, Mustafa Murat.(2003). XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Balıkesir Şehrinin Fiziki, Demografik ve Sosyo-Ekonomik Yapısı, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Pamuk, Şevket. (2000) Osmanlı İmparatorluğu'nda Paranın Tarihi, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. ZD (Zahire Defteri) nr: 9, 10,19.