Tarihi kaynaklardan Selçuklu-Osmanlı bağlantısı

Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlı Beyliği’nin tarihsel süreçleri izlendiğinde, yüzyıl ve coğrafya olarak iki farklı dağılım alanının olduğu ortaya çıkar. Osmanlı Beyliği’nin siyasal ve kültürel yapısının oluşum sürecinde, devletin ileri gelenleri konumunda olan sanat yaratıcılarının kendilerinden önceki kültürle nasıl bir bağ kurdukları önemlidir. Bu bağın sanat eserleri dışında okunabilirliğini sağlayan en önemli veriler dönem kaynaklarıdır. Aşıkpaşazade, Neşri, Oruç Bey, Lütfi Paşa, Hoca Sadettin Efendi ve Solakzade gibi dönem tarihçilerinin 15. yüzyıldan itibaren kaleme aldığı tarih kaynaklarında Osmanlılar, “köken”, “toprak”, ve “hükümdarlık hakkı” yada “hükümdarlık mirası” olmak üzere bir devletin oluşum sürecindeki üç asal konuda kendilerini Selçuklular ile ilişkilendirmişlerdir. Kurulan bu ilişki ile Osmanlı hükümranlığı, Selçuklulardan alınan yasal bir hak olarak dile getirilirken, kendilerini Selçukluların yerine koymuş oldukları da düşünülebilir.

The Selçuk and the Ottoman connection historical resources

If the historical processes of Anatolian Seljuk State and Ottoman Principality observed, then it is being recognized that these states spread over two different spatial and temporal fields. It is important to comprehend how artists as the leading personalities of the emerging state, built up the relation with former culture, in the formation process of political and cultural structure of the Ottoman Principality. The major data for examining this relation, other than artworks, is the sources of the era. According to the historians, starting from 15th century, like Aşıkpaşazade, Neşri, Oruç Bey, Lütfi Paşa, Hoca Sadettin Efendi and Solakzade, Ottomans relate themselves to Seljuks through the concepts which bare critical importance for a state in the process of emergence as “genesis”, “soil” and “the right of sovereignty” or “the legacy of sovereignty”. According to this relation, Ottoman sovereignty can be seen as a legacy of Seljuk sovereignty and Ottomans as a substitution for Seljuks.

PDF

___

Ağaoğlu, Ahmed (1927). “Fatih Camii’nin Şekli Aslisi ve Türk Sanatı Mimarisindeki Mevkii”.
Akın, Himmet (1946). Aydın Oğulları Tarihi Hakkında Bir Araştırma, Pulhan Matbaası, İstanbul.
Anonim (1999). Osmanlı Ansiklopedisi, 12, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
Arseven, C. Esat (1973). Türk Sanatı, Cem Yayınevi, İstanbul.
Aslanapa, Oktay (1964). “Türk Sanatının Bütünlüğü ve Devamlılığı”, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Konferanslar I, Ankara: 58-87.
Aşıkpaşazade (1992). Osmanlı Tarihi, (Haz. N. Atsız), Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları, İstanbul.
Babinger, Franz (2000). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri, (çev. Coşkun Üçok), Kültür Bakanlığı Yayınları, Mersin.
Boyacıoğlu, Ramazan (2001). Karamanoğulları Tarihi, Dilek Ofset, Sivas.
Bayram, Sadi (2000). “Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın II. Viyana Bozgununda Viyana’da Bıraktığı Silsilename”, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Uluslar arası Sempozyumu, 08-11 Haziran 2000,Merzifon: 399-411.
Berkes, Niyazi (1973), Türkiye’de Çağdaşlaşma, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Busbacq (1939). Türk Mektupları (Çev. Hüseyin Cahit Yalçın), Remzi Kitapevi, İstanbul.
Cevdet Paşa (1966). Tarih-i Cevdet, I, Üçdal Neşriyat, İstanbul.
Daş, Abdurrahman (2004). “Ankara Savaşı Öncesi Timur ile Yıldırım Bayezid’in Mektuplaşmaları”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15,Konya: 141-167.
Durukan, Aynur (2001). “Anadolu Selçuklu Dönemi Kaynakları Çerçevesinde Baniler” Sanat Tarihi Defterleri 5:43-132.
Erdmann, Kurt (1962). “XIII Yüzyıl Anadolu Camilerinin Özel Durumu” I. Türk Sanatları Kongresi: 145-151.
Evliya Çelebi (1970-7). Evliya Çelebi Seyahatnamesi, I-XV (çev. Zuhuri Danışman), İstanbul.
Evliya Çelebi (1314). Seyahatname II, (Yayınlayan A. Cevdet), Dersaadet İkdam Matbaası:188.
Evliya Çelebi (1999). Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Transkripsiyonu-Dizini, (Hazırlayan Z. Kurşun, S.A. Kahraman, Y. Dağlı), 2-3, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Eyice, Semavi (1962). “Bursa’da Osman ve Orhan Gazi Türbeleri”, Vakıflar Dergisi, 5, Ankara: 131-147.
Galota, Anna (2000). “Oğuz Efsanesi ve Osmanlı Devleti’nin Kökenleri: Bir İnceleme”, Osmanlı Beyliği, (ed. Elizabeth A. Zachariadou) Türk Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul: 41-61.
Geyikoğlu, H (2001-2002). “Antalya’nın İlk Türk Mülki Amiri ve Kumandanı Mübarizettin Ertokuş’un Faaliyetleri ve Eserleri”, Adalya, V : 187-201.
Gıbbons, H. Adams (1916). The Foundation of the Ottoman Empire, Oxford.
Gıbbons, H. Adams (1998). Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu, 21. Yüzyıl Yayınları, Ankara.
Göyünç, Nejat (1973). Osmanlı İmparatorluğu Hakkında Bazı Düşünceler, Ay Yıldız Matbaası, Ankara.
Hoca Sadettin Efendi (1999). Tacü’t Tevarih (Çev. İ. Parmaksızoğlu), I-V, Kültür Bakanlığı Yayınları, Eskişehir.
Imber, Colin (2000). “Osmanlı Hanedan Efsanesi”, Söğütten İstanbul’a, (derleyen: Oktay Özel, Mehmet Öz) İmge Yayınları, Ankara: 243-270.
Imber, Colin (2002). “Erken Osmanlı Tarihinde İdealler ve Meşruiyet”, Kanuni ve Çağı, Yeniçağda Osmanlı Dünyası, (Ed. Metin Kunt, Christine Woodhead), Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul: 138-154.
İbn Batuta (2004). İbn Batuta Seyahatnamesi, I-II, (Çev. A. Sait Aykut) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Kafadar, Cemal (1996). Between Two Worlds, The Construction of the Ottoman State, University of California Press, Berkeley- Los Angeles.
Köprülü, Fuat (1935). Les Origines de I’Empire Ottoman, Paris.
Köprülü, Fuat (1984). Osmanlı Devletinin Doğuşu, Türk Tarih Kurumu Tayınları, Ankara.
Köprülü, Fuat (2004). Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Akçağ Yayınları, Ankara.
Kuban, Doğan (1998). Sinan’ın Sanatı ve Selimiye, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Küçük, Cevdet (1985), “Osmanlılarda Millet Sistemi ve Tanzimat” Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.4, İstanbul: 1007-1024.
Lütfi Paşa (2001). Lütfi Paşa ve Tevarih-i Al-i Osman, (Çev. Kayhan Atik), Kültür Bakanlığı, Ankara.
Mehmed Halife (1986), Tarih-i Gılmani, (Haz. Kamil Su) Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Mehmed Neşri (1987), Kitab-ı Cihan-nüma, I-II. (Haz. F.R. Unat ve M.A. Köymen), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
Oruç Bey (1972), Oruç Beğ Tarihi, (haz. Nihal Atsız), Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul.
Ögel, Bahadddin (1982), Türklerde Devlet Anlayışı (13. yy. sonlarına kadar), Başbakanlık Basımevi, Ankara.
Pamaksızoğlu, İsmet (1982), Türklerde Devlet Anlayışı (İmparatorluk Devri 1299-1789), Başbakanlık Basımevi, Ankara.
Parmaksızoğlu, İsmet (1999), “Giriş”, Tacü’t Tevarih (Çev. İ. Parmaksızoğlu), I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Eskişehir.
Sahillioğlu, Halil (1996). “İkinci Keykavus’un Bir Mülknamesi”, Vakıflar Dergisi, VIII: 57-69.
Solakzade Mehmed Hemdemi Çelebi (1989), Solakzade Tarihi, I, (Haz.Vahit Çabuk), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Taneri, Aydın (1997), Türk Devlet Geleneği, Milli Eğitim Bakanlığı,İstanbul.
Taneri, Aydın (1978), Osmanlı Devletinin Kuruluş Döneminde Hükümdarlık Kurumunun Gelişmesi ve Saray Hayatı Teşkilatı, Ankara.
Timur, Taner (1994), Osmanlı Toplumsal Düzeni, İmge Kitapevi, Ankara.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2003), Osmanlı Tarihi, I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, (8.baskı), Ankara.
Tüfekçioğlu, Abdülhamit (2001). Erken Dönem Osmanlı Mimarisinde Yazı, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
Wıttek, Paul (1938), The Rise of the Ottoman Empire, Londra.
Wıttek, Paul (1995), Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu, (Çev. Fatmagül Berktay) Pencere Yayınları, İstanbul.
Yetkin Suut Kemal (1960), “Beylikler Devri Sanatından Klasik Türk Sanatına” V. Türk Tarih Kongresi: 257-266.