Eklerin Öğretimi Üzerine Bir İki Söz

Türkçe, yapı bakımından sondan eklemeli bir dildir. Gerek yeni kavramlara karşılık yaparken, gerek sözcükleri başka sözcüklere bağlarken eklerden yararlanırız. Türkçenin eklemeli yapısı, eklerin değerini artırmakta, onları ön plana çıkarmaktadır. Ekler; sözlük anlamı olmayan, ama görev anlamları olan dil birimleri olduklarından, diğer dil birimleri gibi hem görevsel, hem anlamsal işlevleri bakımından değerlendirilmeli; bulunduğu yerdeki iki işlevi de açıkça ortaya konmalıdır. İşlevlerinin sağlıklı belirlenebilmesi için, ait olduğu bütün içinde ele alınmalı; bulundukları yere katkıları belirlenmelidir. Ancak o zaman dilin mantığı kavranacak, daha etkili ve yetkin bir Türkçeye ulaşılacaktır.

Some Thoughts on Teaching Affixes

Turkish is an agglutinative language and in Turkish affixes are the language units that are used to produce words for new concepts. This makes affixes an important part of the language. Affixes do not have lexical meaning but they have grammatical meaning. Therefore, they should be analyzed in terms of both lexical and syntactic functionality and function of an affix in a word should be described in terms of both of these aspects. It is important to take the context into consideration in order to determine the functionality of an affix successfully which will yield a better comprehension of logic of the language and hence its usage in a more effective way.

PDF

___

Adalı, Oya (1979); Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, Ankara: TDK Yayınları.
Atabay, Neşe ve diğerleri (yöneten: Doğan Aksan) (1983); Sözcük Türleri, Ankara: TDK Yayınları:421.
Banguoğlu, Tahsin (1974) Türkçenin Grameri, İstanbul: Baha Matbaası.
Bilgegil, Kaya (1963); Türkçe Dilbilgisi, İstanbul: Güzel İstanbul Matbaası.
Bozkurt, Fuat (1995); Türkiye Türkçesi, İstanbul: Cem Yayınevi.
Delice, İbrahim (2000); “Türk Dilinde İşlevsel Ek Tasnifi Denemesi”, Türklük Bilimi Araştırmaları , 9. sayı, s. 135-149, Sivas.
Demiray, Kemal (1970) Temel Dilbilgisi, İstanbul.
Ediskun, Haydar (1988); Türk Dilbilgisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Eker, Süer (2003); Çağdaş Türk Dili, Ankara: Grafiker Yayınları:7, 2. baskı.
Ergin, Muharrem (1998); Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Basın/ Yayım/ Tanıtım.
Gencan, Tahir Nejat (1979); Dilbilgisi, Ankara: TDK Yayınları, 4.baskı.
Gülensoy, Tuncer (2000); Türkçe El Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları: 307, Kaynak Eserler: 96.
Gülsevin, Gürer (1997 a); Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara: TDK Yayınları:673.
Gülsevin, Gürer (1997 c); “Türkiye Türkçesinde Zaman ve Kip Çekiminde Birleşik Yapılar Üzerine”, (VIII. Milletler Arası Türkoloji Kongresi, İstanbul 1999) Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten , s. 215-224, Ankara: Türk Dil Kurumu.
Hengirmen, Mehmet (1997); Türkçe Dilbilgisi, Ankara: Engin Yayınları.
Koç, Nurettin (1996); Yeni Dilbilgisi, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Korkmaz, Zeynep (2003); Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: TDK Yayınları:827.
Kurum Yayını: TDK (1999) Türk Gramerinin Sorunları II, Ankara: TDK Yayınları:718.
Şimşek, Rasim (1987); Örnekleriyle Türkçe Sözdizimi, Trabzon: Kuzey Gazetecilik Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş.
Yücel, Bilâl (2000); “Türkiye Türkçesinde Zarf-fiil Eklerinin Yapı Bakımından Sınıflandırılması”, Türklük Bilimi Araştırmaları, 9. sayı, s. 75-114, Sivas.
Zülfikar, Hazma (1980); Yabancılar İçin Türkçe Dilbilgisi, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.