BALIKESİRLİ RÂSİH VE BÜLGATÜ’L-AHBÂB ADLI ESERİ

19. yüzyıla kadar yüksek zümreye özgü olan adabımuaşeret kitapları, teknik gelişmeler ve Batılılaşma hareketleriyle beraber halkın da ulaşabildiği eserler haline gelmiştir. Bu dönemden önce yazılmış eserlerden biri de Balıkesirli Râsih tarafından yazılan Bülgatü’l-Ahbâb adlı eserdir. 17 ila 18. yüzyıllarda yaşamış olan, Râsih Ahmed Beg olarak da bilinen Balıkesirli Râsih’in, mensubu olduğu köklü aileye rağmen, hayatı hakkında henüz fazla bilgiye sahip değiliz. Kendisine atfedilen üstine redifli gazeli dışında Râsih’in diğer eserleri fazla bilinmemekle beraber, bunlardan birisi de Bülgatü’l-Ahbâb adlı, görgü kurallarından tarihsel olaylara kadar pek çok farklı konudan bahsettiği sosyal ve siyasal eseridir. Bugüne kadar hiç çalışılmamış olan Bülgatü’l-Ahbâb’ın pek çok nüshası bulunmaktadır. Bu çalışmada Râsih ve Bülgatü’l-Ahbâb hakkında bilgiler verilmeye çalışılacaktır.

Râsih of Balıkesir and His Bülgatü’l-Ahbâb Work

The forms of politeness books, which were specific to the elite groups until the 19th century, have become works that are also accessible to the public with the technical developments and Westernization movements. One of the works has written before this period is Bülgatü’l-Ahbâb written by Balıkesirli Râsih. We do not have enough information about his life despite the deep-rooted family of Balıkesirli Râsih that also known as Râsih Ahmed Beg, who lived in the 17th and 18th centuries. Except from his repeated voiced ode which named “üstine” is referred to him, the other works of him are not known well. One of these works is Bülgatü’l-Ahbâb, a social and political book in which he discusses many different subjects from manners to historical events. Bülgatü’l-Ahbâb, which has never studied before, has many copies. In this study, it is aimed to give information about Râsih and and his work Bülgatü’l-Ahbâb.

PDF

___

Akkaya, Hüseyin (2007). “Râsih Bey’in Üstine Redifli Meşhur Gazelinde İkilemelerin Kullanılışı”. Turkish Studies, C. 2, S. 3, s. 25- 31.
Balıkesirli Râsih. Bülgatü’l-Ahbâb. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, TY01491.
Bulut, Abdullah (1998). Sofyalı Yusuf Rasih Hayatı, Edebi Şahsiyeti, Divanı’nın Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. 2. Eren, Muhammed (1994). Zağnos Paşa. Balıkesir: Kültür ve Eğitim Vakfı.
Evliya Çelebi (2005), Evliya Çelebi Seyahatnamesi 9. Kitap. Haz: Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman ve Robert Dankoff, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Güneş Yağcı, Zübeyde (2009). “Bir İsyan ve Etkileri: Balıkesir’de İlyas Paşa İsyanı”. Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör, Samsun: Etüt Yayınları, s. 65-82.
Kahraman, Bahattin (2003). “Balıkesirli Rasih”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 6, S. 10, s. 61-74.
Kartallıoğlu, Yavuz (2011). Klasik Osmanlı Türkçesinde Eklerin Ses Düzeni. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Önler, Zafer (2014). “Sesbilgisi ve Yazı İle Olan İlişki”. Türk Dil Bilgisi Toplantıları 2 Ses ve Şekil Bilgisi Sempozyumu.
Önler, Zafer (2018). “Osmanlı Dönemi Metinlerinde Sesbilgisi Sorunları”. Semih Tezcan ve Türkoloji Sempozyumu.
Salim (1315). Tezkire-i Salim. İstanbul: İkdam Matbaası.
Şahin, Hatice (2006). “Türkçede Şimdiki Zaman Eklerinin Zaman Belirleyicilerle Kullanımı”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 11, s. 213-221.
Timurtaş, Faruk Kadri (1977). Eski Türkiye Türkçesi. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
Tunç Yaşar, Fatma (2016). “Âdâb-ı Muâşeret”. İslâm Ansiklopedisi, Ek-1, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 34-36.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1983). Osmanlı Tarihi 3. Cilt 1. Kısım. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Yekbaş, Hakan (2013). Divan Şiirinde Ashab-ı Kehf ve Raşih’in Ashabı Kehf Mesnevisi. İstanbul: Kitabevi Yayınları.