ROMA DÖNEMİNDE LYKAONİA BÖLGESİ SU TANRISI KÜLTLERİ

Klasik Çağ’da, Konya ve Karaman’ı içine alan bölgeye Lykaonia denilmektedir. Lykaonia adının ise, Hititler dönemindeki Lukka’dan kaynaklandığı kabul edilir. Antik kaynaklarda Lykaonia’ya ilişkin olarak çok değişik sınır tanımlamaları verilmektedir. Antik Çağ’da Lykaonia’nın batısında Phrygia Paroreus, doğusunda Laranda ve Kybistra, güneyinde Antik İsauria, Homanades ve Doğu Pisidia yer almaktadır. Dolayısıyla Lykaonia Bölgesi, Anadolu’nun merkezinde bulunmasından dolayı kültürel bir yoğunluk ve çeşitliliğe sahip olmuştur. İnsanoğlunun var olduğu her coğrafyada olduğu gibi bu bölgede de inanç sistemi, tanrıya ya da tanrılara kült varlığını sürdürmüştür. Nitekim bölgede yapılan araştırmalarda Roma Dönemi içerisinde su tanrıları diye tanımladığımız nehir tanrıları ve deniz tanrısı Poseidon’a ait kültlerin varlığı saptanmıştır. Yeni araştırmalarla güncellenen bu kültsel duruma ilişkin verilere sikkeler, çeşitli yollarla gün yüzüne çıkan kabartmalı kaya anıtı, mimari blok, mezar yapılarına ilişkin betimli ve yazıtlı arkeolojik malzemeler yoluyla ulaşılmaktadır.

Water God Cults of Lykaonia Region in Roman Period

The region that involved Konya and Karaman in Classical Age is called as Lykaonia. About the name of Lykaonia, it is accepted that this name is rooted in Lukka in Hittites period. A far cry boundary definitions relating to Lykaonia are given in ancient sources. In an ancient age, there was Phrygia Paroreus in the west of Lykaonia; Laranda and Kybistra in the east of Lykaonia; Ancient İsauria, Homanades and East Pisidia in the south of Lykaonia. Accordingly, since Lykaonia region is at the center of Anatolia, there was a cultural intensity and variety. As in every geography where human beings exist, belief system continued it’s cult existence for god or the gods. However, the studies conducted in the region determined the existence of the cults that belong to river gods and Poseidon in the Roman period. The data related to this cults situation, which is updated with new researches, is reached by means of archaeological materials depicted and depicted on grave structures, on the embossed rock monument unearthed in various ways, architectural block, coins.

PDF

___

Aulock, Hans Von (1976). Münzen und Städte Lykaoniens. Tübingen: Istanbuler Mitteilungen, Beiheft 16.
Baldıran, Asuman (2009). “Taşkent İlçesi ve Civarı 2007 Yılı Yüzey Araştırması Raporu”. 26. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 26-30 Mayıs 2008, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, C. 1, s. 313- 332.
Baldıran, Asuman (2010). “Taşkent-Seydişehir 2008 Yılı Yüzey Araştırmaları”. 27. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 25-29 Mayıs 2009, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, C. 1, s. 121-134.
Baldıran, Asuman (2012). “Yeni Örneklerle Lykaonia Bölgesi Kültleri”. Stratonikeia’dan Lagina’ya. Ahmet Adil Tırpan Armağanı. İstanbul: Ege Yayınları.
Buckler, William Hepburn vd. (1924). “Asia Minor, Monuments from Iconium, Lycaonia and Isauria”. The Journal of Roman Studies. C. 14, s. 24-84.
Calder, William Moir ve George Ewart Bean (1958). A Classical Map of Asia Minor. London: British Institute of Archaeology.
BMC Sicily (1963). Catalogue of Greek Coins. Ed. Reginald Stuart Poole, London: Trustees of the British Museum.
Belke, Klaus ve Marcell Restle (1984). Galatien und Lykaonien. Österreichische Akademie Der Wissenschaften. Tabula Imperii Byzantini. Herbert Hunger. Band-4, Wien.
Cahn, Hilliard (1981). “Amenanos”. LIMC I/2. S. 7.
Delemen, İnci. (1993). Anadolu’da Atlı Tanrılar. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Delemen, İnci. (1999). Anatolien Rider – Gods. Bonn: Asia Minor Studien, Band 35.
Dugas, Charles vd. (1924). “Le sanctuaire d’Aléa Athéna à Tégée au IVe siècle”. Paris, 1, s. 90.
Göktürk, Tevfik (1996). Anadolu Medeniyetleri Müzesi yıllığı. Ankara: Sayı X.
Imhoof-Blumer, Friedrich (1923). Fluss und Meergötter auf griechischen und römischen Münzen (personifikationen der gewässer). Au siège de la Société.
Keller, Otto (1909). Die Antike Tierwelt. Saugetiere: Leipzing. Malten, Ludolf (1914). Das Pferd im Totenglauben. Jahrbuch des Deutschen ArchäologischenInstituts. S. 29, s. 179-255.
Mclean, Bradley Hudson (2002). Grek and Latin Inscriptions in the Konya Archaeological Museum. Ankara: RECAM IV.
Ostrowski, Janusz (1991). Personifications of Rivers in Greek and Roman Art. Cracow: Jagiellonian University Press.
Pausanias (1964). Periegesis tes Hellados. Description of Greece I-V. Çev: William Heanry Samuel Jones, London: The Loeb Classical Library.
Plinius (1958). Natural History. Çev. Human Resources Rackham, London: The Loeb Classical Library.
Ruge, William (1927). Lykaonia maddesi. Paulys Realencyclopädie Der Classischen Altertumswiisenschaft. J. B. Metzlersche Verlagsbuchhandlung Stutgart.
Strabon, (1993). Antik Anadolu Coğrafyası. (Geogrqphika; Xll, XIII, XIV). Çev. A. Pekman. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Swoboda, Heinrich vd. (1935). Denkmaler aus Lykaonien, Pamphylien und Isaurien. Wien: R. M. Rohrer.
Weiss, Carina (1986). Griechische Flussgottheiten in Vorhellenisticher. Zeit: Würzburg.
Wiesner, Joseph (1968). “Fahren und Reiten”. ArchHom 1/F, s. 110- 114.
Wüst, Ernst (1953). “Poseidon”. In Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band XXII,1. Stuttgart Sp., s. 446-557.
Yılmaz, Mustafa (2005). İsauria - Bozkır Çevresinin Antik Tarihi ve Eserleri. Konya: Kişisel Yayınları.
Xenophon (1998). Anabasis I (Onbinlerin Dönüşü). Çev. Tanju Gökçol. İstanbul: Sosyal Yayınları.
Zoroğlu, Kamil Levent (1988). “Doğu Dağlık Kilikya 1987 Yılı Araştırması”. AST VI, s. 393-406.