FÜTÜRİZM SANAT AKIMININ OLUŞUMUNDA FOTOĞRAFIN ÖNEMİ

Bir sanat tarihi araştırması olan ve sanat eğitimine katkı sağlamayı amaçlayanbu makalede, Fütürizm sanat akımına ve bu akımın oluşumunda fotoğrafın önemineyönelik bir değerlendirme yapılmıştır. Fütürizm, 1909 yılında Marinetti tarafındanyayınlanan bir manifestoyla İtalya’da ortaya çıkan avangart bir sanat akımıdır. Etkisi1944 yılında Marinetti’nin ölümüne kadar sürmüştür. Resim, heykel, müzik, şiir,edebiyat, tiyatro, mimarlık, fotoğraf ve sinema gibi birНok farklı disiplin iНerisindeetkisini göstermiş olan Fütürizm, Vortisizm, Konstrüktivizm, Süprematizm ve Dadahareketlerine kaynaklık etmiştir. Dünyayı değiştirme amacı taşıyan Fütürist sanatНılar,cesareti, saldırganlığı ve isyanı yücelterek, geçmişe ve geleneksel sanat anlayışınameydan okumuşlardır. Teknolojinin makinelerle birlikte modern hayata getirdiğihareketi, enerjiyi, değişimi, hızı ve dinamizmi yapıtlarına konu edinmişlerdir. Buanlamda bir makine tarafından üretilen fotografik görüntü, geleneksel olmayanüslubu, hareket, hız ve enerji olgularını görselleştirme biçimiyle, Fütürizminoluşumunda etkili bir rol oynamıştır. Özellikle Fütürist ressamlar, Empresyonizm,Puantilizm ve Kübizm’in resmetme tekniklerinin yanı sıra, fotoğraf makinesininyüksek enstanteneyle zamanın kısa bir anı’nı durdurabilme ve düşük enstanteneyle dezamanın akışkanlığını hareket halinde gösterebilme özelliklerinden faydalanmışlardır.Muybridge’in farklı duyarkatlar üzerinde kaydettiği hareket analizleri, Marey’in aynıgörüntüde bir araya getirdiği hareketin Нoklu katmanları, Bragaglia kardeşlerinhareketi hayaletimsi bir görüntüye dönüştüren uzun pozlamaları, Fütürist sanatНılar iНin Ъnemli bir ilham kaynağı olmuştur.

THE IMPORTANCE OF PHOTOGRAPHY IN FORMATION OF THE FUTURISM ART MOVEMENT

This article, which is an art history research and aims to contribute to artseducation, has revealed the importance of the photography in formation of theFuturism art movement. Futurism is an avant-garde art movement which emergedwith a manifesto published by Marinetti in Italy in 1909. It’s effect lasted until thedeath of Marinetti in 1944. Futurism which showed the effect in many differentdisciplines such as painting, sculpture, music, poetry, literature, theater, architecture,photography and cinema, had been the source of the Vorticism, Constructivism,Suprematism and Dada movement. Futurist artists who was aiming to change theworld, challanged the traditional artistic approach by glorifying courage, aggressionand rebellion. They emphasized the action, energy, change, speed and dynamismwhich included to modern life with machines of technology in their art works. In thiscontext, the photographic image produced by a machine played an influential role byuntraditional visualization style of the facts of action, speed and energy in theformation of Futurism. Especially Futurist painters benefited from the features ofcamera which was able to show moving the flow of time by slow shutter speed andstop a short moment of time by fast shutter speed as well as Impressionism,Pointillism and Cubism paint techniques. Muybridge’s motion analyses recorded ondifferent photographic emulsion, Marey’s different moments of the action broughttogether in the same image, Bragaglia brothers’ long exposures which transform a ghostly image to the

___

  • Batur, Enis. Modernizmin Serüveni. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002.
  • Frizot, Michel. A New History of Photography. Köln: Könemann, 1998.
  • “Fütürizm: Avangardın Faşizm’le İttifakı”. Çev. Kuyaş Öz ve Mehmet Kabala.
  • Arredamento Mimarlık Tasarım Kültür Dergisi 132 (Ocak 2001): 62-73.
  • Genç, Adem. Dada. Yayımlanmamış doktora tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, 1983.
  • Guggenheim Foundation. “Italian Futurism 1909-1944: Photography” (1 Eylül 2014) 22 Ocak 2015. http://exhibitions.guggenheim.org/futurism/photography/
  • Hannavy, John, ed. Encyclopedia of Nineteenth-Century Photography. New York: Routledge, 2008.
  • Lynton, Norbert. Modern Sanatın Öyküsü. Çev. Cevat Çapan ve Sadi Öziş. İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları, 1991.
  • Marinetti, Filippo Tommaso. “The Founding and Manifesto of Futurism” (20 Şubat 1909) 20 Şubat 2015. http://www.italianfuturism.org/manifestos/foundingmanifesto/
  • Simber, Atay. “Uğur Okçu - Movement Sergisi Üzerine” (05 Ocak 1997) 18 Şubat 2015. http://x-hall.ada.net.tr/movement/yorumlar/scanograph.htm
  • Topçuoğlu, Nazif. İyi Fotoğraf Nasıl Oluyor,Yani?. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1992. Tuncay, Yiğit. “Mayakovski ve Fütürizm” (18 Haziran 1998) 08 Ocak 2015.
  • http://www.halksahnesi.org/incelemeler/mayakovski/mayakovski.htm Turani, Adnan. Dünya Sanat Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1983.
  • Warren, Lynne. Encyclopedia of Twentieth-Century Photography. New York: Routledge, 2006.