TÜRKİYE’DE TURUNÇGİL ÜRETİMİNDE İÇ TİCARET HADLERİ

Tarım sektörü, sadece hızla artan şehir nüfusunun besin ihtiyaçlarını karşılayan bir sektör olarak değil aynı zamanda ekonomik kalkınmanın finansmanını sağlayacak önemli bir kaynak olarak ele alınmaktadır. Sektörler arası kaynak aktarımının yönü, sektörlerin enflasyon bakısı altında kalması yönünden önem taşımaktadır. Ekonomide dengeli gelişme, sektörlerin girdi ve çıktı ilişkilerinin yani sektörel bölüşüm ilişkilerinin yönlendirmesi ile mümkün olmaktadır. İç ticaret hadleri sektörler arası kaynak aktarımının yönünü belirlemek amacıyla kullanılan göstergelerden biridir. İç ticaret hadlerinin tarım sektörünün ekonomik refah değişmelerini göstermesi bakımından önemi büyüktür. Bu nedenle tarım politikalarının iç ticaret hadleri göz önüne alınarak yapılması büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada, turunçgil ürünlerinin iç ticaret hadleri 2003-2017 dönemi içinde ne yönde değiştiğini belirlemek amaçlanmıştır. Turunçgil ürünleri için iç ticaret hadleri; net değişim hadleri kapsamında yurt içi üretici fiyat endeksin ve çiftçi eline geçen fiyatlar endeksine göre hesaplanmıştır. Araştırma konusu olan dönem itibariyle iç ticaret hadleri tarım lehine bir seyir izlese de özellikle turunçgiller için iç ticaret hadlerinde bir azalma söz konusudur. Tarım kesimi için çiftçinin eline geçen fiyatlar endeksine göre iç ticaret hadleri incelendiğinde turunçgil üreticisinin fiyatlardaki değişmelerden daha fazla etkilendiği söylenebilir. İncelenen dönem içerisinde turunçgil üreticilerinin enflasyon artışından etkilenme oranları artmış ve reel satın alma gücünde önemli ölçüde azalma yaşanmıştır. Turunçgil ürünlerine verilen desteklerin artırılması gerekmektedir. Turunçgil üreticilerin enflasyonun fiyat baskısı altında kalmaması ve daha az etkilenmesi için gübre, mazot ve sertifikalı fidan desteği oldukça önemlidir.

INTERNAL TERMS OF TRADE FOR CITRUS PRODUCTION IN TURKEY M.Nisa MENCET YELBOĞA

The agriculturesector is considered not only as a sector that meets the nutritional needs of the rapidly increasing urban population but also as an important resource that will provide financing for economic development. The direction of inter sectoral resource transfer is important in terms of keeping the sector sunder inflationary pressure. Balanced development in the economy is possible with the input and output relations of the sectors, i.e. sectoral distribution relations. The internal terms of trade are one of the indicators used to determine the direction of resource transfer between sectors. The internal terms of trade are of great importance in terms of showing the changes in the economic welfare of the agriculturalsector. For this reason, it is very important that the agricultural policies are made by taking into consideration the internal terms of trade. In this study, it was aimed to determine the change in the internal terms of trade of citrus products during the period of 2003-2017. The internal terms of trade for citrus products were calculated according to the in-country producer price index and the farmers' price index in the context of net change rates. As of the research period, the internal terms of trade have followed a course in favor of agriculture, but there has been a decrease in the terms of domestic trade for citrus. When the internal terms of trade are examined according to the prices received by farmers’ index for the agricultural sector,

___