YENİ BİR İHTİLÂC-NÂME METNİ ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER

Geleceğe dair kuşku, merak ve meçhul olanı öğrenme gayesi, yaradılıştan bu yana insanoğlu için ciddi bir sorunsal olmuştur. Bu sorunsalı aşıp geleceğe dair bilinmezleri keşfetme ve hayatına bu doğrultuda yön verme arzusu neticesinde, insanların yüzyıllar boyunca nesne, yiyecek ve içecek; ya da seğiren beden uzuvları aracılığıyla meçhul olanı öğrenmeye yönelik adımlar attıkları görülmektedir. Gaybî ilimlerin toplumların günlük yaşayışında yarattığı bu hükümranlık, edebi metinlere de intikal etmiş ve bunun sonucunda mensur ya da manzum; müellifi bilinen veya bilinmeyen birçok metin kaleme alınmıştır. Bunun en bilinen örneklerinden biri, kültürümüze seğir-nâme ya da ihtilâc-nâme adlarıyla yerleşen ve vücuttaki uzuvların seğirmesi neticesinde geleceğin yorumlanması olarak tarif edilen fal türüdür. Çalışmamız, Digital Vatican Library’de Borg.turc.79 koduyla yer alan ve seğirmelere dair bilgiler içeren İhtilâc-nâme başlıklı metnin çevriyazımını yapıp dönemi içindeki önemini belirtmek amacıyla kaleme alınmıştır. Toplam 137 seğirmeye yer verilen eserde seğiren uzuvlar ve gelecekle ilgili tahmin edilen sonuçlar, metnin çevriyazımı yapılmadan önce tablo halinde sunulmuştur.

___

  • ÇELEBİ Katip (2014). Keşf-el-zunun I, (Haz.: Şerafettin Yaltkaya ve Kilisli Rıfat Bilge). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • DUVARCI Ayşe (1993). Türkiye'de Falcılık Geleneği İle Bu Konuda İki Eser, Ankara: Ersa Matbaası.
  • EROĞLU Süleyman (2017). “Seğir-nāme A Copy in Riccardiana Library, Florence”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 33, s. 671-695.
  • ERSOYLU Halil (1985). “Seğir-nâme”, TDAY (Belleten), s. 27-48.
  • HANÇERLİOĞLU Orhan (2011). İslam İnançları Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • İhtilâc-nâme, https://digi.vatlib.it/view/MSS_Borg.turc.79. ET: 05. 06. 2018.
  • MENGİ Mine (1977). “Kıyafetnameler Üzerine”, TDAY-Belleten, s. 299-309.
  • ÖZÇELİK Saadettin (1996). “Bir İhtilac-Name Üzerine”, Millî Folklor, S: 31-32, s. 98-111.
  • SÜMBÜLLÜ Yusuf Ziya (2010). Seğirname, Erzurum: Fenomen Yayıncılık.