YENİ BİR İHTİLÂC-NÂME METNİ ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER
Geleceğe
dair kuşku, merak ve meçhul olanı öğrenme gayesi, yaradılıştan bu yana
insanoğlu için ciddi bir sorunsal olmuştur. Bu sorunsalı aşıp geleceğe dair
bilinmezleri keşfetme ve hayatına bu doğrultuda yön verme arzusu neticesinde,
insanların yüzyıllar boyunca nesne, yiyecek ve içecek; ya da seğiren beden
uzuvları aracılığıyla meçhul olanı öğrenmeye yönelik
adımlar attıkları görülmektedir. Gaybî ilimlerin toplumların günlük yaşayışında
yarattığı bu hükümranlık, edebi metinlere de intikal etmiş ve bunun sonucunda
mensur ya da manzum; müellifi bilinen veya bilinmeyen birçok metin kaleme
alınmıştır. Bunun en bilinen örneklerinden biri, kültürümüze seğir-nâme ya da
ihtilâc-nâme adlarıyla yerleşen ve vücuttaki uzuvların seğirmesi neticesinde
geleceğin yorumlanması olarak tarif edilen fal türüdür. Çalışmamız, Digital
Vatican Library’de Borg.turc.79 koduyla yer alan ve seğirmelere dair
bilgiler içeren İhtilâc-nâme başlıklı metnin çevriyazımını yapıp dönemi
içindeki önemini belirtmek amacıyla kaleme alınmıştır. Toplam 137 seğirmeye yer
verilen eserde seğiren uzuvlar ve gelecekle ilgili tahmin edilen sonuçlar,
metnin çevriyazımı yapılmadan önce tablo halinde sunulmuştur.
___
- ÇELEBİ Katip (2014). Keşf-el-zunun I, (Haz.: Şerafettin Yaltkaya ve Kilisli Rıfat Bilge). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- DUVARCI Ayşe (1993). Türkiye'de Falcılık Geleneği İle Bu Konuda İki Eser, Ankara: Ersa Matbaası.
- EROĞLU Süleyman (2017). “Seğir-nāme A Copy in Riccardiana Library, Florence”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 33, s. 671-695.
- ERSOYLU Halil (1985). “Seğir-nâme”, TDAY (Belleten), s. 27-48.
- HANÇERLİOĞLU Orhan (2011). İslam İnançları Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- İhtilâc-nâme, https://digi.vatlib.it/view/MSS_Borg.turc.79. ET: 05. 06. 2018.
- MENGİ Mine (1977). “Kıyafetnameler Üzerine”, TDAY-Belleten, s. 299-309.
- ÖZÇELİK Saadettin (1996). “Bir İhtilac-Name Üzerine”, Millî Folklor, S: 31-32, s. 98-111.
- SÜMBÜLLÜ Yusuf Ziya (2010). Seğirname, Erzurum: Fenomen Yayıncılık.