MUŞ-BULANIK TEREKEME AĞZI

Terekeme Türkleri halk kültürü itibariyle bir hazinedir. Bu geniş malzemenin diğer Türk halklarının kültürleri ile karşılaştırılmalarının yapılabilmesi için dil ve kültür hazinelerinin tespitlerinin yapılması gerekmektedir. Kars, Tiflis, Bakü üçgeni arasındaki ve çevresindeki topraklar Terekemelerin doğal ana yurtlarıdır. Muş-Bulanık ilçesine 1926-1932 yıllarında Gürcistan ve Kars bölgelerinden göç ederek yerleşmişlerdir. Terekemeler Türkçe'nin kendilerine has bir ağzını konuşmaktadırlar. Esas olarak Türkiye’de bu görüldüğü kadarıyla asimilasyona uğrayıp Doğu Anadolu ağızlarına karışmıştır. Muş ilinde yaşayan Terekemelerin ağızlarında tespit edilen önemli ses ve şekil bilgisi özellikleri yöre ağızları ile ilgili etkileşimleri değerlendirilmiştir. Muş ilinde yaşayan Terekemelerin ağızlarında tespit edilen önemli ses ve şekil bilgisi özellikleri sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ağız, Türkiye Türkçesi ağızları Muş-Terekeme ağzı,

MUŞ-BULANIK TEREKEME DIALECT

Terekeme Turks are a national treasury in terms of folk culture. Their treasuries of language and culture need to be identified to make a comparison between such huge set of materials and the cultures of other Turkish folks. Lands within the Kars, Tbilisi, Baku triangle and the surrounding area are the natural homelands of the Terekemes. They migrated from Georgia and Kars to Muş-Bulanık between 1926-1932 and settled there. Terekemes speak an idiosyncratic dialect of Turkish. In fact, this dialect has seemingly undergone assimilation and merged into the dialects of East Anatolia. Interactions between the significant phonological and morphological features found in the dialects of Terekemes living in Turkey and those of the regional dialects were evaluated in this study. Distinctive phonological and morphological features identified in the dialects of Terekemes living in Muş have been specified.

Keywords:

Dialect, dialects of Turkey Turkish, dialect of Muş-Terekemes,

PDF

___

BURAN, Ahmet (1999). Anadolu (Türkiye Türkçesi) Ağızlarının Karşılaştırmalı İncelemesi ve Bu Konu ile İlgili Sorunlar. Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, (9 Mayıs 1997, Ankara), Ankara.
CAFEROĞLU, Ahmet (1942) Doğu İllerimiz Ağızlarından Toplamalar, İstanbul.
ÇEBİ, Yılmaz, (972) Bulanık Ağzı, (Yayımlanmamış) Lisans Tezi, Erzurum. ERCİLASUN, Ahmet (1983) ERCİLASUN, Kars İli Ağızları-Ses Bilgisi, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara.
ERCİLASUN, Ahmet (1984) Doğu Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, VI. Milli Türkoloji
Kongresi 24-29 Eylül 1984, İstanbul, Türk Kültürü Araştırmaları, İbrahim Kafesoğlu Armağanı, Ankara.
ERGİN, Muharrem, (1981) Azeri Türkçesi, İstanbul.
GEDİKLİ, Yusuf, (1998) “Terekeme ne Demektir, Terekeme Kimdir” Tarih ve Medeniyeti, Kasım 1998, 56.sayı
GÜLENSOY, Tuncer-BURAN, Ahmet; (1994) Elazığ Yöresi Ağızlarından Derlemeler, TDK Yay.
KARAHAN, Leyla (1996) Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Ankara.
KIRZIOĞLU, Fahrettin, (1972) Kara Papaklar, Erzurum.
KORKMAZ, Zeynep, (1995), “Anadolu Ağızları Üzerindeki Araştırmaların Bugünkü
Durumu ve Karşılaştığı Sorunlar”, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, TDK Yayınları 629, C. II, Ankara. KORKMAZ, Zeynep, (1994), Güneybatı Anadolu Ağızları Yay. TDK Ankara 1994
ÖZMEN, Şeyda (2007) Muş-Merkez Ağzı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.