KIRIM HALK YIRLARINDA BELLİ BAŞLI SES BİLGİSİ ÖZELLİKLERİ

Bu çalışmada, Kırım-Tatar Türkçesiyle söylenmiş farklı ağız özellikleri taşıyan türkülerin belli başlı fonetik (ses bilgisi) özellikleri değerlendirilmiş ve türkülerde öne çıkan ağız farkları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kırım-Tatar halk yırlarından hareketle, Kırım-Tatar Türkçesinin temel üç ağız bölgesi arasındaki belirgin ses farkları, bölge ağızlarının yer yer birbirine etkisi ve Oğuz Türkçesinin tesiri ele alınmıştır. Kıpçak grubu lehçelerinden biri olan Kırım-Tatar Türkçesinin bilhassa Güney Ağız bölgesi üzerindeki ağızlarında Oğuz Türkçesinin izleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Halk yırı, Kırım-Tatar Türkçesi, ses olayı, ses değişmesi, Oğuz Türkçesi.

MARKED PHONETİCS SPECİALİTİES İN CRİMEA FOLK SONGS

In this Work, the folk songs which are song in Crimea-Tatar Turkish and have different dialect specialities, were evaluated according to marked phonetics specialties and then we tried to produce dialect differences. According to Crimea-Tatar folk songs, Crimea-Tatar Turkish distinct sound of the main differences between the three dialects of the region, places of mouth influence each other is discussed and the influence of Turkish Oguz. Kipchak group of Turkish “Crimea-Tatar dialect”, particularly in the area of South dialect were studied to determine the traces of Turkish Oguz, so We taked in hand Marks of Oğuz Turkish that are on Crimea dialects.

Keywords:

The folk song, Crimea-Tatar Turkish, sound event, sound changing, Oğuz Turkish,

PDF

___

Arat, Reşit Rahmeti, Kutadgu Bilig III İndeks, İstanbul–1979.
Arat, Reşit Rahmeti, “Türkçe Metinlere e/i Meselesine Dâir”, Makaleler Cilt I, Haz: Osman Fikri Sertkaya, Ankara–1987.
Bahşış, İlyas -Edem Nalbandov, Kırım Tatar Halk Yırları, Tavrida Yayınları, Akmescit– 1996.
Gemalmaz, Efrasiyap, Erzurum İli Ağızları II. Cilt, Ankara, 1995.
Ercilasun, Ahmet Bican, Türk Lehçeleri Grameri, Doç Dr. Zuhal Yüksel, Kırım Tatar Türkçesi Bölümü, Akçağ Yayınları, 1. Baskı/ Ankara 2007.
Kakuk, Zsuzsa, I. Kşnus’un derlemesinden yayımlanan KIRIM TATAR ŞARKILARI, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1993.
Kurtbilal, Niyar, “Kırım Tatarcası: Sudak Ağızları Üzerine Araştırmalar”, Turkish Studies/ Türkoloji Araştırmaları, Volume 2/ 2 spring 2007.
Sevortyan, E. V. (1966). “Krımsko-Tatarskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR Tyurskiye Yazıki, Moskva, s. 234-259.
Tuna, Osman Nedim, Ders Notları (Türk Dilbilgisi), Malatya.
Turan, Zikri, Artvin İli Yusufeli İlçesi Uşhum Köyü Ağzı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2006.
Türk, Vahit, “Türkçede Ön Seste Ünlü Düşmesi (Aphaeresis-Aphesis)Örnekleri”, VII. Milletlerarası Türkoloji Kongresinde Sunulan Bildiri.
Velicanov, Murtaza, “Kırım Tatar Halk Yırlarının Sözleri Hakkında”, Yıldız Dergisi, No: 2, Akmescit.