BİLDİRME EK(LER)İ OLARAK VERİLEN UNSURLARIN TÜRK DİLİNİN EKLEŞME DİZİSİNDEKİ YERİ

Türk dilinin ekleşme dizisinde görevli bazı morfemlere dair yapılan açıklamaların yapı bakımından bir analize tabi tutulmadan dilcilik geleneğimize yerleştiği ve bu haliyle öğretimin bir parçası haline geldiği yapılan bazı çalışmalarda ifade edilmektedir. Türk dilinin yapısının şekli merkeze alan bir bakış açısıyla değerlendirilmeye çalışılması, ekleşme dizisinde görevli Ø unsurların dikkate alınmaması ve dilimizin unsurlarının farklı yapıya sahip dillerin kategorileriyle açıklanmaya çalışılması görevli bir morfemin mahiyetinin doğru olarak tespit edilmesini engelleyen sebeplerden öne çıkanlardır. Türk dilinin ekleşme bilgisini, yapı özelliklerini dikkate alarak değerlendirme konusu yapan çalışmaların yerleşik algıları değiştirmedeki etkisinin tartışmalı olduğu ayrıca belirtilmelidir. Bu çalışmada, gramer çalışmalarımızda bildirme ek(ler)i olarak verilen unsurlar yerleşik dilcilik algısı bakımından sorgulanarak yapı bakımından analiz edilmiştir. Neticede, “bildirme ek(ler)i” başlığıyla verilen kategorinin aslında şahıs eklerinden herhangi bir yapı farkı göstermediği verilen örneklerle ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türk dili, ekleşme, bildirme ek(ler)i, şahıs eki

PDF

___

ALYILMAZ, Semra (2010), “Türkçede Olumsuz Fiillerin Geniş Zaman Biçimbirimi”, Turkish Studies, C. 5/4, s. 87-118.
CERİTOĞLU, Murat (2011), “Türkiye Türkçesinde Çok Görevli Eklerin Tespiti Ve Sınıflandırılması”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10(3):1239 -1248.
ERASLAN, Kemal (2012), Eski Uygur Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
ERGİN, Muharrem (2005), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım, İstanbul.
GEMALMAZ, Efrasiyab (2010), “STT’de İşaretsiz (/Ø/) Görev Ögeleri Üzerine”, Türkçenin Derin Yapısı içinde, Belen Yayıncılık, Ankara, s. 275-278.
KORKMAZ, Zeynep (2007), Gramer Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
MERT, Osman (2008) “Orhun Yazıtlarında Kullanılan İşaretsiz (/.Ø./) Görev Ögeleri”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 38, Erzurum, s.1-20.
TOPÇU, Çiğdem (2011), “Türkçede Sıfat fiil Kategorisi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
TURAN, Zikri (2008), “Gösterme Sıfat Fiili”, Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Armağanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
TÜRK, Vahit (2004), “Kutadgu Bilig Örneği ile Türkçede Ana Yardımcı Fiil (er-)” V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II 20-26 Eylül 2004, TDK Yay., Ankara, s. 2993-3006.