Osmanlı'nın görsel şiirleri I: Resim yazmak sanatı ve sadıki'ye ait bir müşeccerin tetkiki

Klâsik Türk edebiyatında görsel şiir, kimi şairlerin yeni ve farklı bir biçimde istif ettikleri mısralardan oluşmaktadır. Bu şiirlerin gelenekten ayrılan ya da ona başkaldıran bir yönü bulunmamaktadır. Osmanlılarda görsel şiirler, somut bir nesneyi resmeden şiirler ve soyut geometrik şekillerden oluşanlar olarak tasnif edilebilir. Makalede, ilk gruba giren ve bir servi ağacı resmeden Sâdıkî’ye ait bir görsel şiir incelenmiştir. Bu manzume ve benzerlerinden hareket edilerek, konu hakkında çeşitli yorumlar yapılmıştır.

Ottomans' visual poems I:The art of "Writing" picture and an examination of a müşeccer by Sadıki-

Visual poems in classical Turkish literature are formed by hemistichs arranged by some poets in new and various ways. These poems have not got an aspect of deviation or revolting against it in the traditional sense. The Ottomans’ figurative poems can be classified as poems drawn by concrete objects and those that form abstract geometrical figures. In this article a visual poem by Sâdıkî in the form of a cypress tree is examined. Taking this poem and similar ones as a starting point, various comments on the subject are made.

PDF

___

AMBROS, Edith G. (2007), “Apollinaire’e ‘Öncülük’ Eden 16. yy Şairi Meâlî: Ağaç Şeklinde Bir Osmanlı Figür Şiiri”, Türklük Bilgisi Araştırmaları Agâh Sırrı Levend Hatıra Sayısı I, vol. 24/1, Harvard University, s. 57-64.
ÇELEBİOĞLU, Âmil (1998), “Kültür ve Edebiyatımızda Şifre Alfabeleri”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, s. 505-518.
DOĞAN, Âbide; DEMİRKAN, Eser (1998), “Somut Şiir Üzerine Bir Deneme”, Türk Dili, S. 558, Ankara, s. 534-545.
ERGUN, Pervin (2004), Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
KARABEY, Turgut (2007), “Divan Şiirinde ‘Sapma’lar”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 32, Erzurum, s. 15-37.
KÖKSAL, M. Fatih (2004), “Divan Şiirin ‘Garîb’leri IV Bir Görsel Şiir veya Şiir İçre Şiir”, Berceste, S. 27, Kayseri, s. 13-15.
OKUYUCU, Cihan (2004), Divan Şiiri Estetiği, Leylâ ile Mecnun Yayıncılık, İstanbul,.
SARAÇ, M. Ali Yekta (2003), “Görsel Şiir”, Klâsik Edebiyat Bilgisi Belâgat, 3. baskı, Gökkubbe Yayınları, İstanbul. Şemseddin Sami (1317), Kâmûs-ı Türkî, Dersaadet.
TUMAN, Nail (2001), Tuhfe-i Nâilî -Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, (hzl. Cemal Kurnaz, Mustafa Tatçı), C. II, Bizim Büro Yayınları, Ankara.