ATTİLA İLHAN’IN “DUVAR” İSİMLİ ŞİİRİNİN TAHLİLİ
Attila İlhan, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin kendine özgüşairlerinden biridir. İlhan’ın hem bir “ben” şairi hem de “toplumcu” birşair olarak yarım yüzyılı aşan (65 yıl) şiir serüveni, üç temel safhada elealınmaktadır: Nazım Hikmet etkisiyle savaş, özgürlük, sömürü, insan/insanlık sevgisi gibi temaları işlediği “toplumcu geçekçi evre (1941-1954)”; kent insanının bunalımlı serüvenlerini ve “bireyin kendi varlığınıve evrendeki yerini sorguladığı evre (1954-1968)” ve “neoklasik dönem”(1968’den sonraki dönem). 1948 tarihinde yayımlanan ilk şiir kitabı “Duvar”, şairin, büyük ölçüde, toplumcu gerçekçiliğin Türkiye’deki önemliöncü isimlerinden Nazım Hikmet’in etkisinde kaleme aldığı ilk evreninürünüdür. Söz konusu kitapta yer alan şiirlerde genel olarak II. Dünya Savaşı’nın insanlığın hürriyetini kısıtlaması, ülke ayırt etmeksizin tüm dünya halklarına yaşattığı acılar ve bunlarla beraber “yurt ve dünya içinbarış; bütün insanlar için hürriyet ve mutluluk” gibi insanlığın geleceğinedair umutlar ve özlemler ele alınmaktadır. Özellikle “dünyakari”, “lilişan”“umumi ıstırap şarkısı”, “onlar bizi itham ediyor”, “karanlıkta kaynak yapan adam”, “harp kaldırımında aşk”, “sabaha kadar”, “düştü polonya kalesi”, “marianne”, “diliyar”, “lili marlen”, “heyamol” gibi –kimi nispetenuzun-şiirlerde, genelde, savaşın çağrıştırdığı hürriyet sevgisi/özlemi, esaret, ölüm gibi toplumsal temalar öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, şairinsöz konusu kitabına da adını veren “Duvar” şiiri zihniyet, yapı, tema, dilüslup ve ahenk başlıkları altında tahlil edilmiştir.
Analysing Attila İlhan’s “Duvar”
Attila İlhan is one of the distinctive poets of Turkish poetry in the Republic period. The adventure of poetry in Attila İlhan, a poet of “I” and a “socialist” in Turkish republic during the Republican period, over half a century (65 years) is considered in three fundamental stages: war, freedom, exploitation by the influence of Nazım Hikmet, “the socialist passing phase (1941-1954)”, in which the theme works like hu man / human love; (1954-1968) and “neoclassical period” (the period after 1968) in which the city man’s depressive adventures and” the question of the individual’s own existence and place in the world” (1954-1968). In his first book named Duvar and published in 1948, the poet is largely under the influence of Nazim Hikmet who is one of the major pioneers of the socialist realis in Turkey. The poems in the book deals with World War II's restriction on the freedom of mankind, the affliction suffered by all people in the world without discrimination, and also the hopes and expectations for future like “peace for the country and the world; freedom and happiness for all people”. Social themes such as liberty love/longing, bondage, and death evoked by war come to the forefront in relatively long poems like “dünyakari”, “lilişan” “umumi ıstırap şarkısı”, “onlar bizi itham ediyor”, “karanlıkta kaynak yapan adam”, “harp kaldırımında aşk”, “sabaha kadar”, “düştü polonya kalesi”, “marianne”, “diliyar”, “lili marlen”, “heyamol” particularly. In this study, the poem “Duvar”, which gave the name to the book in question, was analysed under the headings of mentality, structure, theme, language-style and rhythm.
___
- ÇELİK, Yakup (1997), Şubat Yolcusu Attila İlhan’ın Şiiri, Akçağ Yay., Ankara.
- ÇETİN, Nurullah (2013), Şiir Çözümleme Yöntemi, Öncü Kitap Yay., Ankara.
- İLHAN, Attila (2016), Duvar, (22. Basım), Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul.
- KAPLAN, Mehmet (2011), Şiir Tahlilleri 2 (Cumhuriyet Devri Türk Şiiri), Dergâh Yay., İstanbul.
- KORKMAZ, Ramazan - ÖZCAN, Tarık (2014), “Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yay., Ankara.
- MORAN, Berna (2002), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yay., İstanbul.
- EMİROĞLU, Öztürk (2008), Türkiye’de Edebiyat Toplulukları, Akçağ Yay., Ankara.
