AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN ROMAN YAZMA YÖNTEMİ

Modern hikâye ve roman Türk edebiyatında XIX. yüzyılınikinci yarısında tanınmaya başlanmıştır. Bu iki türün tercüme ve telif örnekleri aracılığıyla edebiyatımıza birçok yenilik girmiştir. Söz konusu yenilikler modern hikâye ve roman türlerinin barındırdığı yeni yazma/anlatma yöntemleri aracılığıyla okurların karşısına çıkarılmıştır. Ancak her yazarın üslubunun farklı olduğu da bilinen bir gerçektir. İlk telifhikâye ve roman yazarlarımızdan biri olan Ahmet Mithat Efendinin deerken dönem Türk romancılığında, benimsediği, kendine has bir yazmaanlayışı söz konusudur. Bu anlayış hem klasik edebiyatımızdan gelenhem de Batılı romandan alınan bazı yöntemlerle harmanlanmış bir yöntemdir. O sebeple bu makalede Ahmet Mithat Efendinin romanlarını yazarken kullandığı yöntemler roman sanatı bağlamında ele alınmıştır.

Ahmet Mithat Efendi s Method of Writing Novel

Modern story and novel in Turkish literature cameto be known in the second half of 19th century. Many innovations haveentered into our literature thanks to the examples of these two writing styles both in the form of translations and original written works. The innovations in question have become available for the readers through the newwriting/telling methods included in the types of modern story and novel.However, it is a known fact that every writer has a different style of writing. Ahmet Mithat Efendi, one of the early story and novel writers, alsohad his own perception of writing in the early period of the Turkish novelwriting. This perception is a method which emerged as a combination ofsome methods obtained partly from our classical literature and partly fromwestern novel. For this reason, the methods that Ahmet Mithat Efendiused in his novels have been dealt with in the context of the art of the novel.

PDF

___

AÇIKGÖZ, Namık (2012), Letâif-i Rivâyât'ta Anlatma Problemi, Ahmet Midhat Ef endi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 120-130.
Ahmet Mithat Efendi (1979), Romancı ve Hayat, Yeni Türk Edebiyatı Antoloj isi, hzl. Mehmet Kaplan-İnci Enginün-Birol Emil-Zeynep Kerman, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Yayınları Fakültesi, İstanbul, s. 63-69.
Ahmet Mithat Efendi (1999), Jön Türk, Hzl. Osman Gündüz, Akçağ Yayınları, Ankara.
Ahmet Mithat Efendi (2000/1), Cinli Han-Taaff üf -Gönüllü, hzl. Necat Birinci-Ali Şükrü Çoruk-Erol Ülgen, TDK Yayınları, Ankara.
Ahmet Mithat Efendi (2000/2), Müşâhedât, hzl. Necat Birinci, TDK Yayınları, Ankara.
Ahmet Mithat Efendi (2000/3), Vah, hzl. Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
Ahmet Mithat Efendi (2000/4), Yeryüzünde Bir Melek, hzl. Nuri Sağlam, TDK Yayınları, Ankara.
Ahmet Mithat Efendi (2001), Letaif -i Rivayat, hzl. Fazıl Gökçek- Sabahattin Çağın, Çağrı Yayınları, İstanbul.
Ahmet Mithat Efendi (2002), Arnavutlar Solyotlar-Demir Bey Yahut İn- kişâf -ı Esrâr-Fennî Bir Roman Yahut Amerika Doktorları, hzl. Nuri Sağlam-M. Fatih Andı, TDK Yayınları, Ankara.
Ahmet Midhat Efendi (2003/1), Haydut Montari-Dip lomalı Kız-Gürcü Kızı Yahut İntikam-Rikalda Yahut Amerika da Vahşet Âlemi, hzl. Erol Ülgen-M. Fatih Andı-Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
Ahmet Mithat Efendi (2003/2), Ahbar-ı Asara Tamim-i Enzar, Yayına Hazırlayan: Nüket Esen, İletişim Yayınları, İstanbul.
Ahmet Mithat Efendi (2003/3), Eski Mektuplar-Altın Âşıkları-Mesâil-i Muğlâka-Jön Türk, hzl. Ali Şükrü Çoruk-M. Fatih Andı-Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
AKYÜZ, Kenan (ty.), Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
ÇETİN, Nurullah (2012), Ahmet Mithat Efendi'nin Romancılığı, Ahmet Mithat Ef endi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s.131-147.
ÇIKLA, Selçuk (2012), Hikâye Tekniği Bakımından Ahmet Mithat Efendinin Letâif-i Rivâyâtı, Ahmet Midhat Ef endi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 177-193.
DEMİR, Yavuz (2002), Zaman Zaman İçinde Roman Roman İçinde: Müşâhedât, Dergâh Yayınları, İstanbul.
DİLBER, Kadir Can (2012), Ahmet Mithat Efendi'nin Romanlarında Geciktirim ve Sürpriz, Ahmet Mithat Ef endi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 219- 238.
ECO, Umberto (1996), Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, çev. Kemal Atakay, Can Yayınları, 3. bs., İstanbul.
ELMAS, Nazım (2011), Romana Doğru / Ahmet Mithat Ef endi'nin Eserlerinde Roman/Hikaye Terminoloj isi, Çizgi Kitabevi, Konya.
ESEN, Nüket (2011), Beliyat-ı Mudhike ve Karı Koca Masalı ve Ahmet Mithat Kaynakçası, İletişim Yayınları, İstanbul.
ESEN, Nüket (2014), Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat, İletişim Yayınları, İstanbul.
GÖKÇEK, Fazıl (2012), Ahmet Mithat Efendi'nin Romanlarında Anlatım Teknikleri, Ahmet Mithat Ef endi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 209-218.
GÖKÇEK, Fazıl (2012), Küllerinden Doğan Anka/Ahmet Mithat Ef endi Üzerine Yazılar, Dergâh Yayınları, İstanbul.
GÜNDÜZ, Osman (1999), Roman Hakkında, Jön Türk, [Ahmet Mithat Efendi], Akçağ Yayınları, Ankara, s. V-XVIII.
KORKMAZ, Ferhat (2010), Ahmet Mithat Ef endi nin Romanları ve Romancılığı (1874-1884), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Türk Edebiyatı Eğitimi Bilim Yayınlanmamış Doktora Tezi, Diyarbakır.
Namık Kemal (1305/1889), Mukaddime-i Celâl, Matbaa-i Ebuzziya, İstanbul.
ÖZ, Asuman (2004), Ahmet Mithat Ef endi'nin Hikâyeciliği -Letaif -i Rivayat-, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
PARLA, Jale (2011), Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım, İletişim Yayınları, İstanbul.
YEŞİLYURT, Şamil (2011), Ahmet Mithat Ef endi nin Romanlarında Yap ı ve Tema, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri.