Cenk KÜÇÜKYUMUK, Halit YILDIZ, Ali ÜNLÜKARA

Tuz Stresinin Farklı Anaçlar Üzerine Aşılı Kirazın Vejetatif Gelişimine Etkilerinin Belirlenmesi

Bu çalışmada, farklı tuz içeriğine sahip sulama sularının, 0900 Ziraat kiraz çeşidinin bazı vejetatif gelişim parametrelerine olan etkileri araştırılmıştır. Araştırma 2013 yılında Eğirdir Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü'nde saksı çalışması olarak yürütülmüştür. Araştırmada, ülkemizde kiraz yetiştiriciliğinde en çok kullanılan anaçlar olan kuş kirazı (Prunus avium L.) ve mahlep (Prunus mahalep L.) anaçları üzerine aşılı 1 yaşındaki 0900 Ziraat kiraz çeşidi fidanları kullanılmıştır. Fidanlar 1:2:1:0.5 oranlarında kum+tınlı toprak+torf+çiftlik gübresi karışımını içeren 40'ar kg harcın bulunduğu 50 litre hacimli saksılara dikilmiştir. Araştırma konusu olarak, her çeşit/anaç kombinasyonu için 4 farklı tuz içeriğine sahip sulama suyu (T1=0.3 dS m-1, T2=2.0 dS m-1, T3=4.0 dS m-1 ve T4=6.0 dS m-1) ele alınmıştır. Tuzlu su uygulamalarının fidanların gövde çapı, bitki boyu, sürgün uzunluğu ve sürgün çapına etkilerini belirlemek için tüm ölçümler yetişme dönemi boyunca 15 gün aralıklarla yapılmış ve dönemsel değişimler de belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, tuz stresinin kiraz fidanlarının vejetatif gelişimini yavaşlattığı belirlenmiştir. Fidanların vejetatif gelişim sonuçları değerlendirildiğinde, kuş kirazı anaçlı (Prunus avium L.) fidanların sulama suyu tuzluluğuna mahlep anaçlı (Prunus mahalep L.) fidanlardan daha hassas olduğu belirlenmiştir. Tuz içeriği yüksek sulama suyuna sahip kiraz yetiştiriciliği yapılan bölgelerde anaç olarak mahlep anacının kullanılması önerilebilir bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Tuzluluk, 0900 Ziraat, Prunus avium L., Prunus mahalep L., vejetatif gelişim

In this study, the effects of different levels of irrigation water salinity on vegetative development of 0900 Ziraat sweet cherry variety was investigated. The study was conducted at Eğirdir Fruit Research Station as pot experiment in 2013. One year old nurseries (0900 Ziraat variety) grafted on mazzard (Prunus avium L.) and mahalep (Prunus mahalep L.) rootstocks used commonly for sweet cherry growing in Turkey were used. A mixture (40 kg) of sand+loamy soil+peat+farm yard (1:2:1:0.5 ratios) was placed into 50 liter pots and one year old sweet cherry trees were planted in 50 litre pots. Four different levels of salinity water treatments (T1=0.3 dS m-1, T2=2.0 dS m-1, T3=4.0 dS m-1 and T4=6 dS m-1) were used for both variety/rootstocks combinations as research subjects. The all measurements were done for every 15 days during growing period for determining effects of salinity water treatments on trunk diameter, plant height, shoot length and shoot diameter and periodic alterations were also determined. According to the study, it was determined that vegetative development of sweet cherry trees was inhibited by salinity stress. According to results of vegetative development, it was found that nurseries grafted on mazzard rootstocks (Prunus avium L.) were more sensitive than nurseries grafted on mahalep rootstocks (Prunus mahalep L.). It can be that mahalep rootstock should be used for sweet cherry growing areas which has high irrigation water salinity

Keywords:

Salinity, 0900 Ziraat, Prunus avium L., Prunus mahalep L., vegetative development,

PDF

___

Akça, Y., Samsunlu, E., 2012. The effect of salt stress on growth, chlorophyll content, proline and nutrient accumulation and K/Na ratio in walnut. Pakistan Journal of Botany, 44(5): 1513-1520.
Anonymous, 1954. USSL, Diagnosis and Improvement of Saline and Alkalin Soils. Agricultural Handbook No. 60, US Goverment Printing Office, Washington.
Anonymous, 2014. FAO. http://faostat3.fao.org/faostat- gateway/go/to/browse/Q/QC/E 15.08.2014). (Erişim tarihi:
Ashraf, M., Foolad, M.R., 2007. Improving plant abiotic-stress resistance by exogenous application of osmoprotectants glycine betaine and proline. Environmental Experience of Botany, 59: 206–216.
Ashraf, M., Mukhtar, N., Rehman, S., Rha, E.S., 2004. Salt-induced changes in photosynthetic activity and growth in a potential plant bishop’s weed (Ammolei majus L.). Photosynthetica, 42: 543-550.
Bernstein, L., 1980. Salt Tolerance of Fruit Crops. United States Department of Agriculture, Agriculture Information Bulletin, Number 292, US Goverment Printing Office, Washington.
Can, O., 2007. Tuzlu koşullarda satsuma mandarini bitki su tüketiminin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Cemek, B., Ünlukara, A., Karaman, S., Gökalp, Z., 2011. Effects of evapotranspiration and soil salinity on some growth parameters and yield of lettuce (Lactuca saliva var. crispa) Zemdirbyste- Agriculture, 98(2): 139-148.
Eroğul, D., 2012. Kiraz yetiştiriciliğinde anaçların kullanımı. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 19-24.
Hoffman, G.J., Rawlings, S.L., Garber, M.J., Cullen, E.M., 1971. Water relations growth cotton as influenced by salinity and relative humidity. Agron. Jour., 63: 822-826.
Hussain, G., Al-Jaloud, A.A., Al-Shammary, S.A., Karimulla, S., Sal-Aswad, S.O., 1997. Effect of saline irrigation germination and growth garameterd of barley (Hordeum vulgare L.) in a pot experiment. Agricultural Water Management, 34: 125-135.
James, D.W., Hanks, R.J., Jurinak, J.J., 1982. Modern Irrigated Soils. John Wiley and Sons, New York.
Khanouja, S.D., Chaturvedi, K.N.J., Garg, V.K., 1980. Effect of exchangeable sodium percentage on the growth and mineral composition of “Thomson Seedless” grapevine. Scientia Horticulturae, 12(1): 47-53.
Mohammad, M., Shibli, R., Ajlouni, M., Nimri, L., 1998. Tomato root and shoot responses to salt stress under different levels of phosphorus nutrition. Journal of Plant Nutrition, 21(8): 1667-1680.
Murkute, A.A., Sharma, S., Singh, S.K., 2005. Citrus in terms of soil and water salinity: A review. Journal of Scientific and Industiral Research, 64: 393-402.
Richards, L.A., 1964. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. USDA Agriculture Handbook, No:6, Washington, D.C. USA.
Shalhevet, J., 1994. Using water of marginal quality for crop production: Major Issues. Agricultural Water Management, 25: 233-269.
Sharma, D.P., 1980. Effect of using salinity water to supplement canal water irrigation on the crop growth of rice. Curr. Agr. 4: 79-82.
Sivritepe, N., Eriş, A., 1996. Tuz stresi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12: 209-222.
Smets, S.M.P., Kuper, M., Van Dam, J.C., Feddes, R.A., 1997. Salinization and crop transpiration of irrigated fields in Pakistan’s Punjab. Agricultural Water Management, 35: 43-60.
Tanji, K.K., 1990. Agricultural Salinity Assesment and Management. American Society of Civil Engineers, New York.
Tekin, S., 2011. Tuzlu sulama sularının buğdayda verim ve kaliteye etkisi. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Tuteja, N., 2007. Mechanisms of high salinity tolerance in plants. Methods in Enzymology, 428: 419-438.
Ünlükara, A., Kurunç, A., Kesmez, G.D., Yurtseven, E., 2008. Growth and evapotranspiration of okra (Abelmoschus esculentus L.) as influenced by salinity of irrigation water. Journal of Irrigation and Drainage, 134: 160-166.
Ünlükara, A., Kurunç, A., Kesmez, G.D., Yurtseven, E., Suarez, D.L., 2010. Effects of salinity on eggplant (Solanum melongena evapotranspiration. Journal of Irrigation and Drainage, 59: 203–214. L.) growth and
Üzen, N., 2009. Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında yetiştirilen kimi pamuk çeşitlerinin farklı seviyelerdeki tuz stresine gösterdikleri tepkilerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Yılmaz, E., Tuna, A.L., Bürün, B., 2011. Bitkilerin tuz stresi etkilerine karşı geliştirdikleri tolerans stratejileri. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1): 47-66.
Yurtseven, E., Öztürk, A., Kadayıfçı, A., Ayan, B., 1996. Sulama suyu tuzluluğunun biberde (Capsicum annuum) farklı gelişme dönemlerinde bazı verim parametrelerine etkisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 2(2): 5-9.