Osman KILIÇ, Uğur BAŞER, Hasan Samet ABACI, Gamze AYDIN ERYILMAZ

Öğrencilerin Sigara Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği, Samsun

Araştırmanın amacı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi öğrencilerinin sigara kullanımını etkileyen faktörleri belirlemektir. Araştırma verileri, 384 öğrenciyle yapılan anketlerden oluşmaktadır. Sigara kullanan ve kullanmayan öğrenciler arasındaki farklılığın belirlenmesinde ki-kare testi, grup ortalamalarının karşılaştırılmasında t testi kullanılmıştır. Öğrencilerin sigara kullanımını etkileyen faktörler ise binary lojistik regresyon analiziyle belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, erkek öğrencilerin kızlara oranla daha fazla sigara kullandıklarını göstermektedir. Öğrencilerin sigara kullanımı, üniversiteye başladıktan sonra özellikle ikinci ve üçüncü sınıfta artmaktadır. Bununla birlikte ebeveynlerin eğitim durumu ile sigara içmelerinin, öğrencinin sigara kullanımını etkilediği tespit edilmiştir. Model sonuçlarına göre sigara kullanımını etkileyen en önemli faktörler; öğrencinin ikamet ettiği yerde sigara içilmesi, annenin sigara içmesi, öğrencinin cinsiyeti ve yaşı olarak belirlenmiştir. Öğrencilerde sigara kullanımının azaltılması için, yasal tedbirlerin yanı sıra üniversiteler ile sağlık ve milli eğitim bakanlıkları başta olmak üzere, diğer ilgili kamu kurumları ile sivil toplum kuruluşlarının birlikte hareket ederek ciddi bir kamuoyu oluşturmaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

öğrenci, sağlık, Sigara kullanımı, binary lojistik regresyon

Determining Factors Affecting Cigarette Use of Students: The Case of Ondokuz Mayıs University, Samsun, Turkey

The purpose of this study was to determine the factors affecting cigarette use of the students at Ondokuz Mayıs University, Samsun, Turkey. The research data were collected from 384 students who answered the questionnaires. The chi-square test was used to determine the differences between smokers and non-smokers, and the t-test was used to compare group averages. Factors affecting cigarette use of students were determined by binary logistic regression analysis. The results of the research showed that male students used more cigarettes than females. Cigarette use increased after university, especially in the second and third years. The educational level and cigarette use habits of the parents affected students smoking behavior. According to the results of the model the most important factors affecting cigarette use were smoking permission situation in the student resident, smoking status of the mother, gender, and age of the student. In order to reduce cigarette use of students, besides taking legal measures, Ministry of Health, Ministry of National Education, and non-governmental organizations have to collaborate, build mutual prevention programs to raise public awareness.

Keywords:

Cigarette use, student, health, binary logistic regression,

PDF

___

Akçalı, N., Nazlıcan, E., Akbaba, M., Okyay, R.A., 2016. Smoking prevalence, behavior, and associated factors in vocational school of health services Students. Turkish Journal of Occupational /Environmental Medicine and Safety, 1(4): 23-33.
Anonim, 2018a. Yeşilay. (https://www.yesilay.org.tr/tr/ bagimlilik/sigara-ve-tutun-bagimliligi), (Erişim tarihi: 03.05.2018).
Anonim, 2018b. Tütün Mamulleri Piyasası Düzenlemeleri. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı, (http:// www.tapdk.gov.tr/tr/piyasa-duzenlemeleri/ tutun-mamulleri-piyasasi/tutun-mamulleri-istatistikleri. aspx), (Erişim tarihi: 27.09.2018).
Anonymous, 2017. Tobacco. World Health Organization (WHO), (http://www.who.int/mediacentre/factsheets /fs339/en/), (Erişim tarihi: 10.03.2018).
Collins, M., 1986. Sampling (Eds: R. Worcester et al., 1986), Consumer Market Research Handbook.
Çelik, H.C., Satıcı, Ö., Çelik, M.Y., 2004. Kronik sigara içme alışkanlığı olan üniversite öğrencilerinin tutumlarına ilişkin değişkenlerin aşamalı kümeleme yöntemi çözümlemesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 11(4): 217-222.
Çelik, P., Esen, A., Yorgancıoğlu, A., Şen, F.S., Topçu, F., 2000. Manisa ilinde lise öğrencilerinin sigaraya karşı tutumları. Toraks Dergisi, 1(1): 61-66.
Goniewicz, M.L., Gawron, M., Nadolska, J., Balwicki, L., Sobczak, A., 2014. Rise in electronic cigarette use among adolescents in Poland. Journal of Adolescent Health, 55(5): 713-715.
Inderjit, M.G., Karibasappa, G.N., Nagesh, L., 2015. Tobacco and alcohol use among male dental and medical students studying in Davangere city: A cross-sectional survey. Journal of Dental Research and Review, 2(4): 156-160.
Jha, S.K., Agrawal, R., Dhakal, P.K., Nepal, M., Jayan, A., Gautam, N., 2014. Smoking and alcohol intake among students in medical college of South Western Region, Nepal. Journal of Universal College of Medical Sciences, 2(4): 19-23.
Kara, S., Baş, F.Y., Açıkalın, C., 2011. Sigara içme davranışları ve etkili faktörler: Tıp ve Diş Hekimliği Fakültelerinin ilk ve son sınıf öğrencileri üzerinde çalışma. Smyrna Tıp Dergisi, 1(1): 16-21.
King, B.A., Tynan, M.A., Dube, S.R., Arrazola, R., 2014. Flavored-little-cigar and flavored-cigarette use among US middle and high school students. Journal of Adolescent Health, 54(1): 40-46.
Mammas, I.N., Bertsias, G.K., Linardakis, M., Tzanakis, N.E., Labadarios, D.N., Kafatos, A.G., 2003. Cigarette smoking, alcohol consumption, and serum lipid profile among medical students in Greece. The European Journal of Public Health, 13(3): 278-282.
Mandil, A., Hussein, A., Omer, H., Turki, G., Gaber, I., 2007. Characteristics and risk factors of tobacco consumption among University of Sharjah students, 2005. Eastern Mediterranean Health Journal, 13(6): 1449-1458.
Onurlubaş, E., Yıldız, E., Yıldız, S., 2017. Üniversite öğrencilerinin sigara tüketimini etkileyen faktörler: Trakya Üniversitesi öğrencileri üzerine bir uygulama. The Journal of International Scientific Researches, 2(4): 83-92.
Özcebe, H., 2008. Gençler ve Sigara. Sağlık Bakanlığı, Yayın No: 731.
Pekşen, Y., Canbaz, S., Sünter, A.T., Tunçel, E.K., 2005. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu öğrencilerinde sigara içme sıklığı ve etkileyen faktörler. Journal of Dependence, 6(3): 111-116.
Tanrıkulu, A.Ç., Çarman, K.B., Palancı, Y., Çetin, D., Karaca, M., 2009. Kars il merkezinde çeşitli üniversite öğrencileri arasında sigara kullanım sıklığı ve risk faktörleri. Tur Toraks Dergisi, 11: 101-106.
Wang, M., Wang, H., Fei, F.R., Xu, C.X., Du, X.F., Zhong, J.M., 2017. The associations between cigarette smoking and health-related behaviors among Chinese school-aged adolescents. Tobacco Induced Diseases, 15(27): 1-7.