ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDE TIBBİ SOSYAL HİZMET YÖNETİMİNİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ: TIBBİ SOSYAL ÇALIŞMACILARA YÖNELİK NİTEL BİR ÇALIŞMA VE ÖRGÜTSEL BİR MODEL ÖNERİSİ

Üniversite hastanelerinde görev yapan ve ihtiyacı olan hastalara ve hasta yakınlarına sosyal hizmet desteği sunan sosyal çalışmacıların, aldıkları çok yönlü ve kapsamlı eğitimlere rağmen, çoğunlukla hastaların muayene ve tedavi giderlerinin karşılanması ile ilgili sınırlı bir alanda çalıştıkları görülmektedir. Oysa üniversite hastanelerindeki tıbbi sosyal hizmet uygulamalarının kurum içinde ve kurum dışında çok geniş bir etkileşim sahasına sahip olduğu görülmektedir. Tıbbi sosyal hizmetin alanyazında sayılan yararlarının en üst düzeyde elde edilmesinin, üniversite hastanelerinin örgütsel ve yönetsel yapısında yapılacak bir takım düzenlemelerle mümkün olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı üniversite hastanelerinde en üst düzeyde tıbbi sosyal hizmet faydalarının elde edilebilmesi adına örgütsel ve yönetsel yapıda gerçekleştirilmesi önerilen bir takım değişikliklere dikkat çekmektir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’nin farklı illerindeki (İstanbul, Ankara, Adana, Mersin, Kayseri, Aydın, Malatya, Ordu ve Isparta) üniversite hastanelerinde görev/uygulama yapan 10 tıbbi sosyal çalışmacı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca, üniversite hastanelerindeki mevcut tıbbi sosyal hizmet biriminin gerçek ve tüzel kişilerle örgütsel ilişkileri de ayrıntılı şekilde değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonunda üniversite hastanelerinin işleyişine daha etkin bir tıbbi sosyal hizmet sunumunu yansıtmanın önünü açacağı düşünülen örgütsel bir yapı değişikliği öngörülmüştür. Bu bağlamda temel çözüm olarak sosyal hizmet biriminin sosyal hizmet koordinatörlüğüne dönüştürülerek, kapsamlı bir komuta yetkisi ile tıbbi sosyal hizmet uygulamalarının etkinleştirilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal hizmet, örgütsel yapı, yönetsel işleyiş, hastane yönetimi, sağlık yönetimi, Social work, organizational structure, administrative functioning, hospital management, health management

ESTABLISHING MEDICAL SOCIAL WORK MANAGEMENT IN UNIVERSITY HOSPITALS: A QUALITATIVE STUDY AND PROPOSAL OF AN ORGANIZATIONAL MODEL FOR MEDICAL SOCIAL WORKERS

Despite the versatile and comprehensive training they have received, it is seen that social workers who work in university hospitals and provide social work support to needy patients and their relatives mostly work in a limited area to cover the examination and treatment expenses of patients. However, it is seen that medical social work practices in university hospitals have a very wide field of interaction inside and outside the institution. It is thought that obtaining the benefits of medical social work listed in the literature at the highest level will be possible with a number of arrangements to be made in the organizational and managerial structure of university hospitals. The aim of this study is to draw attention to some changes that are suggested to be made in the organizational and administrative structure in order to obtain the highest level of medical social work benefits in university hospitals. For this purpose, in-depth interviews were conducted with 10 medical social workers working in university hospitals in different provinces of Turkey (Istanbul, Ankara, Adana, Mersin, Kayseri, Aydın, Malatya, Ordu and Isparta). The opinions and suggestions obtained within the scope of the interviews were evaluated in detail. In addition, the organizational relations of the current medical social work unit in university hospitals with real and legal persons have been evaluated in detail. At the end of the study, an organizational structure change was envisaged, which is thought to pave the way for reflecting a more effective medical social work delivery to the functioning of university hospitals. In this context, as a basic solution, it has been proposed to transform the social work unit into the social work coordinator and to practice medical social work practices with a comprehensive command authority.

Keywords:

Social work, organizational structure, administrative functioning, hospital management, health management,

PDF

___

Ali, M., & Rafi, S. (2013). Medical social work in Pakistan: A multi-model approach to collaborative practice in halth care settings. Academic Research International, 4(4): 355.
Aydın, N. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Etnoloji. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, 2(2), 60-71.
Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
Barın, D. (1967). Tıbbi sosyal hizmet. Sosyal Hizmet, 2(7): 7.
Bekiroğlu, S. (26-28 Kasım 2015). Türkiye’de tıbbi sosyal hizmet alanında sosyal çalışmacı istihdamı. sosyal hizmet sempozyumu 2015 (s. 341-351). Manisa: Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Sosyal Hizmet Bölümü.
Burmeister E, Aitken LM. (2012). Sample size: How many is enough? Australian Critical Care, 25(4), 271-274.
Coşkun, N. (1971). Sosyal hizmet ve rehabilitasyon. Sosyal Hizmet ve Rehabilitasyon Özel Sayısı, 5(7); 2-4.
Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri (Çev. M. Bütün, & S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Çakmaklı, K. (1976). Türkiye'de sağlık hizmetlerinin bütünlenmesinde tıbbi sosyal hizmetin önemi. İstanbul: Sermet Matbaası.
Çelik, H., Baykal, N. B., & Memur, H. N. K. (2020). Nitel veri analizi ve temel ilkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 379-406.
Duyan, V. (1996). Sağlıkta psiko-sosyal boyut (tıbbi sosyal hizmet). Ankara: 72 TDFO Bilgisayar Yayıncılık Ltd. Şti.
Duyan, V., Sayar, Ö. Ö., & Özbulut, M. (2008). Sosyal hizmeti tanımak ve anlamak-sosyal hizmet uzmanları ve sosyal hizmet alanında çalışanlar için bir rehber. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.
Fink, A. (1963). Sosyal hizmet alanı/the field of social work (Çev. L. Yasa ve N. Ulasay). Ankara: SSYB Yayınları.
Friedlander, W. A. (1966). Sosyal refah hizmetine başlangıç (Çev. Taşçıoğlu, R.). Ankara: S.S.Y.B. Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü.
Gehlert, S. (2006). The conceptual underpinnings of social work in health care. Canada: Wiley.
IASSW. (2014, July). Global Definition Of Social Work. https://www.iassw-aiets.org: https://www.iassw-aiets.org/global-definition-of-social-work-review-of-the-global-definition/ adresinden alındı.
Kahramanoğlu, E. (1973). Psikiyatrik sosyal hizmet. Sosyal Hizmet, 5(12); 4-11.
Kaynaköz, F. (1971). Rehabilitasyon çalışmaları. Sosyal Hizmet Rehabilitasyon Özel Sayısı, 5(7); 11-12.
Kılıç Gündüz, B., & Taylan, H. H. (2015). Sosyal hizmet Sempozyumu tam metin bildiriler (s. 129-137). Manisa: Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Sosyal Hizmet Bölümü.
Kut, S. (1988). Sosyal hizmet mesleği nitelikleri temel unsurları müdahale yöntemleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. New York: Sage.
Özbesler, C. (2013). Hasta yaşam kalitesinde tibbi sosyal hizmet uygulamalarının önemi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 0(2); 6-12.
Özbesler, C. (2017). Tıbbi sosyal hizmetin temel dayanakları. S. Attepe Özden, & E. Özcan içinde, Tıbbi Sosyal Hizmet (s. 1-14). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
Özbesler, C., & İçağasıoğlu Çoban, A. (2010). Hastane ortamında sosyal hizmet uygulamaları: Ankara örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2): 32.
Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2009). Research methods for business students. London: Pearson Education.
Şeker, A. (2012). Sosyal hizmete giriş. Eskişehir: A.Ö.F. Yayınları.
T.C. Sağlık Bakanlığı. (16 Şubat 2011. Sayı:7465). Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulama Yönergesi.
Tekin,H.H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. İstanbul University Journal of Sociology, 3(13), 101-116.