TÜRKİYE’DEKİ GÖÇMEN ÇOCUKLARIN EĞİTİM SORUNLARI KONUSUNDA TARİHSEL BİR ÇERÇEVE

Türkiye’de göçmen sorunu, özellikle yakın dönemde Suriye’den gerçekleşen göçlerle daha yoğun hissedilmeye başlamış ve sosyal hayatın birçok alanını etkilemiştir. Bu bağlamda göçmen sorunu sosyal bilimlerin birçok şubesinin inceleme ve araştırma konuları arasında da önce çıkmaya başlamıştır. Bu makale Türkiye’deki göçmen sorununa “göçmen çocukların eğitim sorunları” özelinde yaklaşmakta ve bu spesifik konu alanında genel bir durum değerlendirmesini amaçlamaktadır. Çalışmada tarihsel ve sosyolojik bir perspektif benimsenerek Türkiye’de göçmenlerin eğitim sorunları geçmişten günümüze, zihniyet ve uygulamadaki değişimleri yansıtacak şekilde ortaya konulmuş; bu bağlamda belli dönemlerdeki kırılmalar üzerinde durulmuştur. Konuyla ilgili alan yazın bulgularından hareketle Türkiye’deki göçmen çocukların eğitim kaynaklı sorunları; nedenleri, oluşumu ve diğer karakteristikleri ile tespit edilerek sorunun genel çerçevesinin oluşturulması bu problem alanında kısa, orta ve uzun vadede hazırlanacak olan çalışmalara katkı sunulması; farklı disiplinlerden söz konusu soruna dair geliştirilecek farklı incelemelere temel bilgi ve birikim sağlanması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de yakın dönemde ciddi bir akademik birikim oluşmuş ve meseleyi inceleyen çok sayıda çalışma göçmen çocukların eğitim sorunlarını farklı boyutlarıyla incelenmiştir. Bu çalışma bütüncül bir yaklaşımla meseleyi eğitim sosyolojisi kapsamında değerlendirmeyi, göçmen çocukların eğitimi konusunda Türkiye’deki yasal dayanakları, geçmişten günümüze değişen algı ve uygulamaları, mevcut durumda eğitim sistemi içerisindeki yerlerini genel bir durum tespiti, güncel referanslar ve akademik bir yaklaşım dahilinde yakalamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, göçmen, çocuk, eğitim, sorun

PDF

___

Adıgüzel, Y. (2016). Göçmenlerin kültürel entegrasyonu. (Ed. A. Esen, & A. Duman) Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyeliler içinde, 173-196, İstanbul: Aryan Yayınları.
Adıgüzel, Y. (2019). Göç sosyolojisi (3. baskı ). Ankara: Nobel Yayınları.
Akyüz, E. (2010). Çocuk hukuku. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Aksoy, E (2020). Türkiye’deki suriyeli göçmen çocukların okullaşma durumları. Akademik Hassasiyetler, C. 7, S. 14, 37-51.
Ayar, A. (2022). Çocuk hakları sözleşmesi kapsamında çocuğun eğitim (nitelikli eğitim) hakkına ilişkin bir değerlendirme, TBB Dergisi, 2022, (159), 337-362.
Can H.; Tuna E; Tuna N. (2019). Çocuk hukuku. Ankara: Nobel Yayınları.
Çağlar, A. (2011). Türkiye’de sığınmacılar: sorunlar, beklentiler ve sosyal uyum. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Çelebi, E. (2005). Mübadele, imar ve iskan vekaleti (Kuruluşu, teşkilat yapısı ve faaliyetleri). (Yayımlanmamış doktora tezi) Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Çiçekli, B. (2009). Göç Terimleri Sözlüğü. Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü Yayınları.
Ereş, F. (2015). Türkiye’de göçmen eğitimi sorunsalı ve göçmen eğitiminde farklılığın yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 17-30.
Güngör, N. (2006). Göç olgusu ve arabesk. Uluslararası Göç Sempozyumu içinde (229-236 ss). İstanbul: Zeytinburnu Belediye Başkanlığı Yayınları.
İşigüzel, B. ve Baldık, Y. (2019). Göçmen toplulukların eğitim sistemine katılımı sürecinde uygulanan eğitim ve dil politikalarının incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 487-503.
Karpat Kemal, H. (2019). Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler. İstanbul: Timaş Yayınları.
Sezgin, A. A. ve Yolcu T. (2016). Göç ile gelen uluslararası öğrencilerin sosyal uyum ve toplumsal kabul süreci. Humanitas, 4 (7), 417-436.
Tamer, M., & Birvural, A. (2018). Zorunlu göçün toplumlarda oluşturduğu problemler. (Ed. A. Solak, & V. Özpolat), Zorunlu göçler ve doğurduğu sosyal travmalar içinde (11-21 ss). Ankara: HEGEM Yayınları.
Türk, G. D. (2016) Türkiye’de suriyeli mültecilere yönelik sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerine ilişkin bir değerlendirme, Marmara İletişim Dergisi, C. 2016, S. 25, 145-157.
Uslu F., Çolak F. (2017). Almanya’nın uyguladığı aile birleşimi a1 sınavı’nın tarihsel ve sosyolojik açıdan değerlendirilmesi. International Journal of Social Science, C. 62, Winter I, 2017, 349-359.
Uzun, G. L. (2011). Göçmen topluluklarının eğitim ve (ana) dil öğrenim anlayışları ve deneyimleri. Die Gaste, S. 19, 2011, 8-9. Ünlü, S., Kızılhan, T., ve Elçiyar, K. (2018). Göçmenlerin uyum sağlama sürecinde yaşadıkları çatışmalar ve sayısal topluluklar. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11(1), 5-18.
Vardar, B. (1988). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: ABC Tanıtım Basımevi.
Yaşar-Ekici, F. (2015). Çocukların göçle birlikte yaşadıkları eğitim sorunları üzerine bir inceleme. K. Canatan. (Ed. M. Birinci, İ. Çağlar, Y. Kryvenko, S. Öksüz, & F. Altun) Disiplinlerarası Göç ve Göç Politikaları Sempozyumu 2015 içinde (179-200 s.). İstanbul: Elma Matbaası.