AHLAKİ OLGUNLUĞUN YORDANMASINDA KİŞİLİK ÖZELLİKLERİN VE BAZI DEĞİŞKENLERİN ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin ahlaki olgunlukları ile beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Doğu Anadolu Bölgesindeki bir üniversitenin örgün öğretim programlarına devam eden 478 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Şengün ve Kaya tarafından geliştirilip, Kaya ve Aydın tarafından üniversite örneklemine uyarlanan ‘‘Ahlaki Olgunluk Ölçeği’’ ve Benet-Martinez ve John  tarafından geliştirilen ve Sümer ve Sümer tarafından Türkçe’ye uyarlanan ‘‘Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği’’ ile araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler üzerinde t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Post Hoc LSD Testi, Pearson Moment Çarpım Korelasyon analizi ve Basit Doğrusal Regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, üniversite öğrencilerinin ahlaki olgunlukları ile yumuşak başlılık, sorumluluk ve deneyime açıklık beş faktör kişilik alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı, nevrotiklik kişilik alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuş, yumuşak başlılık, sorumluluk ve deneyime açıklık beş faktör kişilik alt boyutları ahlaki olgunluğun anlamlı bir yordayıcısı olduğu ve ayrıca üniversite öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile cinsiyet, yaş, aile aylık gelir durumları arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Ahlak, Ahlaki Olgunluk

___

  • Akbaba, A., Öztürk, A., Özer, A., Oral, E.A., Yurtal, F., Keklik, İ., Değer, M., Yapıcı, M., Yılmaz, M.T., Sargın, N., Karaırmak, Ö., Zeren, Ş.G. ve Sahranç, Ü. (2014). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Aydın, M.Z. (2003). Okulda Ahlak Eğitimi ve Ahlak Öğretiminde Örnek Olay İncelemesi Yöntemi (1. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • __________. (2011). Okulda Ahlak Eğitimi ve Ahlak Öğretiminde Örnek Olay İncelemesi Yöntemi (4. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Balat, G.U. (2005). Değerler Eğitimi ve Değerler Eğitimi Programları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Güngör, E. 1995. Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
  • ________. 1998. Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar: Ahlak Psikolojisi, Ahlaki Değerler ve Ahlaki Gelişme. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
  • Koca, G. (1987). İlkokul Birinci Sınıfına Devam Eden Yedi Yasındaki Çocukların Ahlaki Yargılarını Etkileyen Bazı Faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Küng, H. and Kuschel, K-J. (1995). Evrensel Bir Ahlaka Doğru. (Çev. N. Aşıkoğlu).Ankara: Gün Yayın
  • Marçıl, M. (2012). Öğrenci Ahlakı Açısından Cinsiyet Farklılıkları: Kadın Daha Mı Ahlaklıdır?. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Şafak, Z. (2008). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenler ve Yöneticilerin Bilişsel Ahlaki Yargı Yeteneklerinin Çok Boyutlu Olarak İncelenmesi: İstanbul Anadolu Yakası Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Şengün, M. (2008). Lise Öğrencilerinin Ahlaki Olgunluk Düzeylerinin Bazı Kişisel Değişkenler Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
  • Turiel, E. 2002. Çocukluk Çağında Toplumsal Uslamlamanın Doğası ve Temelleri: Etiğin Doğal Temelleri. (Çev. N. Acar). İstanbul: Doruk Yayın.