Murat ATAN, Sibel ATAN, Mehmet ÖKSÜZKAYA

TÜRKİYE BANKACILIK SEKTÖRÜNDE İL BAZINDA MEVDUAT VE KREDİ ETKİNLİĞİ

Bu çalışmada bankacılık sektörünün 2007 – 2016 yılları arasında iller bazında teknik etkinlik düzeyleri ve toplam faktör verimliliğinde meydana gelen değişimler verizarflama analizi ve Malmquist toplam faktör verimliliği endeksleri kullanılarak ölçülmüştür. Çalışmada girdi değişkenleri; yıllar itibariyle banka çalışanlarının illeregöre dağılımı ve illere göre şube sayısıdır. Çıktı değişkenleri olarak ise illere göreşube başına ortalama mevduat ve illere göre şube başına ortalama kredi değişkenleriolarak belirlenmiştir.Tüm iller için 2007 – 2016 dönemlerinde için etkinlik skorlarının dağılımı incelendiğinde genellikle bir değişim içinde olduğu gözlemlenmiştir. İncelenen dönem boyunca yalnızca Ankara, İstanbul, Aksaray ve Bayburt’un her yıl tam etkinlik düzeyinde kaldığı gözlemlenmiştir. Türkiye Bankacılık sektörü il bazında ve dönemlerbazında incelendiğinde toplam faktör verimliliğinde sürekli bir artış olduğu görülmüştür Bu artışın kaynağı incelendiğinde bunun çok büyük bir kısmının teknolojikdeğişimden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Yıllara göre teknolojik değişim incelendiğinde yalnızca 2011 - 2012 yılları arasında birden küçük değer almaktadır. Bunundışında kalan tüm dönemlerde teknolojik değişim skorlarının birden büyük olduğutespit edilmiştir. Yıllara göre illerin teknik etkinliği incelendiğinde bazen birden büyük bazen birden küçük değerler almaktadır. Ancak dikkatli bir şekilde incelendiğin de birden büyük olduğu yıllara da toplam faktör verimliliğini artışına düşük ölçüdekatkı sağlamaktadır. Buna karşın teknik etkinlik değerinin birden küçük olduğu yıllarda toplam faktör verimliliğinin artışı oldukça kısıtladığı görülmektedir.

PROVINCE-BASED DEPOSIT AND CREDIT EFFICIENCY IN TURKISH BANKING SECTOR

In this study, province-based calculations of the changes in the technical efficiency levels and in the total factor productivity in the banking sector between the years 2007 and 2016 were done by using data envelopment analysis and Malmquist total factor productivity indices. The input variable was the year -based provincial distribution of the bank employees and the provincial number of branch banks; the output variables, on the other hand, were determined as province-based average deposits and province-based average credits per branch. The analysis of the distribution of the efficiency scores between 2007 and 2016 for all provinces revealed that there had been a general state of change. It was observed that during the period in question, only Ankara, İstanbul, Aksaray and Bayburt were fully efficient every year. When we analyzed Turkish Banking sector according to provinces and according to periods, it was seen that the total factor productivity had been on the increase and as for the reason for that increase, it was found that the increase, in large part, resulted from technological changes. When we examined the technological changes according to years, it was seen that it had a smaller value than one only between 2011 and 2012. Except for that, for all the other periods technological change scores were found to be higher than one. Regarding the technical efficiency of the provinces according to years, it was observed that the scores were sometimes higher and sometimes smaller than one. However, it should be noted that in the years in which it had a higher value than one, it made a low contribution to the increase in the total factor productivity. On the other hand, it was seen that in the years in which technical efficiency had a smaller value than one, the total factor productivity considerably limited the increase.

PDF

___

Akhisar, İ. ve Tezergil, S. (2014). Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi: Türk Sigorta Sektörü Uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(10), 1 – 14.
Aktaş, H. (2001). İşletme Performansının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 163 - 175.
Akyüz, Y., Yıldız, F. ve Kaya, Z. (2013). Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Endeksi ile Toplam Faktör Verimliliği Ölçümü: BİST’TE İşlem Gören Mevduat Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 110 – 130.
Atan, M. (2003). Türkiye Bankacılık Sektöründe Veri Zarflama Analizi ile Bilançoya Dayalı Mali Etkinlik ve Verimlilik Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 14(48), 71 – 86.
Bastı, E. (2005). 2001 Finansal Krizinin Türkiye Ticari Bankacılık Sektörünün Toplam Faktör Verimliliğine Etkileri. İktisat İşletme ve Finans, 20(237). 63 - 79.
Behdioğlu, S. ve Özcan, G. (2009). Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 301 – 326.
Budak, H. (2011). Veri Zarflama Analizi ve Türk Bankacılık Sektöründe Uygulaması. Marmara Fen Bilimleri Dergisi, 23(3), 95 – 110.
Charnes, A., Cooper, W. W. & Rhodes, E. (1978). Measuring The Efficiency Of Decision Making Units. European Journal of Opeational Research, 2(6), 429 - 444.
Cingi, S. ve Tarım, A. (2000). Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü DEA-Malmquist TFP Endeksi Uygulaması. Türkiye Bankalar Birliği, Araştırma Tebliğleri Serisi, 1-34.
Deliktaş, E. (2002). Türkiye Özel Sektör İmalât Sanayiinde Etkinlik ve Toplam Faktör Verimliliği Analizi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 29(2), 247 – 284.
Deliktaş, E. (2006). İzmir Küçük, Orta ve Büyük Ölçekli İmalat Sanayinde Üretim Etkinliği ve Toplam Faktör Verimliliği Analizi. Ege University Working Paper in Economics, No: 06/03, 1 - 49.
Devaney, M. & Weber, W. L. (2000). Productivity Growth, Market Structure, and Technological Change: Evidence From Rural Banking Sector. Applied Financial Economics, 10(6), 587 – 595.
Färe, R., Grosskopf, S., Norris, M. & Zhang Z. Y. (1994). Productivity Growth. Technical Progress And Efficiency Change in İndustrialized Countries. The American Economic Review, 84 (1), 66 - 83.
Günay, A., Dulupçu, M. A. ve Oruç, K. O. (2017). Türkiye’de Devlet Üniversitelerinin Etkinlik ve Verimlilik Analizi: Veri Zarflama Analizi ve Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi Uygulamaları. Abant İzzet Baysal üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 85 – 113.
İnan, A. E. (2000). Banka Etkinliğinin Ölçülmesi ve Düşük Enflasyon Sürecinde Bankacılıkta Etkinlik. Bankacılar Dergisi, (34), 82 - 96.
Kalirajan, K. P. & Shand, R. T. (1999). Frontier Production Functions and Technical Efficiency Measures. Journal of Economic Surveys, 13(2), 149 - 172.
Kaya, T. ve Ertok, B. (2017). 2008 Küresel Kriz Sürecinde Türkiye Bankacılık Sektörü Etkinlik Analizi. Ekonomi, Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 162 – 197.
Kaya Türker, Y. ve Doğan, E. (2005). Dezenflasyon Sürecinde Türk Bankacılık Sektöründe Etkinliğin Gelişimi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ARD Çalışma Raporları 2005/10, 1 – 16.
Lin, Y. H., Hsu, G. Y. J. & Hsiao, C. K. (2007). Measuring Efficiency of Domestic Banks in Taiwan: Application of Data Envelopment Analysis and Malmquist İndex. Applied Economics Letters, 14(11), 821–827.
Lorcu, F. (2010). Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi: Türk Otomotiv Sanayi Uygulaması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(2), 276 – 289.
Lorcu, F. (2008). Veri Zarflama Analizi (DEA) İle Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkeleri9nin Sağlık Alanındaki Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Noulas, A. G. (1997). Productivity Growth in The Hellenic Banking İndustry: State Versus Private Banks. Applied Financial Economics, 7(3), 223 - 228.
Önal, Y. B. ve Sevimeser, N. C. (2006). Yabancı Banka Girişlerinin Türk Bankacılık Sistemine Etkileri: Yerli ve Yabancı Bankaların Etkinlik Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 295 – 312.
Öncü, S., ve Aktaş, R. (2007). Yeniden Yapılandırma Döneminde Türk Bankacılık Sektöründe Verimlilik Değişimi. Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 247 – 266.
Özel, G., Şahin, İ. E. ve Göral, R. (2017). Türk Bankacılık Sektöründe Etkinlik ve Verimlilik Analizinin Veri Zarflama Yöntemi ile İncelenmesi: 2013 - 2015 Dönemi Uygulaması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(Özel Sayı), 85 – 100.
Seyrek, İ. H. ve Ata, H. A. (2010). Veri Zarflama Analizi ve Veri Madenciliği ile Mevduat Bankalarında Etkinlik Ölçümü. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 4(2), 67-84.
Sufian, F. & Kamarudin, F. (2015). Antecedents of Total Factor Productivity of Malaysian Banks: Evidence From Semi-Parametric Malmquist Productivity İndex Method. Sains Humanika, 6(1) 59–70.
Yamaltdinova, A., Yıldız, F. ve Eleren, A. (2016). Girişimcilik Örneği Olarak Bankacılık Sektöründe Malmquist Yöntemiyle Karlılık Temelinde Etkinlik Analizi: Kırgızistan Örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(5), 103– 118.
Yolalan, R. (1993). İşletmeler Arası Göreli Etkinlik Ölçümü. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.