Tevfik BÜYÜKGEBİZ, HÜSEYİN FAKİR, MEHMET GÜVENÇ NEGİZ

Sütçüler (Isparta) yöresinde doğal odun dışı bitkisel orman ürünleri ve geleneksel kullanımları

Son yıllarda orman kaynaklarından üretilen odun hammaddesinin yanında odun dısı orman ürünlerine yönelik talep gittikçe artmaktadır. Bu talep artısı yalnız ticari kazançların değil özellikle orman köylüleri basta olmak üzere yerel ihtiyaçların karsılanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda gerek ülkemizde gerekse Sütçüler yöresinde var olan odun dısı bitkisel orman ürünleri potansiyelinin ve değerlendirme olanaklarının belirlenmesi ekonomik, sosyal ve çevresel yönden pek çok yarar sağlayacaktır. Yapılan bu çalısma ile Sütçüler yöresindeki gıda, tıp ve eczacılık basta olmak üzere kimya, boya, kozmetik gibi değisik sanayi alanlarında odun dısı orman ürünü olarak kullanılan bitki taksonları belirlenmistir. Çalısmada, 38 familyanın 62 cinsine ait toplam 74 odun dısı bitkisel orman ürünü değerlendirmeye alınmıstır. Bu bitki taksonlarının bilimsel adları, familyaları, odun dısı orman ürünü olarak kullanılan kısımları, yöresel kullanım alanları, endemik olanlarının belirlenmeleri ve yerel halka ve ekonomiye katkıları konularında bir veri tabanı olusturulmustur.

Anahtar Kelimeler:

endemik bitkiler, odun olmayan orman ürünleri, Isparta, flora, Türkiye

Non-wood forest plant products of sütçüler district (Isparta) and their usage

Recently, there has been demand for non-wood forest products. This demand increase plays an important role both in commercial benefits and in regional economic developments. For this reason, it is important to investigate the availability and the usability of these products for economic, social and enviromental aspects. In this study, non-wood forest plant products, grown in Sütçüler District, that can be used in medicine, food, chemical, paint and cosmetic industry will be determined. 74 specimens which belong to 62 genera and 38 families were identified. In addition, a database includes scientific name, family, usable parts, usage of regional and determination of endemics, regional and national benefits were designed.

Keywords:

endemic plants, non-wood forest products, Isparta, flora, Turkey,

PDF

___

Anonim, 2001. VIII. Bes Yıllık Kalkınma Planı, Ormancılık Özel Đhtisas Komisyon Raporu, DPT Yayınları, ISBN 975 . 19 . 2555 – X, Ankara.

Anonim, 2006. Sütçüler Orman Đsletme Müdürlüğü’nün 2000-2005 Yıllarına Ait Odun Dısı Bitkisel Ürünlerin Miktarı, Isparta.

Baytop, T., 1984. Türkiye’de Bitkilerle Tedavi, Đ.Ü. Ecz.Fak. Yayın No: 3255/40, İstanbul.

Baytop, A., 1994. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.

Baytop, A., 1998. Đngilizce-Botanik Kılavuzu Đstanbul Üniversitesi Yayın No:4058, Eczacılık Fakültesi Yayın No:70, İstanbul.

Davis, P.H., Cullen, J., 1979. The identicification of Flowering Plant Families, Cambridge University Press, London.

Davis, P.H., 1965-1985. Flora of Turkey and the Aegean Islands. Vol. I-IX, Edinburgh: Edinburgh Univ. Press.

Davis, P.H., 1985-1988. Flora of Turkey and the Aegean Islands. Vol. X, Edinburgh: Edinburgh Univ. Press.

DMĐGM, 2000. Ortalama Ekstrem ve Yağıs Değerleri Bülteni, Ankara: Devlet Meteroloji Đsleri Genel Müdürlüğü Yayını.

Geray, U., 1998. Orman Kaynaklarının Yönetimi, Ulusal Çevre Eylem Planı, DPT yayını, Ankara.

Geray, U., 2002. Ormancılık Kurumları, Ulusal Ormancılık Programı Projesi TCP/TUR/0066.

Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Baser, K.H.C., 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.11., Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.

Özgül, S., 1996. Yesilyurt (Isparta-Sütçüler) Ovasının Hidrojeoloji İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Isparta.