HASAN YILMAZ, ELİF AKPINAR KÜLEKÇİ, Hilal YILMAZ

Peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanılan bazı süs bitkilerinin toksikolojik özellikleri

İç ve dış mekanlarda kullanılan bir çok bitki taşıdıkları toksikolojik maddelerden dolayı insan ve çevre sağlığı açısından bir çok olumsuz etkilere sahiptir. Çevremizde herkes tarafından bilinen zehirli bitkilerin yanı sıra, sadece uzmanları tarafından tanınan aşırı derecede zehirli birçok bitki de mevcuttur. Bu çalışmada açık ve yeşil alanlarda kullanılan zehirli bitkilerin bir liste halinde ortaya konması amaçlanmıştır. Bitkiler toksikolojik özelliklerine göre incelenmiş, bitkilerin zehirli aksamları, kimyasal bileşikleri, zehirlilik dozları verilmiş; bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

toksik maddeler, zehirli bitkiler, peyzaj mimarlığı, toksikoloji, süs bitkileri

Toxicological characteristics of some ornamental plants used in landscape architecture

Owing to the toxicological substances the carry, many plants used inside and exterior sites have alot of adverse effects with respect to the human and environmental health. There are many extremely poisonous plants known only by experts as well as those known by everybody. In this study, it is aimed to give a catalogue of poisonous plants used in open and gren areas. We have examined the plants in respect of their toxicological characteristics, given their poisonous parts, chemical compounds and toxicity, and made some suggestions.

Keywords:

toxic substances, poisonous plants, landscape architecture, toxicology, ornamental plants,

PDF

___

Anonim, 1987. Ülkemizdeki Bazı Önemli Orman Tali Ürünlerinin Teşhis ve Tanıtım Kılavuzu. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yay. No: 659, Ankara.

Aplin, T. E. H, 1976. Poisonous Garden Plants and Other Plants Harmful to Man in Australia. Western Australian Herbarium of Agriculture Bulletin 3964.

Avalos, J., and Maibach, I., H., 1999. Dermatologic Botany., 88-142, Florida.

Bakırel, T., 1998. Veteriner Toksiloji Yönünden Trakya Bölgesi’nin Zehirli Bitkileri Üzerine Çalışmalar. İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmakoloji ve Toksikoloji Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.

Baytop, T., 1963. Türkiye’nin Tıbbi ve Zehirli Bitkileri. İ. Ü. Eczacılık Fakültesi Yay No: 1039, İstanbul.

Baytop, A., 1981. Trakya Florasına Bir Katkı. J. Fac. Pharm. İstanbul.

Baytop, T., 1984. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. İ. Ü. Eczacılık Fakültesi Yay No: 3255, İstanbul.

Baytop, T., 1989. Türkiye’de Zehirli Bitkiler, Bitki Zehirlenmeleri ve Tedavi Yöntemleri. İ.Ü. Eczacılık Fakültesi Yay No: 54, İstanbul.

Baytop, A., 1991. Farmasötik Botanik Ders Kitabı. İ. Ü. Eczacılık Fakültesi Yay No: 58, İstanbul.

Blackwell, H., Will, 1990. Poisonous and Medicinal Plants. Published by Prentice- Hall, Inc. A Division of Simon & Schuster Englewood Cliffs, New Jersey 07632.

Ceylan, A., 1987. Tıbbi Bitkiler ΙΙ (Uçucu Yağ İçerenler). E.Ü. Ziraat Fakültesi Yay No: 481, Bornova-İzmir.

Ditamaso, J. M., 1994. Plant Reported to be Poisonous to Animals in the United States. Vet Hum. Toxicol., 36 (1), 4951.

Enari, L., 1982. Poisonous Plants of Southern California. County of Los Angles, Department of Arboreta and Botanic Gardens Arcadia, California.

Güley, M., 1953. Samsun ve Trabzon Bölgesi Tıbbi ve Zehirli Bitkilerden Başlıcalarının Farmakodinamik Etkileri ve Tedavideki Önemleri. A. Ü. Veteriner Fakültesi Yayınları Yay. No: 40, Ankara.

Harborne, J.B., 1982. İntroduction to Ecological Biochemistry, 2 nd ed. Academic Press, New York. Chapter 3 deals with types of Toxic Plant Chemicals and Their Effects on Animals in Ecological Context, That is, Animal Predation of Plants.

Hardin, J., W., Jay, M., Arena, 1974. Human Poisoning from Native and Cultivated Plants, 2 nd ed.Duke University Pres, Durham, N.C.A Descriptively Presice and Well- Illustrated Guide to Common Poisonous Plants, Arranged by Botanical Family.

Kaya, S., Filazi, A., 1995. Türkiye’deki Zehirli Bitkiler, Etkin Unsurları ve Coğrafi Dağılımları. Vet. Hek. Dern. Derg., 66 (3-4), 60-79.

King, I. Ann, 1997. Know Your Plants… Safe or Poisonous? California Poison Control System, California.

Moore, C. Robin, 1993. Plants for Play. Second Printing 2002,California.

Özçelik, H., Sağmanlıgil, H., 1993. Van Gölü Havzası'nın Zehirli Bitkileri, Yüzüncüyıl Üniv. Veteriner Fak. Derg., 4, 1-2: 171-189. 1993 54.

Özyurt, S. M., 1986. Ekonomik Botanik. A. Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Yay. No:299, Erzurum.

Sağmanlıgil, H., Özçelik, H., Boydağ, İ., 1994. Van Yöresinde Yetişen Bazı Zehirli Bitkilerin Toksikolojik Analizi, Yüzüncüyıl Üniv. Fen-Edebiyat Fak. Fen Bilimleri Derg., 5, 5: 183-192.

Seçmen, Ö., Leblebici, E., 1987. Yurdumuzun Zehirli Bitkileri. E. Ü. Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, Botanik Anabilim Dalı Yay. No: 103, İzmir.

Stephens, H. A., 1980. Poisonous Plants of the United States. Regents Pres of Kansas, Lawrence. Good Information on Poisonous Plants Occuring in the More westerly Portions of Eastern North America; Excellent Black and White Photographs.

Watt, J. M.M, Breyer- Brandwijk, M. G., 1962. Medicinal and Poisonous Plants of Southern and Eastern, Africa.

Yılmaz, O., 1990. Bursa Yöresinde Yetişen Önemli Zehirli Bitkilerin Toksikolojik Özellikleri. U. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Ana Bilim Dalı Doktora Tezi,Bursa.

Zeybek, N., 1985. Farmosötik Botanik. E.Ü. Eczacılık Fakültesi Yay. No:1, İzmir.