Isparta yöresinde arazi kullanımına ilişkin sorunlar

Araştırmanın yapıldığı Isparta yöresi topraklarında kültür bitkilerinin yetiştirilmesini ve tarımsal kullanımı kısıtlayan erozyon, sığlık, taşlılık, kayalık, drenaj bozukluğu, tuzluluk ve alkalilik gibi etkinlik dereceleri değişen sorunlar bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olan sorun su erozyonudur. İl genelinin %40’ında doğal bitki örtüsünün aşırı derecede tahribinden dolayı çok şiddetli erozyon mevcuttur. Isparta ili sınırları dikkate alındığında toprakların %59.6’sını çok sığ topraklar oluşturmaktadır. İlin %22.4’lük bir kesiminde taşlılık ve kayalılık problemi ile karşılaşılmakta olup, drenaj problemi olan sahalar 26881 hektardır. İl genelinin 1781 hektarında da hafif tuzluluk mevcuttur. Yapılan çalışmalar sonucunda son yıllarda taşlılık, drenaj bozukluğu ve tuzluluk sorunu olan arazilerde bir azalma görülmesine rağmen, erozyona maruz sahalarda artışla karşılaşılmaktadır. Hem araştırma sahamız, hem de ülkemiz genelinde karşılaşılan erozyon, sel, taşkın vb. çevre sorunlarının önlenebilmesi için, sorunların çözümüne mutlak surette havza bazında yaklaşılmalıdır. Özellikle dağlık kesimlerde çalışmalara yukarı havzalardan başlanmalı, buralar hayvan otlatmasına kapatılarak koruma altına alınmalı ve toprak şartlarının elverdiği ölçüde dağınıkta olsa teraslar inşa edilerek otlandırma, çalılandırma ve ağaçlandırmalar yapılmalıdır. Ancak en önemlisi, arazinin kabiliyeti dışında kullanımı kesinlikle önlenmelidir. Buna uyulduğu takdirde sorunların büyük çoğunluğu kendiliğinden çözümlenmiş olacaktır.

Land use problems in the vicinity of Isparta

Many land-use problems are observed in the Isparta region (study area) including erosion, drainage, rocks, shallow soil, salinity and alkalinity. However, the most important restriction for agricultural productivity can be considered as water erosion. 40 % of the total vegetation cover of the city is excessively damaged and this caused extremely severe erosion. 59.6 % of the Isparta soil is very shallow. Rocky areas cover 22.4 % of the city. Area with the drainage problem is total of 26881 ha. Besides, 1781 ha. of the area is slightly salty. However, recent studies shows that in general there is a slight decrease in drainage problems and salinity of the soil, whereas these problems has been increasing where the area is prone to erosion. To protect both study area and our country from environmental problems like erosion, torrent and flood, we have to solve these problems by taking the watersheds as a planning unit. Especially in mountainous zones the solution must begin from upper watershed. In these zones grazing must be forbidden and taken under control, according to the soil conditions terraces should be build and these zones must be afforested. However if the land is managed with scientific approaches and according to its ability many of the problems would already be solved

___

1. DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, Ortalama ve Ekstrem Kıymetler Meteoroloji Bülteni, Ankara, 1974.

2. KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, Isparta İli Arazi Varlığı, Ankara, 1994.

3. DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ, Tarımsal Yapı ve Üretim, Ankara, 1980.

4. BÜYÜKGEDİZ, T., Eğirdir Ormanlarının Floristik Analizi, S.D.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Semineri, (Yayınlanmamış), Isparta, 2000.

5. YALTIRIK, F. ,EFE, A., Otsu Bitkiler Sistematiği, İ.Ü. Yayın no: 3568, İstanbul, 1989.

6. DAVIS, P.H., Flora of Turkey, Vol: 1-10, Edinburgh, 1988.

7. FAKİR, H., Isparta Gölcük Gölü Çevresi Florası Üzerine Araştırmalar, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1998.

8. KANTARCI, M.D., Akdeniz Bölgesi’nin Yetişme Ortamı Bölgesel Sınıflandırması, Ankara, 1991.

9. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI ISPARTA İL MÜDÜRLÜĞÜ, 1998 Yılı Brifing Raporu, Isparta, 1999.

10. ÖZHAN, S., Arazi Kullanma Tekniği Ders Notları, İstanbul, 1991.

11. BALCI, N., ÖZYUVACI, N., ÖZHAN, S., Havza Amenajmanı ve Orman Bakanlığının Görev ve Sorumlulukları. I. Ormancılık Şurası, Ankara, 1993.

12. ALTAN, T., Ülkemizde Yanlış Arazi Kullanımından Kaynaklanan Sorunlar, İstanbul, 1987.

13. ÖZYUVACI, N., ÖZHAN, S., GÖRCELİOĞLU, E., Integrated Watershed Management for Sustainable Development of Renewable Natural Resources. Proceedings of the XI. World Forestry Congress, (Vol. 2, p., 257-263), Antalya, 1997.