AHMET ALİ VAR, Ümit C. YILDIZ, HÜLYA KALAYCIOĞLU

Çeşitli emprenye maddelerinin yongalevhanın mekanik özelliklerine etkileri

Bu çalışmanın amacı; çeşitli emprenye maddelerinin yongalevhanın eğilme direnci (ED), elastikiyet modülü (EM) ve levha yüzüne dik çekme direnci (ÇD) üzerine etkilerini ve bu etkilerin önem derecelerini belirlemektir. Araştırmada; endüstriyel odun yongaları, üre-formaldehit ve çeşitli emprenye maddeleri kullanılmıştır. Üre-formaldehid tam kuru yonga ağırlığına oranla, diğer kimyasallar ise tam kuru tutkal ağırlığına oranla uygulanmıştır. Levhalar, tutkal püskürtme makinasında emprenye edilen yongalar tutkallandıktan sonra, bu yongalar 150°C sıcaklık ve 25–28 kp/cm2 basınçta preslenerek üretilmiştir. Sonuç olarak; emprenye maddesi kullanım miktarı arttıkça, kontrole göre, ED %2.01–34.93, EM %2.67–49.18 ve ÇD %0.50-42.13 arasında artmıştır. Bu artış, ED ve EM için kolofan, alkid reçinesi, immersol-WR’li levhalarda önemsizken diğerlerinde önemli; ÇD için ise borik asit/boraks, tanalith-CBC, tanalith-CBC/borik asit/borakslı levhalarda anlamsızken diğerlerinde anlamlı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

elastiklik modülü, odun koruyucular, odun özellikleri, üre formaldehit, mekanik özellikler, eğilme direnci, yonga levha

Effects of various timber preservers on mechanical properties of particleboard

The goal of this study is to determine the effects of various timber preservers on bending strength (BS), modulus of elasticity (MOE) and internal bond (IB) of particleboard, and whether the levels of those of effecs are importance or not The following material were used for manufacturing of experimental boars; wood chips, urea-formaldehyde and various wood preservers. The urea-formaldehyde were utilized according to the ovendry weight of the chips, the other chemicals were treated as to the ovendry weight of the adhesive. The chips were impregnated with solutions of the preservers in the gluing machine before adhering treatment. The boards were manufactured by pressing at temperature 150°C and pressure 25–28 kp/cm2. As a result; the mechanical properties of the board have increased with increasing of using amounts of impregnating substances. According to the control, the rates of increase have ranged from 2.01% to 34.93% for BS, from 2.67% to 49.18% for MOE, and from 0.50% to 42.13% for IB. For BS and MOE, while this increase is unimportant statistically in the boards impregnated with pine rosin, alcid resin and immersol WR, it is important in the other boards. For IB, the increase has not significance in the boards treated with boric acid/borax, tanalith CBC and tanalith CBC/boric acid/borax, whereas it has significance in the others.

Keywords:

modulus of elasticity, wood preservatives, wood properties, urea formaldehyde, mechanical properties, bending strength, particleboards,

PDF

___

1. GRIGORIOU, A. , et al., Gum Rosin as Water-Repellent Additive for Particleboard, Holzforschung und Holzverwertung, 5, 93–94, 1990.

2. JACOB, M., et al., Reconstituted particleboards from CCA-Trated Red Pine Utility Poles, Forest Products Journal, 48/3, 55–62, 1998.

3. VOULGARIDIS, E., Oleoresin and Gum Rosin from Pinus halepensis Mill. as Basic Constituens in Water Repellent Formulation Applied to Wood, Holz als Roh–und Werkstoff, 51, 324–328, 1993.

4. HENRY, J., et al., Preservative Treatment Effects on Mechanical and Thickness Swelling Properties of Aspen Waferboard, Forest Prod. J., 32,11/12,19–26,1982

5. ÖZEN, R., Yongalevha Endüstrisi Ders Notları, KTÜ Orman Fakültesi Yayın No: 30, Trabzon, 1980.

6. BOZKURT, Y., ve ark., Yonga Levha Endüstrisi, İÜ Orman Fakültesi Yayınları No: 3311/372, İstanbul, 1985.

7. ÖKTEM, E., Orman Gülü (Rhododendron Ponticum L.) Odunundan Yonga Levha Yapılması Ürerine Araştırmalar, Doktora Tezi, O.D.C. 812, 862, 865.1, Ankara, 1979.

8. DIX. B., et al., Influence of Heardwood and The Age of Tree on the Properties of Particleboards from Pine (Pinus sylvestris). Part 2: Physical–Technical Properties and Formaldehyde Release of Particleboards Made from Sapwood and Heardwood of Pine, Holz als Roh- und Werkstoff, 55/2, 103–109, 1997.

9. ORTIZ-CESPETES, M. K., Wood and Its Derivates in The Face of Termite Attack. Durability of Particleboards, Maderero, Chile, No: 10, 21–22, 1964.

10. FUJIMOTO, H., et al., The Protection of Antiswelling Particleboard: I. Treatment with Maleic Acid and Glyserol Mixture, Mokuzai Gakkashi, 34/11, 904–909, 1988.

11. OERTEL, J., Preservative Treatment of Wood Particleboards during Manufacture, Holz Technology, 4/3, 234–238, 1963

12. KALAYCIOĞLU, H., Sahil Çamı (Pinus pinaster Ait) Odunlarının Yongalevha Üretiminde Kullanılması İmkanları, Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 1991.

13. MAKU, T., et al., Effect of Paraffin Emulsion on the Hygroscopic, Swelling and Mechanical Properties of Chipboard, J. of Jap. Wood Res. Society, 2/3, 130–132, 1956.

14. BOZKURT, Y., ve ark., Emprenye Tekniği, İÜ Orman Fakültesi Yayınları No: 3779/425, İstanbul, 1993.

15. HUBER, H. A., Preservation of Particleboard and Hardboard with Pentachlorophenol, Forest Prod. J., 8/12, 357–360, 1958.

16. DEPPE, H. J., Protection of Isocyanate Bound Particleboard, Holz als Ruh-und Werkstoff, 29/27, 217–218, 1987.

17. KAMDEM, D. P., The Durability of Phenolic Bonded Particleboards Made of Decay Resistant, Black Lotust and Nondurable Aspen, Forest Prod. J., 44/2, 65–68, 1991.

18. THOMAS, N., et al., Fungal Resistance of Particle Boards Made from Various Types of Acetylated Chips, Holzforschung, 42/2, 23–126, 1988.

19. HAYGREEN, J. C., et al., Improving the Properties of Particleboard by Treating the Particles with Phenolic Impregnating Resin, Wood and Fiber Science, 3, 95–105, 1971.

20. NUSSER, H., et al., Resistance of Some Types of Particleboard and Fibreboard to Fungi, Holzforschung und Holzverwertung, 22/2, 24–40, 1970.

21. ORMA, Orman Mahsulleri Entegre San. ve Tic. A. Ş. Kayıtları, Haziran, Isparta, 1998.

22. KALAYCIOĞLU, H., ve ark., Sahil Çamı (Pinus pinaster Ait.) Odunlarından Üretilen Yongalevhaların Teknolojik Özellikleri, Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 17/4, 737–751, 1993.

23. HEMEL Emprenye Sanayi ve Ticaret A. Ş. Dokümanları, İstanbul, 1997.

24. TS 642, Kondisyonlama ve/veya Deney için Standard Atmosferler ve Standard Referans Atmosferi, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1968.

25. TS EN 310, Ahşap Esaslı Levhalar–Eğilmede Elastikiyet Modülü ve Eğilme Dayanımının Tayini, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1999.

26. TS 4906, Yongalevhaları–Dış Tabakanın Yüzeye Dik Yöndeki Çekme Mukavemetinin Tayini, TSE, Ankara, 1999.

27. BOZKURT, Y. ve ark., Ağaç Teknolojisi Ders Kitabı, İ.Ü. Yayınları No: 3998 / 445, İstanbul, 1997.

28. HALLIGAN, A. F., et al., Prediction of Particleboard Mechanical Properties at Various Moisture Content, Wood Science Technology, 8, 68-78, 1974.

29. AKBULUT, T., Çeşitli Faktörlerin Yatay Preslenmiş Yongalevhaların Özellikleri Üzerine Etkisi, Doktora Tezi, İ.Ü. Fen Bil. Enstitüsü, İstanbul, 1996.

30. TS EN 312–2, Kuru Şartlarda Kullanılan Genel Amaçlı Yongalevhalar, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1999.

31. TS EN 312–3, Kuru Şartlarda Kapalı Ortamlarda Kullanılan Yongalevhalar, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1999.

32. TS EN 312–4, Kuru Şartlarda Yük Taşıyıcı Olarak Kullanılan Yongalevhalar, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1999.

33. TS EN 312–6, Kuru Şartlarda Ağır Yük Taşıyıcı Olarak Kullanılan Y.levhalar, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1999.

34. TS EN 312–5, Nemli Şartlarda Yük Taşıyıcı Olarak Kullanılan Yongalevhalar, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1999.

35. TS EN 312–7, Nemli Şartlarda Ağır Yük Taşıyıcı Olarak Kullanılan Yongalevhalar, Türk Standardları Enstitüsü, Ankara, 1999.

36. KALAYCIOĞLU, H., Bitkisel Atıkların Yongalevha Endüstrisinde Değerlendirilmesi, ORENKO’92 Ulusal Orman Ürünleri Endüstrisi Kongresi, Trabzon, Bildiri Metinleri, I. Cilt, 288–292, 1992.

37. BOZKURT, Y. ve ark., Yonga Levha Endüstrisi, İ.Ü Orman Fakültesi Yayınları No: 3311/372, İstanbul, 1985.

38. GÖKER, Y., Türkiye’de Kontraplak, Kontrtable ve Yonga Levha Sanayii Gelişme Olanakları, Bu Malzemelerin Teknolojik Özellikleri Hakkında Araştırmalar, İÜ Yayınları No: 2489/267, İstanbul, 75, 1978.

39. HASHIM, R., et al., The Mecanical Properties of Boards Treated with Vapor Boron, Forest Prod. J., 44, 10, 73–79, 1994.

40. TOMEK, A., Heat Treatment of Wood Chips, a New Process for Making Particle Board Water Repellent, Holz Technology, 7/3, 157–160, 1966.

41. MALLARI, V. C., et al., Biodegradation of Particleboard: I. Decay Resistance of Chemically–Modified Wood and Qualities of Particleboard, Mokuzai Gakkashi, 35/9, 832–838, 1989.

42. HALL, J. H., et al., Preservative Treatment Effects on Mechanical and Thickness Swelling Properties of Aspen Waferboard, Forest Prod. J., 32, 11/12, 19-26, 1982.

43. FUJIMOTO, H., et al., The Protection of Antiswelling Particleboard, Treatment with Maleic Acid/Glyserol Mixture, Mokuzai Gakkashi, 33, 37, 610–612, 1987.

44. KAJITA, H., et al., Improvement of Physical and Biolojical Properites of Particleboards by Impregnation with Phenolic Resin, Wood Science and Tech., 26, 63–70, 1991.

45. TS 1617, Yongalevhaları–Binada kullanılan–Yatık Yongalı, TSE, Ankara, 1988

46. EN 319, Particleboards and Fibreboards–Determination of Tensile Strength Perpendicular to The Plane of The Board, European Standard, Brussels, 1993.

47. KERNENGANG, W., et al., The Effect of Mould Fungi on Flaxboard and Wood Particleboard, Material und Organismen, No: 3, 4, 289–316, 1968.