Devlet orman fidanlık işletmelerinin kapatılması ve özelleştirilmesi çabalarına ilişkin bir değerlendirme

Ormanlarımızın geliştirilmesi ve sürekliliğinin sağlanmasında stratejik bir öneme sahip olan devlet orman fidanlık işletmeleri; verimlilik, karlılık, iktisadilik gibi rasyonellik ölçütleri bakımından arzu edilen düzeyi yakalayamamıştır. Buradaki başarısızlıkta; kapasite kullanım sorunları, kuruluş yeri, istihdam, maliyet ve fiyatlandırma sorunları gibi birçok politik ve teknik neden rol oynamıştır. Bununla birlikte, ormancılıkla ilgili planlarda ortaya konan ağaçlandırma hedeflerine ulaşılamamasına bağlı olarak ortaya çıkan düşük kapasite kullanım oranı, çekirdek problem olarak tanımlanabilir. Ne var ki, bu gerçek çoğunlukla karar alıcıların gözünden kaçmakta ve başarısızlığın nedeni olarak devlet işletmeciliği öne çıkarılmaktadır. Bu yüzden de her fırsatta devlet orman fidanlık işletmelerinin kapatılması veya özel sektöre satılması çabaları gündeme gelmektedir. Ancak, çözüm olarak üretilen bu uygulama, beklenen yararları sağlamayacağı gibi önemli sorunlara da yol açabilecektir. Dolayısıyla konunun tekrar gözden geçirilmesi, kapsamlı araştırmaların yapılması ve ortaya konan gerekçelerin geçerliliğinin tartışılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

orman fidanlıkları, ormancılık, orman politikası

A review on the confinement and privatization effort of state forest nursery enterprises

The State Forest Nursery Enterprises has a strategic importance to be developed of our national forest and to be supplied sustainability of forestry, are in a unsuccessful condition in that productivity, profitableness, and rationality criteria. The reasons of this failure are dependent on technical and political issues such as capacity usage, foundation location, employment, costing and pricing. The most important reason is also rate of low capacity utilization that is depend on not to be reaching to afforestation targets exposed by various forestry plans. Unfortunately, this main reason not to have been noticed by decision maker and it is mostly put forward to do the state entrepreneurship on forest nurseries as a failure reason. Therefore, it is always put on the agenda confinement and privatization of forest nursery enterprises. However, this opinion assumed as a solution method will not provide targeted benefits and can cause considerable problems. Consequently, it should be again scrutinized the situation of forest nursery enterprises, must be carried out comprehensive researches, and should be discussed the validity of justifications exposed by somebody having a tendency to privatization.

Keywords:

forest nurseries, forestry, forest policy,

PDF

___

Alkan, H. 2003. Maliyet Yönetim Aracı Olarak Hedef Maliyetleme ve Devlet Orman Fidanlık İşletmelerinde Uygulanabilirliği, Doktora Tezi, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

Anonim. 1973. Fidan Üretim Hizmetleri, Cumhuriyetin 50. Yılında Ormancılığımız, T.C. Orman Bakanlığı, OGM Sıra No:187, Seri No:145, Ankara.

Anonim, 1990. Fidanlık ve Tohum, 6.BYKP, Ö.İ.K. Raporu, DPT Yayın No: DPT:2201-ÖİK:350, Ankara.

Anonim, 1995. Tohum, ağaç ıslahı, Fidan üretimi, Toprak ve Ekoloji Bölümü, 7. BYKP, ÖİKR, DPT Yayınları, YN:2400-ÖİK:461, ISBN:975-19-1143-5, Ankara.

Anonim, 2001. Tohum, Ağaç Islahı, Fidan Üretimi, Top. ve Ekoloji, 8.BYKP, Ö.İ.K. R. DPT Yayınları, YN:2531-ÖİK:547, Ankara.

Anonymous. 1996. Inter Govermental Seminar on Criteria and Indicators For Sustainable Forest Management, Final Document, Helsinki.

Ata, C. 1993. Dünyada ve Türkiye’de Özel Ağaçlandırmalar ve Özel Fidanlıklar, T.C. O. B., 1. Ormancılık Şurası Tebliğler ve Ön Çalışma Grubu Raporları (Cilt:1), Seri No:13, Yayın No: 006, Ankara,

Boydak M., Özdönmez M., Geray A. U., Ayanoğlu, S., Türker, A.; ve Dirk, H.; 1997. Fidan Üretimi Özelleştirme Projesi Hakkında Komisyon Raporu, Orman Mühendisliği Dergisi, Yıl:34, Sayı:6, Ankara.

Genç, M., 1992. “Ağaçlandırma Potansiyelimiz, AGM’ yi Bekleyen Sorunlar, Fidanlık ve Ağaçlandırma Çalışmalarına İlişkin Bazı Öneriler”, Orman Mühendisliği Dergisi, Sayı 10,Ankara.

Gülcü, S. ve Gültekin, H.C. 2005. Değişik Yetiştirme Ortamlarının Boylu Ardıç'ın (Juniperus excelsa Bieb.) Bazı Fidan Morfolojik Kalite Kriterlerine Olan Etkileri, Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi (yayında), Antalya.

Günes, R., 1997. Fırsat Maliyeti ve Fırsat Maliyetlerinin İşletme Yönetimi Kararlarında Kullanılması, SDÜ, İİBF Dergisi, Sayı:2, Isparta.

Karalar R.1996. Yönetsel Ekonomi, Eskişehir.

Türker, M., 2003. Sürdürülebilir Orman Kaynakları Yönetimi İle Orman Sınırları Dışına Arazi Çıkarma Uygulamaları Arasındaki Etkileşim: Mevcut Durum, Yaşanan Darboğazlar ve Çözüm Önerileri, Orman Kanununun 2/B Maddesinin Uyg. ve Değer. Sorunlar Paneli, 13.03.2003,Ankara.

URL-1, 2005. Hedefler ve Gerçekleşmeler, AGM, www.agm.gov.tr, 18.08.2004.

URL-2, 2003. Orman Genel Müdürlüğü, Ulusal Ormancılık Programı Raporu, www.ogm.gov.tr, 15 Mart 2003.

URL-3; 1996. (Mexal, J. G); Forest Nursery Activities in Mexico, National Proceeding: Forest and Conseration Nursery Associations., http://www.na.fs.fed.us/spfo/rngr/pubs/np96/fnmex.htm, 14.01.2002

Yahyaoğlu, Z. 1993. Fidanlık Tekniği, KTÜ O.F., Ders Teksirleri Serisi, Trabzon.