MEHMET ÇETİN, MEHMET TOPAY, LATİF GÜRKAN KAYA, BÜLENT YILMAZ

Biyoiklimsel konforun peyzaj planlama sürecindeki etkinliği: Kütahya örneği

İklim koşullarının belirlediği biyoiklimsel konfor planlama açısından önem taşır. Biyoiklimsel konfor, insanın kendisini en sağlıklı ve dinamik hissettiği iklim koşullarıdır. Biyoiklimsel konforun sağlanmasında önemli olan iklim bileşenleri sıcaklık, bağıl nem, ve rüzgârdır. Bu çalışmada, Kütahya ilinin iklim verilerine göre biyoiklimsel konfor açısından en uygun alanları saptanmıştır. Çalışmada, 9 meteoroloji istasyonundan veriler alınmıştır. Bu istasyonlara ilişkin ortalama sıcaklık, bağıl nem ve rüzgar değerleri Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamına ArcView GIS™ 3.2 yazılımı kullanılarak aktarılmıştır. CBS ortamına aktarılan verilerden iklim haritaları oluşturulmuş ve biyoiklimsel konfor açısından uygun alanlar belirlenmiştir. Buna göre kent bütününün yıllık ortalamalar dikkate alındığında biyoiklimsel konfor açısından uygun bir bölge olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

biyoklima, Türkiye, coğrafi bilgi sistemleri, peyzaj planlama, bağıl nem, rüzgar, Ege Bölgesi

Efficiency of Bioclimatic comfort in landscape planning process: case of Kutahya

Bioclimatic comfort which is determined by climate condition is important in planning. Bioclimatic comfort is climate conditions in which human feel himself/herself more healthy and dynamic. Important climatic components providing bioclimatic comfort are temperature, relative humidity and wind. In this study, the most suitable areas for bioclimatic comfort in Kütahya Province were determined according to climatic data. In this content, data were gathered from 9 meteorology stations. Average temperature, relative humidity and wind values are transferred to Geographical Information System (GIS) environment using ArcView GIS™ 3.2 software. Climate maps are generated from quantitative climate data and suitable areas for bioclimatic comfort are determined. According to this data, it was determined that Kütahya province isn’t suitable for bioclimatic comfort conditions.

Keywords:

bioclimate, Turkey, geographical information systems, landscaping, relative humidity, wind, Aegean Region,

PDF

___

Altunkasa, F. 1990. Adana'da İklimle Dengeli Kentsel Yeşil Alan Planlama İlkelerinin Belirlenmesi ve Çok Amaçlı Bir Yeşil Alan Örneğinde Geliştirilmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 ( 1 ): 39-54.

Altunkasa, F. ve Gültekin, E. 1991. Şanlıurfa’da İklimle Dengeli Kentsel Alan Kullanım İlkeleri ve Yeşil Alan Sistemlerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6: 23-38.

Antenucci, J. C., Brown, K., Croswell, P.L., Kevany, M.J., Archer, H., 1991. Geographic Information System., A Guide to Technology, Van Nostrand Reinhold, New York, USA.

Çınar, İ., 1999. Fiziksel Planlamada Biyoiklimsel Veriler Kullanarak Biyokonforun Oluşturulması Üzerine Fethiye Merkezi Yerleşimi Üzerinde Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, EÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 89s.

Çınar, İ., 2004. Biyoklimatik Konfor Ölçütlerinin Peyzaj Planlama Sürecinde Etkinliği Üzerinde Muğla-Karabağlar Yaylası Örneğinde Araştırmalar. Doktora tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü , İzmir, 227s.

DMİ, 2005. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Zirai Meteoroloji ve İklim Rasatları Dairesi Başkanlığı Klimatoloji Kayıtlan, 2005, Ankara.

Evans, J.M., 2003. Evaluating comfort with varying temperature: a graphic design tool, Energy and Bulding, 35(2003) 87-93.

Koçman, A., 1991. İzmir'in Kentsel Gelişimini Etkileyen Doğal Çevre Faktörleri ve Bunlara İlişkin Sorunlar, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 3 s: 101, İzmir.

Koçman, A., 2002. Klimatoloji Çalıştayı 2002 Notlan, EÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, İzmir.

Kütahya, 1989. Kütahya İlinin Durumu potansiyeli ve Sorunları, Kütahya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon müdürlüğü, 1989, Kütahya.

Kütahya, 2002a. Kütahya Belediyesi Faaliyet Raporu, Kütahya.

Kütahya, 2002b. Kütahya İli Hakkında Genel Bilgi, T.C. Kütahya Valiliği İl Özel İdaresi Yayınları – 1, Kütahya.

Matzarakis, A., 2003. Assessing climate for tourism purposes: existing methods and tools fort he thermal complex.

Nikolopoulou, M., Lykoudis, S., Kikira, M., 2004. Thermal comfort models for urban spaces, designing open spaces in the urban environment: a bioclimatic approach, RUROS Project.

Olgyay, V., 1973. Design with Climate, Bioclimatic Approach to Architectural Regionalism, Princeton University Pres. Princeton. 190p.

Topay, M., Yılmaz, B., 2004. Biyoklimatik konfora sahip alanların belirlenmesinde CBS’nden yararlanma olanakları: Muğla ili örneği, 3. CBS Bilişim Günleri Bildiri Kitapçığı, İstanbul. s:425-434.

Topay, M., 2007. The importance of climate for recreational planning of rural areas; case of Muğla province, Turkey, 3rd International Workshop on climate, tourism, and recreation proceeding, Greece.p:29-36

Toy, S., Yılmaz, S., Yılmaz, H, 2005. Determination of bioclimatic comfort in three different land uses in the city of Erzurum, Turkey, Bulding and Environment. 42 (3):1315 - 1318.

Üneri, D., Kara, S., Özdemir, H., 2006. İklim verilerinin haritalanmasında CBS’nin Kullanımı: Kasatura Körfezi ve Çevresi Örneği, 4. CBS Bilişim Günleri, Sempozyum kitapçığı, 503-510s.