YALVAÇ’TA YAŞANAN BİR FELAKET: 1952 BÜYÜK ÇARŞI YANGINI

23 Ağustos 1952 Cumartesi günü gece yarısından sonra Yalvaç çarşısında bir terzi dükkânından yangın çıkmış ve alınan bütün tedbirlere rağmen bastırılamayarak çarsının neredeyse yarısı yanmıştır. Bu felakette 5 ev ve 91 dükkân ve mağaza, içindeki eşyalarıyla birlikte tamamen yanmış ve pek çok Yalvaçlı işsiz kalmış, perişan olmuştur. Halkın ve resmi görevlilerin fedakâr çalışmaları ile, yangının tamamen ahşap olan mahalleye yayılması önlenmiş ise de ilçede neredeyse çarşı kalmamış ve geçimlerini küçük işletme ve ticaretle sağlayan belirli bir esnaf ve tüccar zümresi birdenbire yokluk ve sefalete düşmüştür. Yangında ortaya çıkan zararı tespit için Kaymakamlıkça komisyon kurulmuştur. Bu komisyonun incelemelerine göre dükkanlardaki zarar 859.650 Tl., yanan evlerdeki zarar 32.500 Tl. olarak tespit edilmiştir. Bu zarar, o günün değer ölçülerine göre oldukça yüksek bir rakamı ifade etmektedir. Isparta Valiliği, yangının yaralarını sarmak için ilgili kurumlara müracaat etmiş ve yanan dükkânların yeniden inşası için, demir, çimento, kereste vb. inşaat malzemeleri temin etmiştir. Öte yandan, esnafın bankalara ve diğer kredi kurumlarına olan borçlarının da ertelenmesi ve uygun bir ödeme planına bağlanması sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yalvaç, yangın, Yalvaç Çarşısı, 1952 Yalvaç yangını, Yalvaç esnafı.

PDF

___

I-Arşiv Belgeleri
1- Cumhurbaşkanlığı- Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (= CDABCA); Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -2
2- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -3
3- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15-4
4- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -5
5- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -6
6- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -7
7- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -8
8- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -9
9- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -10
10- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -11
11- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -12
12- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -13
13- CDABCA; Fon Kodu:30.10.0.0, Kutu:120, Dosya: 857, Gömlek:15 -14
14- Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Osmanlı Arşivi, DH. EUM. 6.Şb., 53-46
II- Kitaplar, Makaleler, internet kaynakları
Çay, M.A. (1984), Anadolu’nun Türkleşmesinde Dönüm Noktası: Sultan II. Kılıç Aslan ve Karamıkbeli (Myriokefalon) Zaferi, İstanbul: Orkun Yay.
Köstüklü, N. (1993a), 1820-1836 Yıllarında Hamid Sancağı ve Türkiye, Konya: Selçuk Üniversitesi yay.,
Köstüklü, N. (1993b), “Yalvaç’ta Ortaöğretimin Tarihçesi”, Prof. Dr. Bayram Kodaman’a Armağan, Samsun: s.171-193.
Köstüklü, N. (1999), Milli Mücadele’de Denizli Isparta ve Burdur Sancakları, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi yay.
Köstüklü, N. (2004), “Çanakkale’de Şehit Olan Yalvaçlılar”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Mart sayı:58, s. 299- 322.
Köstüklü, N. (2009) “Milli Mücadele’de Yalvaç ve Şehit Olan Yalvaçlılar”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı:74, s. 235- 252.
Köstüklü, N. (2010), Yalvaç Tarihi Üzerine Araştırmalar (Tanzimat’tan Cumhuriyet’e), Ankara: Yalvaç Belediyesi yay.
Kum, N. (2012), Yalvaç Armağanı-Yalvaç Tarih ve Coğrafyası- 1925, yayına hazırlayan: Nuri Köstüklü- Ali Yüncü, Ankara: Yalvaç Belediyesi yay.
Turan, O. (1971), Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul: Turan Neşriyat Yurdu yay.
https://www.ttk.gov.tr/wp-content/uploads/2022/04/15-RamazanToprakli.pdf.(Erişim tarihi: 10. 02. 2023)