Din Dersi Ders Kitapları Görsellerinde Toplumsal Cinsiyet Üzerine Bir Analiz

Bu çalışma toplumsal cinsiyet olgusunun yapılandırılmasında ve geleceğe aktarılmasında önemli bir etkisi bulunan ders kitapları üzerinden yürütülmüştür. Örgün eğitimin gerçekleştirilmesinde önemli bir araç olan ders kitapları öğrencilerin çeşitli toplumsal kültürel roller edinmesinin yanında cinsiyet rollerinin de kazanılmasında aktif rol oynamaktadır. Ders materyallerindeki cinsiyet temsillerinin kültürel değerleri, davranışları, tutumları etkilediği ve ders kitaplarında sunulan cinsiyet rolleri ve kalıpları ile aktarılan mesajların öğrencilerin kimlik, öz saygı gelişimini ve cinsiyetlere karşı tutumlarını şekillendirdiği çeşitli araştırmalar tarafından kanıtlanmıştır. Bu nedenle, derslerde kullanılan her türlü materyal ile birlikte ders kitaplarının toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi önyargılardan ve olumsuz mesajlardan arındırılması, özel bir hassasiyet ve titizlik gözetilerek hazırlanması, seçilmesi ve kontrol edilmesi gereklidir. Bu çalışmada, 1929 – 2018 yılları arasında, Türk Milli Eğitim Bakanlığı’nca yayınlanan ve devlet okullarında kullanılan Din Dersi ders kitaplarının görselleri toplumsal cinsiyet açısından içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda belirlenen tüm kategorilerde toplumsal cinsiyet unsurları açısından erkekler lehine sayısal üstünlük tespit edilmiştir.

Analyzing Of The Religious Courses Textbooks' Images Through Gender

This study was carried out on textbooks that significantly impact the structuring of the gender phenomenon and its transfer to the futureTextbooks, which are an important tool in the realization of formal education, play an active role in the acquisition of gender roles as well as the acquisition of various social-cultural roles by students. Various studies have proven that gender representations in education materials affect cultural values, behaviors, attitudes, and messages conveyed by gender roles and patterns presented in textbooks shape students' identity, self-esteem development, and attitudes towards gender. For this reason, it is necessary to examine the textbooks, along with all kinds of materials used in education, to be examined in terms of gender, free from prejudices and negative messages, to be prepared with special sensitivity and meticulousness, to be selected and controlled. In this study, the visuals of the Religious Course textbooks published by the Turkish Ministry of National Education and used in public schools between 1929 and 2018 were subjected to content analysis in terms of gender. As a result of the research, numerical superiority was determined in favor of men in all categories in terms of gender factors.

___

  • Referans1 Davarcı, Yasemin. Din Dersi Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Üzerine Bir Analiz (1929-2018). Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.