Covid-19 Salgın Sürecinde Engellilere Yönelik Uzaktan Yaygın Din Eğitimi

Bu araştırma, Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde görev yapan din görevlilerinin Covid-19 (Koronavirüs) salgın sürecinde işitme engelli bireylere sunmuş oldukları din eğitimi ve uzaktan eğitim hakkındaki görüşleri ile teknolojik araç-gereçleri kullanma yeterliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma nicel araştırma yönteminin tercih edildiği betimsel bir çalışmadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak açık uçlu ve çoktan seçmeli soruları içeren anket kullanılmıştır. Anket, 2019-2020 öğretim yılı bahar yarıyılında işitme engellilere uzaktan din eğitimi veren din görevlileri evreninde kasti örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 38 din görevlisine uygulanmıştır. Anket formlarından elde edilen verilerin istatistiksel analizi Google Forms ve Microsoft Excel programı ile yapılmıştır. Öğreticilerin farklı illerde yaşıyor olmaları ve Covid-19 salgını, uygulamanın uzaktan yapılmasını zorunlu kılmıştır. Araştırma bulgularından işitme engellilere sunulan din eğitiminin 8 yıldır sistemli bir şekilde devam ettiği; uzaktan eğitim konusunda öğreticilerin tecrübelerinin yeterli olmadığı; salgın öncesinde genç işitme engellilerin Kur’an kurslarına yeteri kadar katılım sağlamadığı; salgın sürecinde yetişkin işitme engellilerin iletişim eksikliği, aile desteği, teknolojik imkânsızlıklar, uzaktan eğitimde başarısız olunacağı ile ilgili önyargı ve ders saatlerindeki yetersizlikten dolayı uzaktan din eğitimine çok fazla ilgi göstermediği; ücretsiz olması ve kullanım kolaylığından dolayı whatsapp uygulamasının eğitimlerde en sık kullanılan uygulama olduğu; salgın döneminde uzaktan eğitim yoluyla verilen din eğitiminde yaşanan problemlerin sebepleri olarak uzaktan eğitim imkânları, materyal yetersizliği, ailelerin ve işitme engellilerin ilgisi olduğu vb. tespitler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Din Eğitimi, Yaygın Din Eğitimi, Uzaktan Eğitim, İşitme Engelli, Covid-19.

Distance Non-Formal Religious Education For People With Hearing Impaired During Covid-19 Pandemic

This research aims to present, the viewpoint of the Qur’an course instructors and religious officials who work for Presidency of Religious Affairs, on religious education and distance learning and their competence in using technological tools and equipment during covid-19 (Coronavirus) pandemic. The research is a descriptive study that prefer the quantitative method. In the research findings obtained through a survey contains both open ended and multiple-choice questions. The survey was applied to 38 religious officials that chosen by deliberate sampling method from the Presidency of Religious Affairs’ instructors universe that were educating people with hearing impaired in the spring semester of the 2019-2020 academic year. Statistical analysis of the datas obtained from survey were done via Google Forms and Microsoft Excel. Due to the facts that the instructors are living in different cities and Covid-19 pandemic made it obligatory to implement the research distance. The determination have been done according to the research findings are: the religious education offered to the hearing impaired has continued for 8 years in a systematic way, the experience of the instructors are insufficient about distance education, before the epidemic the youngs with hearing impaired didn’t attend Qur’an courses sufficiently, during the epidemic the adults with hearing impaired didn’t show much interest in distance learning due to the reasons; lack of communication, family support, technological impossibilities, prejudice about failure in distance education and inadequate course hours. (baglaclı bir cumleden sonra virgule devam etmek anlam kaymasına sebep olabilir diye cumleyi böldüm) Moreover, due to the whatsapp application’s freeness and ease of use it was the most frequently used application and the reasons for the problems experienced in distance religous education during the pandemic are; distance education opportunities (imkanları demişsiniz ama sanki imkansızlıkları demek istemişsiniz, yani impossibilities), lack of materials and interest of both families and people with hearing impaired are the other determinations have been done by the research.

Keywords:

Religious Education, Distance Education, Non-formal Religious Education, Hearing Impaired, Covid-19.,

PDF

___

Altaş, N. (2015). Uzaktan eğitim ve ilitam uygulamalarının geleceği nasıl olmalıdır? Akyürek, S.(Ed.) Bugünün İlâhiyatı nasıl olmalıdır? –Sorunlar ve çözümleri- İlmî İhtisas Toplantısının Sonuç Raporu, Ensar Yay., 387-423.
Altaş, N. (2016). Türkiye'de dinî yükseköğretim alanında uzaktan eğitimle ilgili algı sorunları ve İLİTAM uygulamaları. Değerler Eğitimi Dergisi, 14 (31) , 7-41.
Altunışık, R., vd. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Arslantürk, Z. (2001). Sosyal bilimciler için araştırma metod ve teknikleri. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
Aydemir, M. (2018). Uzaktan eğitim. Konya: Eğitim Yayınevi.
Balcı, A. (2006). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Başkonak, M. (2016). Türkiye'deki lise mezunu işitme engellilerin din eğitiminde karşılaştıkları güçlüklerin öğrenci ve eğitimci görüşleri açısından değerlendirilmesi [Yayımlanmış Doktora Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Başkonak, M. (2016). İşitme engelli bireylerde din eğitimi. S. Özdemir ve M. Başkonak (Ed.), Özel eğitimde din eğitimi (205-234) içinde. Ankara: Grafiker Yayınları.
Başkonak, M. (2020). Diyanet İşleri Başkanlığı’nın engelli bireylere yönelik politika, hizmet ve mevzuatı. S. Turan (Ed.), Engellilik ve dinler (kutsayıcı ve lanetleyici geleneklerden yeni yaklaşımlara) (139-167) içinde. İstanbul: Okur Akademi.
Başkonak, M. ve Akşener, A. (2020). Kuran öğretiminde yeni yaklaşımlar: On saatte online Kuran eğitimi örneği. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (25), 714-740. Doi: 10.35415/sirnakifd.786941.
Bayyiğit, M. (2013). Din sosyolojisinin doğuşu ve gelişimi. M. Bayyiğit (Ed.), Din sosyolojisi (3-40) içinde. Konya: Palet Yayınları.
BBC News Türkçe. (2020, 13 Mart). Koronavirüs (Covid-19): Salgına karşı hangi ülke, ne tür önlemler aldı? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51864424 adresinden 6 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. S. B. Demir (Çev. Ed). Ankara: Eğiten Kitap.
Çanakcı, A. A. (2021). Pandemi sürecinde ilahiyat öğrencilerine göre Arapça eğitimi. Konya: Palet Yayınları.
Çıtırık, A. N. ve Zengin Z. S. (2020). Küresel salgın zamanında din görevlileri gözüyleDiyanet İşleri Başkanlığının yaygın din hizmeti ve eğitimi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 599-624.
Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun (1965, 2 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 12038). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=633&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden 10 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2012, 27 Aralık). Teşkilat yapısı. https://www.diyanet.gov.tr/tr-TR/Kurumsal/Detay/2 adresinden 15 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2018). İşitme engellilere özel Elif-Bâ. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/isitme-engellilere-ozel-elif-ba-1.pdf adresinden 25 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020a, 13 Mart). Diyanet İşleri Başkanı Erbaş, koronavirüsle ilgili tedbirleri açıkladı. https://diyanet.gov.tr/tr-TR/Kurumsal/Detay/29392/diyanet-isleri-baskani-erbas-koronavirusle-ilgili-tedbirleri-acikladi adresinden 10 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020b, 16 Mart). Cami ve mescitlerde Cuma ve vakit namazların cemaatle kılınmasına ara verildi. https://www.diyanet.gov.tr/tr-TR/Kurumsal/Detay/29402/cami-ve-mescitlerde-cuma-ve-vakit-namazlarin-cemaatle-kilinmasina-ara-verildi adresinden 11 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020c, 27 Mart). Kur’an kurslarında eğitim ve öğretime verilen ara uzatıldı. https://www.diyanet.gov.tr/tr-tr/Kurumsal/Detay/29438/kuran-kurslarinda-egitim-ve-ogretime-verilen-ara-uzatildi adresinden 11 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020d, 18 Nisan). Vaaz ve irşad hizmetlerinde dijital mecralar daha etkin kullanılacak. https://www.diyanet.gov.tr/tr-tr/Kurumsal/Detay/29487/vaaz-ve-irsad-hizmetlerinde-dijital-mecralar-daha-etkin-kullanilacak adresinden 12 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020e, 18 Mayıs). 29 Mayıs Cuma günü, camilerde ara verilen cemaatle namaza başlanacak. https://www.diyanet.gov.tr/tr-tr/Kurumsal/Detay/29553/29-mayis-cuma-gunu-camilerde-ara-verilen-cemaatle-namaza-baslanacak adresinden 12 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020f, 23 Haziran). Camilerde yeniden 5 vakit namaz cemaatle kılınacak. https://www.diyanet.gov.tr/tr-tr/Kurumsal/Detay/29634/camilerde-yeniden-5-vakit-namaz-cemaatle-kilinacak adresinden 15 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020g, 25 Kasım). İhtiyaç Odaklı Kurslar ile Gündüzlü Hafızlık eğitimleri, uzaktan eğitim imkanlarıyla devam edecek. https://www.diyanet.gov.tr/tr-tr/Kurumsal/Detay/30014/ihtiyac-odakli-kurslar-ile-gunduzlu-hafizlik-egitimleri-uzaktan-egitim-imkanlariyla-devam-edecek adresinden 15 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2020h, 16 Aralık). Haydi Türkiye evden Kur’an öğrenmeye. https://www.diyanet.gov.tr/tr-tr/Kurumsal/Detay/30054/haydi-turkiye-evden-kuran-ogrenmeye adresinden 15 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2021, 1 Haziran). İstatistikler. https://stratejigelistirme.diyanet.gov.tr/sayfa/57/istatistikler adresinden 10 Haziran 2021 tarihinde alınmıştır. Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Genç, M. F., Gümrükçüoğlu, S. (2020). Koronavirüs (Covıd-19) sürecinde ilâhiyat fakültesi öğrencilerinin uzaktan eğitime bakışları. Turkish Studies, 15(4), 403-422. Doi: 10.7827/TurkishStudies.43798
Genç, M. F., Ay, M. F., Gümrükçüoğlu, S. (2021). Koronavirüs (covıd-19) sürecinde ilahiyat alanında lisansüstü eğitim gören öğrencilerin uzaktan eğitime bakışları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 21/1 (Mart 2021) 71-97. Doi: 10.33415/daad.840675
Göküş, Ş. (2019). Din görevlilerinin örgütsel güven düzeyleri ile mesleki doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Mediterranean Journal of Humanities, IX/2, 286-287. Kaptan, S. (1993). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar, ilkeler, teknikler. (35. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kaya, E. (2019). İşitme ve görme engellilere yönelik yaygın din eğitimi veren din görevlilerinin mesleki problemleri ve beklentileri (İstanbul Müftülüğü örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2020a, 12 Mart). Eğitim alanında alınan tedbirler. http://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr adresinden 5 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2020b). Strateji Geliştirme Başkanlığı. Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2019-2020 (4 Eylül 2020). https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2019_2020.pdf adresinden 20 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2021). Eğitim Bilişim Ağı. https://www.eba.gov.tr/ adresinden 25 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Özdemir, S. (2016). Engellilik ve din. İstanbul: C Planı.
Özkan, A. (2017). İşitme engelliler ortaokullarında görev yapan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin karşılaştığı problemler [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
İçişleri Bakanlığı. (2020, 10 Nisan). 2 gün sokağa çıkma yasağı. https://www.icisleri.gov.tr/2-gun-sokaga-cikma-yasagi adresinden 5 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Sağlık Bakanlığı. (2020a, 16 Mart). Covid19 Sars-CoV-2 Enfeksiyonu Rehberi, Bilim Kurulu Çalışması. https://acilafet.saglik.gov.tr/TR-64674/covid-19-sars-cov2-enfeksiyonu-rehberi.html adresinden 5 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Sağlık Bakanlığı. (2020b, 21 Şubat). Covid-19 2019-nCoV Hastalığı Rehberi, Bilim Kurulu Çalışması. https://www.millipediatri.org.tr/Custom/Upload/files/COVID-19-(2019-n-CoV-HASTALIGI)-REHBERI.pdf adresinden 5 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
Sarı, H. ve Pürsün, T. (2017). Özel eğitimde etkili kaynaştırma ve bütünleştirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Uşun, S. (2006). Uzaktan Eğitim. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.