Zeynep GÖKER, Nural KİPER, Fatih ÜNAL, Gülser DİNÇ, Tuna ÇAK, Uğur ÖZÇELİK, Deniz DOĞRU ERSÖZ, Esra ÇÖP, Ebru YALÇIN

Kistik Fibrozisli Çocukların Annelerinde Psikiyatrik Belirti,Ebeveynlik Tutumları ve Baş Etme Becerileri

Amaç: Kistik Fibrozis (KF), hem çocuğu hem aile sistemini etkileyen kronik bir hastalıktır. Hastalığın getirdiği yükle birlikte ailenin ruhsal durumu etkilenebilmekte, aile işlevlerinde sorunlar yaşanabilmektedir. Baş etme becerileri, kişinin ruhsal uyumunu belirlemede önemlidir. Çalışmada, KF tanısı ile izlenen çocukların annelerinde psikiyatrik belirtiler, ebeveynlik tutumları ve baş etme becerilerinin değerlendirilmesi ve psikiyatrik belirtiler ile baş etme becerileri, ebeveynlik tutumlarının ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya KF tanısıyla izlenen 35 çocuğun annesi ve polikliniklere akut nedenlerle başvuran ve kronik hastalığa sahip çocuğu olmayan 40 anne alınmıştır. Annelerin değerlendirilmesinde Belirti Tarama Listesi, Başa Çıkma Tutumları Ölçeği ve Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği ve sosyodemografik bilgi formu kullanılmıştır. Bulgular: KF’li çocukların annelerinde Belirti Tarama Listesiyle belirlenen tüm puanlar kontrol grubundan yüksek bulundu. Bunun yanı sıra, bu annelerin aşırı koruyuculuk ve sıkı disiplin puanları da yüksekti. Başa Çıkma Tutumları Ölçeğinde soruna odaklanma ve duyguları açığa vurma, inkâr, dini olarak başa çıkma ve kabullenme alt ölçek puanları KF’li çocukların annelerinde kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunurken; şakaya vurma, duygusal sosyal destek kullanımı ve plan yapma alt ölçekler puanları ise KF’li çocukların annelerinde daha düşük olarak saptandı. KF’li çocukların annelerinde Belirti Tarama Listesi-Genel Belirti Düzeyi kesim noktası “1” olarak alındığında, psikopatolojiyle uyumlu puan alan KF’li çocukların annelerinde, ev kadınlığı rolünü reddetme ve evlilik çatışması puanları psikopatolojiyle uyumlu puan almayan annelere göre yüksek bulundu. Belirti Tarama Listesi- Genel Belirti Düzeyine göre muhtemel psikopatolojisi olan KF tanılı çocukların annelerinde Başa Çıkma Tutumları da değerlendirildi. Bu annelerde zihinsel boş verme, inkar, duygusal sosyal destek kullanımı ve uyum bozan başa çıkma yollarına ilişkin puanları istatistiksel olarak daha yüksek düzeydeydi.Sonuç: Çocukları KF tanısı ile izlenen annelerde hem baş etme becerileri ve evlilik ilişkisi hem de ruhsal sağlık olumsuz olarak etkilenmektedir. Ülkemizde KF’li çocuğa sahip annelerin baş etme becerilerini geliştirecek ve psikososyal destek sağlayacak çalışmalara gereksinim bulunmaktadır

Psychiatric Symptoms, Parental Attitudes and Coping Strategies in Mothers of Children with Cystic Fibrosis

Objective: Cystic fibrosis (CF) is a chronic disease affecting both the child and the family system. The mental state ofthe family can be affected with the burden brought on by the disease, and family functioning can become problematic.Coping abilities and strategies are important in determining the psychological adjustment in difficult situations. The aimof this study was to evaluate psychiatric symptoms, parental attitudes and coping strategies in mothers of children withCF and to examine the relationship of psychiatric symptoms with parental attitudes and coping skills. Material and Methods: The study included the mothers of 35 children with CF and of 40 children with acute medicalproblems and no chronic diseases. The Symptom Checklist-90-Revised, the COPE inventory, the Parent AttitudeResearch Instrument and the sociodemographic information form were used in the evaluation of the subjects. Results: All scores on the Symptom Checklist-90-Revised were higher than the control group in mothers of childrenwith CF. Additionally; these mothers had higher scores on dependency and strictness/authoritarianism on the Parent Attitude Research Instrument. In the COPE inventory; focus on and venting of emotions, denial, religious coping and acceptance subscalescores were higher, whereas humor, use of instrumental social support and planning subscale scores were lower in mothers of childrenwith CF. When mothers of children with CF were categorized according to the Symptom Checklist-90-Revised Global Severity Index witha cut-off score of “1”; mothers with scores higher than 1 suggesting psychopathology had higher scores for rejection of the homemakingrole and marital conflict and coping strategies such as mental disengagement, denial, use of emotional social support, and ways ofmaladaptive composites. Conclusion: Coping abilities, marital relationship and mental health are negatively affected in mothers of children with CF. There is a needfor further studies and developing programs that will improve the coping skills and provide psychosocial support for mothers of children withCF in our country

PDF

___

1. Hodgkinson R, Lester H. Stresses and coping strategies of mothers living with a child with cystic fibrosis: Implications for nursing professionals. J Adv Nurs 2002;39:377-83.
2. Besier T, Born A, Henrich G, Hinz A, Quittner A, Goldbeck L. Anxiety, depression, and life satisfaction in parents caring for children with cystic fibrosis. Pediatr Pulmonol 2011;46: 672-82.
3. McClellan CB, Cohen LL. Family functioning in children with chronic illness compared with healthy controls: A critical review. J Pediatr 2007;150:221-3, 223.e1-2.
4. Besier T, Goldbeck L. Anxiety and depression in adolescents with CF and their caregivers. J of Cyst Fibros 2011;10:435-42.
5. Smith BA, Modi AC, Quittner AL, Wood BL. Depressive symptoms in children with cystic fibrosis and parents and its effects on adherence to airway clearance. Pediatr Pulmonol 2010;45:756-63.
6. Quittner AL, Goldbeck L, Abbott J, Duff A, Lambrecht P, Sole A, et al. Prevalence of depression and anxiety in patients with cystic fibrosis and parent caregivers: Results of The International Depression Epidemiological Study across nine countries. Thorax 2014;69:1090-7.
7. Driscoll KA, Montag-Leifling K, Acton JD, Modi AC. Relations between depressive and anxiou ssymptoms and quality of life in caregivers of children with cystic fibrosis. Pediatr Pulmonol 2009;44:784-92.
8. Staab D, Wenninger K, Gebert N, Rupprath K, Bisson S, Trettin M, et al. Quality of life in patients with cystic fibrosis and their parents: What is important besides disease severity? Thorax 1998;53:727– 31.
9. Catastini P, DiMarco S, Furriolo M, Genovese C, Grande A, Iacinti E, et al. The prevalence of anxiety and depression in Italian patients with cystic fibrosis and their caregivers. Pediatr Pulmonol 2016;51:1311-9.
10. Thompson RJ, Gustafson KE, Hamlett KW, Spock A. Stress, coping, and family functioning in the psychological adjustment of mothers of children and adolescents with cystic fibrosis. J Pediatr Psychol 1992;17:573-85.
11. Everhart RS, Fiese BH, Smyth JM, Borschuk A, Anbar RD. Family functioning and treatment adherence in children and adolescents with cystic fibrosis. Pediatr Allergy Immunol Pulmonol 2014;27:82- 6.
12. Quittner AL, DiGirolamo AM, Michel M, Eigen H. Parental response to cystic fibrosis: A contextual analysis of the diagnosis phase. J PediatrPsychol 1992;17:683-704.
13. Pfeffer PE, Pfeffer JM, Hodson ME. The psychosocial and psychiatric side of cystic fibrosis in adolescents and adults. J Cyst Fibros 2003;2:61-8.
14. Grossoehme DH, Szczesniak R, Dodd C, Opipari-Arrigan L. Dyadic adjustment and spiritual activities in parents of children with cystic fibrosis. Religions (Basel) 2014;5:385-401.
15. Lewis B, Khaw K. Family functioning as mediating variable affecting psychosocial adjustment of children with cystic fibrosis. J Pediatr 1982;101:636-40.
16. Mullins LL, Wolfe-Christensen C, Pai AL, Carpentier MY, Gillaspy S, Cheek J, et al. The relationship of parental overprotection, perceived child vulnerability, and parenting stress to uncertainty in youth with chronic illness. J Pediatr Psychol 2007;32:973-82.
17. Hullmann SE, Wolfe-Christensen C, Ryan JL, Fedele DA, Rambo PL, Chaney JM, et al. Parental overprotection, perceived child vulnerability, and parenting stress: A cross-illness comparison. J Clin Psychol Med Settings 2010;17:357-65.
18. Wong MG, Heriot SA. Parents of children with cystic fibrosis: How they hope, cope and despair. Child Care Health Dev 2008;34:344- 54.
19. Szyndler JE, Towns SJ, Van Asperen PP, McKay KO. Psychological and family functioning and quality of life in adolescents with cystic fibrosis. J Cyst Fibros 2005;4:135-44.
20. Patterson JM, McCubbin HI, Warwick WJ. The impact of family functioning on health changes in children with cystic fibrosis. Soc Sci Med 1990;31:159-64.
21. Yilmaz O, Sogut A, Gulle S, Can D, Ertan P, Yuksel H. Sleep quality and depression-anxiety in mothers of children with two chronic respiratory diseases: Asthma and cystic fibrosis. J Cyst Fibros 2008;7:495-500.
22. Derogatis LR. SCL-90-R, administration, scoring, and procedures manual for the revised version. Baltimore, MD: Johns Hopkins University, School of Medicine, 1977.
23. Dağ İ. Belirti tarama listesi (SCL-90-R)'nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1991;2:5-12.
24. Carver CS, Scheier MF, Weintraub JK. Assessing coping strategies: A theoretically based approach. J Pers SocPsychol 1989;56:267- 83.
25. Ağargün MY, Beşiroğlu L, Kıran ÜK, Özer ÖA, Kara H. COPE (Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği): Psikometrik özelliklere ilişkin bir ön çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6:221-6.
26. Schaefer ES, Bell, RQ. Development of a parental attitude research instrument. Child Development 1958;29:339-61.
27. Küçük S. PARI ölçeğinin Türkçe formunun 2., 3., ve 4. alt ölçeklerinin geçerlilik çalışması. Psikoloji Seminer Dergisi Özel Sayısı 1990;8:451-60.
28. Burke P, Meyer V, Kocoshis S, Orenstein DM, Chandra R, Nord DJ, et al. Depression and anxiety in pediatric inflammatory bowel disease and cystic fibrosis. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1989;28:948-51.
29. Folkman S, Lazarus RS. If it changes it must be a process: Emotion and coping during three stages of a college examination. J of Pers Soc Psychol 1985;48:150-70.
30. Grossoehme DH, Szczesniak RD, Mrug S, Dimitriou SM, Marshall A, McPhail GL. Adolescents' spirituality and cystic fibrosis airway clearance treatment adherence: Examining mediators. J Pediatr Psychol 2016;41:1022-32.
31. Grossoehme DH, Ragsdale J, Wooldridge JL, Cotton S, Seid M. We can handle this: Parents' use of religion in the first year following their child's diagnosis with cystic fibrosis. J Health Care Chaplain 2010;16:95-108.
32. Quittner AL, DiGirolamo AM, Michel M, Eigen H. Parental response to cystic fibrosis: A contextual analysis of the diagnosis phase. J Pediatr Psychol 1992;17:683-704.