SINAİ MÜLKİYET KANUNU BAKIMINDAN GELENEKSEL ÜRÜN ADLARI VE BU ADLAR ÜZERİNDEKİ KORUMANIN NİTELİĞİ

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, geleneksel ürün adları üzerinde daha önce olmayan yeni bir koruma ihdas ederek, ülkemiz açısından önemli pek çok ürünün bu korumadan yararlanmasının önünü açmıştır. Böylece geleneksel şekilde üretilen ürünlerin belli özelliklerinin devamlılığının sağlanmasını ve tüketicinin bu ürünlere belirli standartlarla erişmesini amaçlamıştır. Sınai Mülkiyet Kanunu, Avrupa Birliği düzenlemelerini model almış olsa da tek başına geleneksel ürün adını değil, geleneksel ürün adının amblemle korunmasını hükme bağlamış ve bu adlar üzerinde sınai mülkiyet hakkı bulunmadığını vurgulayarak, geleneksel ürün adlarını diğer sınai hak türlerinden ayırmıştır. Buna karşılık geleneksel ürün adları ile büyük benzerlik arz eden coğrafi işaretler üzerinde bir sınai mülkiyet hakkı bulunduğu yönünde bir düzenleme yapılmıştır. Kanun koyucunun geleneksel ürün adlarını sınai mülkiyet hakkı kapsamında değerlendirmemesi, bilinçli bir tercihin sonucudur. Buna karşılık, geleneksel ürün adları üzerinde sınai mülkiyet hakkı bulunmadığının kabulü, bu hakkın niteliği konusunda bir sorgulamayı gerektirir. Bu çalışmada vardığımız sonuç, geleneksel ürün adları üzerinde fikri ve sınai haklar alanına pek de yabancı olmayan bir sui generis korumanın kabul edildiği yönündedir.

Anahtar Kelimeler:

Geleneksel ürün adı, Sınai mülkiyet hakları, Sui generis koruma

Traditional Specialities Guaranteed According to Code of Industrial Property and Nature of the Protection

Abstract Code of Industrial Property No. 6769 established a new protection on traditional specialities guaranteed that did not exist before, enabling many products that are important for Türkiye to benefit from this protection, and by this way to provide the continuity of certain features and the consumer’s access with certain standards to these products. Although the Industrial Property Law is modelled after the European Union regulations, it regulates the protection of the name with the emblem, not the name, and by emphasizing that there is no industrial property right on the traditional specialities guaranteed, separated these names from other types of industrial property. On the other hand, although they regulated similarly, it was accepted that there is an industrial property right on geographical indications. There is no doubt that this was made consciously by the legislator. Nevertheless, this acceptance requires an inquiry about the nature of this right. The conclusion we reached in this study is that a sui generis protection, which is not out of the ordinary to the field of intellectual and industrial rights, is accepted on traditional specialities guaranteed.

Keywords:

Traditional specialities guaranteed, Industrial property rights, Sui generis protection,

PDF

___

Andras J. ‘Where is the What if the What is in Why? A Rough Guide to the Maze of Geographical Indications’ 2009 (3) European Intellectual Property Review 118-123.
Ateş M, ‘Veri Tabanlarının Hukukî Koruması’ (2006) 55 AÜHFD 47-84.
Ayhan R, Çağlar H, Yıldız B ve İmirlioğlu D, Sınai Mülkiyet Hukuku (Adalet Yayınevi 2021).
Ayiter N, Hukukta Fikir ve San’at Ürünleri (Sevinç Matbaası 1972).
Blakeney M, The Protection of Geographical Indications Law and Practice (Elgar 2014).
Bozbel S, Fikri Mülkiyet Hukuku (Oniki Levha Yayıncılık 2015).
Çolak U, ‘Türkülerde İşleme Eser Sahipliği ve Sui Generis Koruma Önerisi’ (2008) 8 Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi (FMR) 95-156.
Erel Ş, Türk Fikir ve Sanat Hukuku (Yetkin Ankara 2009).
Garner B. A (ed), Black’s Law Dictionary (8th edn, Thomson West 2004).
Gemalmaz B, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Mülkiyet Hakkı (Beta 2009).
Gündoğdu G, Türk Hukukunda Coğrafi İşaret Kavramı ve Korunması (Beta 2006).
Hirş E, Hukuki Bakımdan Fikri Say Birinci Cilt (İstanbul Üniversitesi Yayınları 1942).
Calboli I ve Ginsburg J G. (eds) The Cambridge Handbook of International and Comparative Trademark Law (Cambridge University Press 2020)
Karasu R, Suluk C ve Nal T, Fikri Mülkiyet Hukuku (Seçkin 2021).
Kur A, v. Bomhard V ve Albrecht F (ed), Beck’sche Online-Kommentare Markenrecht (29. Edition Beckonline, 2022).
Oğuz A, ‘Fikri Mülkiyet Hakları ve Geleneksel (Yerel) Bilgi ve Folklorun Hukuki Korunması’, (2009) 9 Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi (FMR) 10-52.
Oğuz A, ‘Bir Sınai Hak Türü Olarak Coğrafi İşaretlerin Korunması’ 2019 (19) Legal Fikri ve Sınai Haklar Dergisi 567-580.
Oğuzman M.K, Seliçi Ö ve Oktay-Özdemir S, Eşya Hukuku (Filiz Kitabevi 2009).
Özgür D, ‘Coğrafi İşaretlerin Korunması: Avrupa Birliği’ndeki Hukuki Çerçeve ve Türkiye Uygulaması’ (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2011)
Polater S, ‘Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda Menşe Adının ve Mahreç İşaretinin Tescil Edilebilme Şartları’ 2020 (6) Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 283-309.
Polater S, ‘Sınai Mülkiyet Haklarına İlişki Kanun Hükmünde Kararnamelerin Anayasa’ya Uygunluğu Sorunu’, (2016) 14 Legal Hukuk Dergisi 1861-1902.
Tekinalp Ü, Fîkri Mülkiyet Hukuku (Vedat Kitapçılık 2012).
Stern S, ‘Are GI’s IP’ 2007 (2) European Intellectual Property Review 39-42.
Şehirali Çelik F. H, Tasarımların Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Korunması Fikri Mülkiyet-Haksız Rekabet İlişkisi Odaklı Bir İnceleme (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2014).
Tosato A, ‘The Protection of Traditional Foods in the EU: Traditional Specialities Guaranteed’ (2013) 19 European Law Journal 545-576.
Voit W ve Grube M, Lebensmittelinformationsverordnung (Beck 2016).
Yargıtay 11 HD, E 2021/89 K. 2021/3954, 22.04.2021.
Yarsuvat D, Türk Hukukunda Eser Sahibi ve Hakları (Sulhi Garan Matbaası 1977).
Yasaman H, Ayoğlu T, Yusufoğlu Bilgin F, Memiş Kartal P, Yüksel S. H ve Yasaman Z, Yasaman Sınai Mülkiyet Kanunu Şerhi (Seçkin 2021).
Yıldız B, ‘Sınaî Mülkiyet Kanunu Açısından Geleneksel Ürün Adları’ (2018) 9 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 27-60.