HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARLARI VE DİSİPLİN SORUŞTURMALARINA ETKİSİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), yapılan yargılama sonucunda sanığın suç işlediğine dair mahkûmiyet kararı verilmesine rağmen, kanunda sayılan şartların bulunması sebebiyle verilen hükmün açıklanmamasıdır. Sanığın suçu işlediğine ilişkin kesin vicdani bir kanaat bulunmasına rağmen bu durum, yeni kasıtlı bir suçun işlenmemesi koşuluna bağlı olarak hukuksal sonuç doğurmamaktadır. Sanık belirlenen yükümlülüklere süreç sonuna kadar uyduğu takdirde hakkındaki hükümlülük kararı gerçekleşmemiş sayılmaktadır. HAGB kurumu, ceza muhakemesi hukukuna ilişkin bir kurum olmakla birlikte, etkileri bakımından idare ve disiplin hukukunu da içeren sonuçları bulunmaktadır. HAGB kararı verilmesi halinde, ortada kesinleşmiş bir mahkûmiyet hükmü bulunmamasına rağmen bu kararın kesin hüküm gibi idari nitelikteki uyuşmazlıklarda dikkate alınması masumiyet karinesi ile çelişmektedir. Masumiyet karinesi, cezai uyuşmazlıklarda usul ve esasa ilişkin güvenceler sağlamakla birlikte daha geniş kapsamda ele alınmalıdır. Güvence ceza yargılamasının yanı sıra bu yargılamalar ile aynı zamanlı yürütülmekte olan disiplin işlem ve soruşturmalarını da kapsamalıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması durumunda yürütülmekte olan disiplin soruşturmalarına ilişkin öğretide farklı görüşler bulunmakta olup, bu görüşler uygulama ve mahkeme içtihatları çerçevesinde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, disiplin soruşturması, disiplin cezası, kamu görevlisi

An Assessment on Deferment of the Announcement of the Verdict and its Effects on Disciplinary Investigations

The deferment of the announcement of the verdict (HAGB) delays the pronouncement of the judgment given due to the presence of the required conditions specified in the law, despite, as a result of the trial, the defendant’s conviction for committing a crime. Although there is a definite conscientious opinion that the defendant committed the aforementioned crime, this situation does not have a legal consequence depending on the condition of not committing a new and deliberate crime. If the defendant complies with the determined obligations until the end of the process, the conviction shall be deemed not to have occurred. In addition to being an institution related to criminal procedure law, the HAGB institution has consequences that include administrative and disciplinary law in terms of its effects. If a HAGB verdict is given, although there is no final verdict for conviction, it may be contradictory to the presumption of innocence where a final verdict must be considered in administrative disputes. The presumption of innocence, while providing procedural and substantive assurances in criminal disputes, should be addressed in a wider scope, and the assurance should cover not only criminal proceedings but also disciplinary proceedings and investigations conducted simultaneously with these proceedings. If the announcement of the verdict is postponed, different opinions in the teaching regarding the disciplinary investigations are being carried out, and these views will be handled within the framework of practice and court case laws.

Keywords:

The deferment of the announcement of the verdict, disciplinary investigations, disciplinary penalty, public officer,

PDF

___

Adli İstatistikler, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Yayınları (2021).
Akgüner T, Kamu Personel Yönetimi (3. Baskı, Der Yayınları 1998).
Aras B, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumu ve Uygulamadaki Sorunlar’ 2008 3(22) Terazi Hukuk Dergisi 71-78.
Arslan MM ve Bulut M ve Dursun A, Disiplin Usulü Ve Soruşturma Örnekleri (1. Baskı, Siyasal Kitabevi 2019).
Artuç M, Açıklamalı Pratik Ceza Muhakemesi Kanunu (3. Baskı, Adalet Yayınevi 2019).
Aslan Z, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Göre Disiplin Suç Ve Cezaları (1. Baskı, Alfa Yayınları 2001).
Atay YŞ, ‘Memurluğa Girişin Genel Bir Şartı Olarak Güvenlik Soruşturması’ (2016) 0(34) İnsan Hakları Yıllığı 43-75.
Baştürk İ, Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesi (2. Baskı, Bilge Yayınevi 2021).
Bucaktepe A, ‘Devlet Memurluğu Ve Memurların Değerlendirilmesi Üzerine Düşünceler’ (2014) 18 (3-4) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 459-489.
Canoğlu VC, ‘Disiplin Soruşturmasında Delil Ve İspat’ (2018) 0(138) TBB Dergisi 231-272.
Centel N ve Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku (18. Baskı, Beta Yayınevi 2020).
Çınarlı S ve Azak M, ‘Danıştay Kararları Işığında İdari Yargıda Disiplin Cezalarının İptali Davalarında Tanık Delili Sorunu’ (2021) 29(1) SÜHFD 509-535.
Çınarlı İ ve Hızal SA, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Memuriyete Giriş ve Memuriyetin Sona Ermesine Etkisi’ (2017) 12(134) Terazi Hukuk Dergisi 14-30.
Çolak Nİ, ‘Kamu Görevlilerinin Naklen Atanma Kriterleri’ (2005) 9(1-2) Ankara Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi 127-165.
Çolak Nİ ve Özdemir D, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Ve Memuriyete Etkisi’ (2011) (1)5 TAAD 93-122.
Demircioğlu MY, ‘Üniversitelerde 2014 Yılından Önce İşlenen İntihal Suçlarıyla İlgili Disiplin Soruşturması Ve Cezalandırma Sistemi’ (2014) (4) Ankara Barosu Dergisi 328-362.
Demircioğlu MY, ‘Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Işığında Masumiyet Karinesinin Korunması’ (2019) (2) ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi 307-356.
Dülger MV, Ceza Hukuku Genel Hükümler (1. Baskı, Hukuk Akademisi 2021).
Erdoğdu A, ‘Yeni Disiplin Cezaları’ (1972) 2(6-7) Danıştay Dergisi 5-8.
Giritli İ ve Bilgen P ve Akgüner T, İdare Hukuku (3. Baskı, Der Yayınları 2008).
Gözübüyük AŞ ve Tan T, İdare Hukuku, (3. Baskı, Turhan Kitabevi 2004).
Gray AD, ‘The Presumption of Innocence Under Attack’ (2017) 20(4) New Criminal Law Review 569-615 (https://doi.org/10.1525/nclr.2017.20.4.569).
Günday M, İdare Hukuku (İmaj Yayınevi 2002).
Güngör D ve Okuyucu Ergün G, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması’ 2016 65 (4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1951-1965.
Hatipoğlu S, ‘Ceza Mahkemesi Kararlarının Disiplin Hukuku Bakımından Bağlayıcılığı’ (2016) (141) Danıştay Dergisi 87-96.
Kale H, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Disiplin Cezalarına Etkisi’ (2011) 6(60) Terazi Hukuk Dergisi 45-47.
Karaarslan M, ‘Suç Ve Cezaların Memuriyete Etkisi’ (2009) 58(1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 95-138.
Karakehya H, Ceza Muhakemesi Hukuku (2. Baskı, Savaş Yayınevi 2016).
Kartal A, ‘Hapis Cezasının Ertelenmesi ile Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları Bakımından Karşılaştırılması’ 2016 11(114) Terazi Hukuk Dergisi 67-74.
Kumbasar E, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (1. Baskı, Seçkin Yayınevi 2012).
Kurt SS, ‘Ceza Mahkemesi Kararlarının Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasına Etkisi’ (2021) 9(17) Ankara Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 383-428.
Onar SS, İdare Hukukunun Umumi Esasları (Marifet Basımevi 1952).
Özbek VÖ ve Başbüyük İ, ‘Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararlarına İtirazın İncelenme Usulünün Mağdur/Suçtan Zarar Gören Bakımından Ortaya Çıkardığı Sorun Üzerine’ 2013, 8(21) Ceza Hukuku Dergisi 7-19.
Özbudak C, ‘(Kanunla Da Olsa) Hagb Kararına Mahkûmiyetin Hukuki Sonuçları Bağlanabilir Mi?’ (2016) 1(3) Ankara Barosu Dergisi 521-532.
Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (4. Baskı, Seçkin Yayınevi 2009).
Özgenç İ, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Hukuk Devletinde Suç Yaratılmasının ve Suçun Aydınlatılmasının Sınırları Sempozyumu 3. Yılında Yeni Ceza Adaleti Sistemi (eds), Bahri Öztürk (Seçkin Yayınevi 2009).
Parlar A, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Erteleme (2. Baskı, Bilge Yayınevi 2015).
Pınar İ, Memur Suçlarında İdari Soruşturma (1. Baskı, Seçkin Kitabevi 1987).
Pınar İ ve Çalışkan Ö, Açıklamalı İçtihatlı Memurluğun & Kamu Görevinin Sona Ermesi (1. Baskı, Seçkin Yayınevi 2020).
Sezer Y ve İpek Aİ, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Kamu Personel Hukukuna Etkileri’ (2010) 1(3) TAAD 43-74.
Soyaslan D, Ceza Muhakemesi Hukuku (7. Baskı, Yetkin Yayınevi 2018).
Soyaslan D, ‘Ceza Hukukunda Memur Kavramı, Kamu Menfaati İçin Görevlendirilmiş Şahıslar’ (1996) 45 (1-4) AÜHFD 41-53.
Şan AA, Özel Soruşturma Usulleri (1. Baskı, Adalet Bakanlığı Yayın İşleri Dairesi Başkanlığı Yayınları 2008).
Şahin C ve Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku 2 (7. Baskı, Seçkin Yayınevi 2018).
Şen E ve Maviş M, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) (1. Baskı, Seçkin Yayınevi 2014).
Tezcan D, ‘Kamu Görevlilerine Uygulanan Disiplin Cezalarının Hukuki Niteliği Ve Adil Yargılanma Hakkı’ (2004) Kamu Personeli Sorunları İdare Hukuku Sempozyumu Eskişehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını 187-208.
Taner FG, ‘Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesinin (Geri Bırakılmasının) Hukuki Niteliği ve Ertelemeyi Kabul Edip Etmediğinin Sanığa Duruşma Devresinin Sona Ermesinden Önce Sorulmasının Hukuka Aykırılığı Üzerine’ 2011 0(4) Ankara Barosu Dergisi 286-298.
Toroslu N ve Feyzioğlu M, Ceza Muhakemesi Hukuku (20. Baskı, Savaş Yayınevi 2020) .
Tulay ME, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması: Yasal Şartların Yerindeliği Ve Kararın Hukuki Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme’ 2021 15(4) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 477-525.
Uz A, ‘Anayasal Bir Hak Olarak Kamu Hizmetine Girme Hakkı Ve Liyakat İlkesi’ (2011) 2(1) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 59-94.
Van der Bank L and Engelbrecht A & Strümpher J, ‘Perceived Fairness Of Disciplinary Procedures İn The Public Service Sector: An Exploratory Study’ (2018) 6(2) SA Journal of Human Resource Management 1-8 (https://doi.org/10.4102/sajhrm.v6i2.136).
Yalçın C, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (1. Baskı, Seçkin Yayınevi 2021).
Yamlı MS, Bireysel Başvuruda İdari Yargıya İlişkin İhlal Kararları (1. Baskı, Şen Matbaası 2016).
Yaşar O ve Gökcan HT ve Artuç M, Yorumlu Uygulamalı Türk Ceza Yasası (4. Cilt, Adalet Yayınevi 2010).
Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (8. Baskı, Seçkin Yayınevi 2020).
Yıldırım A, ‘Anayasa Mahkemesi Uygulamasında Masumiyet Karinesi’ (2017) 5(9) Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 491-517.
Yılmaz E, ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Sanık Hakkında Sonuç Doğurmaması Üzerine Bir Değerlendirme’ (2021) 1(2) Kırıkkale Hukuk Mecmuası 269-292.
Zafer H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (7. Baskı, Beta Yayınevi 2019).